چرا خواب می‌بینیم؟

به گزارش مشرق به نقل از news-medical، رویا به مجموعه فعالیت های ذهنی اشاره می کند که در حین حرکت سریع چشم (REM) در قسمت هایی از خواب رخ می دهد که در آن تخیلات ذهنی، افکار و احساسات «واقعی» تلقی می شوند. مطالعه علمی رویاها در اصطلاح «یکیرولوژی» نامیده می شود.

خواب و رویا

رویاها معمولا در هنگام «خواب حرکت سریع چشم» (REM) رخ می دهند یعنی بخشی از خواب که بیشتر شبیه بیداری است. حتما این را شنیده اید که فردی بگوید بین حالت خواب و بیداری چیزی را دیده است. البته این بدان معنا نیست که رویاها در سایر قسمت های خواب مانند خواب موج آهسته (SWS) روی نمی دهند. به هر حال رویا به عنوان خواب غیر REM شناخته می شود.

یکی از ویژگیهای کلیدی خواب REM این است که بدن دچار فلج موقت می شود. در این حالت نورونهای حرکتی تحریک نمی شوند. به این ترتیب رویاها که البته گاهی اوقات می توان نام کابوس هم روی آن گذاشت معمولا زمانی اتفاق می افتند که فرد به صورت کامل خواب نیست و بین حالت خواب و بیداری به سر می برد.

منشاء رویاها در مغز پیشانی است؛ این در حالی است که خواب REM خود از ساقه مغز سرچشمه می گیرد. مطالعات دقیق تر نشان داده است که ضایعات یا آسیب به مغز پیشانی منجر به عدم وجود رویا می شود. با این حال ضایعات دیگر در قشر جلویی پیشانی داخلی و قشر سینگولات قدامی می توانند در واقع فراوانی و شفافیت رویا را افزایش دهند و حتی ممکن است در بیداری ادامه داشته باشند که این مشکل بزرگی است.

در طول خواب REM، سطح استیل کولین و دوپامین افزایش می یابد. استیل کولین مغز را در حالت فعال نگه می دارد (مانند بیداری) و دوپامین در سطوح بالا با توهم ارتباط دارد. مانند توهم فرد تصور می کند که رویاها «واقعی» هستند و تصور می شود که دوپامین در این تجربه نقش دارد. در کنار افزایش استیل کولین و دوپامین، سطح سروتونین، هیستامین و نورآدرنالین کاهش می یابد زیرا این فرستنده ها ما را بیدار نگه می دارد.

تاثیر مشکلات عاطفی بر خواب

انواع دیگر رویاپردازی شامل «خواب روشن» و «کابوس» است. رویای شفاف حالتی بین خواب REM و بیداری است که در آن می توانید روایت را در رویاهای خود «کنترل» کنید. کابوس ها هم خواب های منفی هستند که ممکن است ناخوشایند باشند و ممکن است هر چند وقت یکبار روی دهند؛ به خصوص اگر استرس دارید، از مشکلات عاطفی رنج می برید یا از داروهای خاصی استفاده می کنید. کابوس های مکرر می تواند نشان دهنده یک مسئله روانشناختی باشد و ممکن است منعکس کننده یک رویداد زندگی یا شاید حتی یک بیماری جسمی باشد.

کارکردهای رویاپردازی

ما هنوز به طور کامل نمی دانیم چرا خواب می بینیم اما این واقعیت که آنها عمدتا (اما نه منحصرا) در طول خواب REM رخ می دهند می تواند مهم باشد. تصور می شود که خواب REM در فیزیولوژی طبیعی بدن مهم است زیرا از دست دادن خواب REM و یا محرومیت از آن با از دست دادن کیفیت زندگی از نظر جسمی و روانی مرتبط است.

رویا می تواند راهی برای بدن باشد که اجازه می دهد انتقال دهنده های عصبی کلیدی و عملکردهای بدن (مکانیسم های ترمیم) که هنگام بیدار شدن بدن اتفاق نمی افتد، بازسازی شوند. همچنین ممکن است نقش مهمی در تجمیع خاطرات و و مهارت ها ایفا کند.

درست بخوابید

خواب دیدن، رویا و کابوس دیدن همگی نشانه های کیفیت خواب هستند. خواب بد اثرات خاص شامل عدم تمرکز، تنش، اضطراب، نوسانات خلقی و افزایش وزن را نشان می دهد.

محرومیت از خواب همچنین با افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر مرتبط است زیرا در طول خواب مغز می تواند بتا آمیلوئید را از طریق مسیر گلیمفااتیک به طور موثر دفع کند اما اختلال در خواب (حتی یک شب، به ویژه در دوران میانسالی) می تواند منجر به کاهش ترشح آمیلوئید و افزایش آن شود. خطر ابتلا به بیماری آلزایمر نیز تا حدی می تواند به مشکلات مربوط به خواب مربوط باشد.

به طور خلاصه رویاپردازی عمدتا در هنگام خواب REM رخ می دهد؛ جایی که مغز با وجود فلج شدن بدن بیشترین شباهت را به "بیداری" دارد. خواب REM به خودی خود در ساقه مغز سرچشمه می گیرد در حالی که خواب دیدن از مغز پیشین سرچشمه می گیرد. عملکردهای دقیق رویاپردازی مورد مناقشه است و به طور کامل مشخص نیست اما مطالعات مربوط به خواب و محرومیت از خواب با اختلال در تفکر، اضطراب، نوسانات خلقی و افزایش وزن ارتباط دارد.

با پیشرفت فناوری و پیشرفت های علمی، مکانیسم های رویاپردازی و عملکرد دقیق آنها در آینده آشکارتر می شود.