چهل سالگی جشنواره فیلم کوتاه تهران و بلوغی که از آن انتظار داریم

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران در حالی از فردا پنج‌شنبه 27 مهرماه در پردیس سینمایی ملت آغاز می‌شود که وارد چهل سالگی خود شده و بعد از جشنواره فیلم فجر در رده دوم باسابقه‌ترین رویدادهای هنری در کشورمان قرار می‌گیرد.

مشهور است که عدد چهل، مقارن با فرارسیدن بلوغ هر انسان، رویداد یا اتفاقی است و از این نظر نگاه به این جشنواره باید متفاوت از قبل باشد، چرا که انتظار می‌رود جشنواره فیلم کوتاه از این پس، دوران بلوغ خود را آغاز کند و فضایی متفاوت با قبل را تجربه کند. اما بدون شک نگاهی به آنچه که بر جشنواره فیلم کوتاه تهران در 39 دوره قبلی، گذشته، می‌تواند دریچه روشنی روبه آینده این جشنواره باشد.

در زیر مروری بر 3 موضوع مهم درباره جشنواره فیلم کوتاه تهران داریم که میتواند راهگشای آینده این رویداد مهم سینمایی کشورمان باشد.

اسکار کوالیفای و یک مسئولیت بزرگ به دوش برگزارکنندگان

1- هر بار که نام جشنواره فیلم کوتاه تهران برده می‌شود، طرفداران پر و پا قرص سینما به یاد یک نکته می‌افتند و آنهم حضور این جشنواره در لیست جشنواره‌های مورد تایید اسکار است. اتفاقی مهم در سینمای ایران که تنها مختص به این رویداد سینمایی بوده و از این نظر آن را متفاوت با دیگر رویدادهای سینمایی ایران می‌کند.

به زعم بسیاری از سینماگران، این اتفاق سبب اعتبار سینمای ایران شده و از سویی دیگر به لحاظ انگیزه‌بخشی می‌تواند محرک خوبی برای ارتقای سطح کیفی هرچه بیشتر آثار باشد. البته نباید فراموش کرد که به همین واسطه، نگاه‌ها به جشنواره فیلم کوتاه متفاوت از چند دهه قبلی است و برگزارکنندگان آن باید نگاه ویژه‌تری به آثاری که قرار است به این جشنواره راه پیدا کنند، داشته باشند.

بی جهت نیست که به گفته دبیر این جشنواره رکورد آثار بین‌المللی در جشنواره فیلم کوتاه تهران امسال شکسته است. آذرپندار در نشست خبری این جشنواره اعلام کرده بود که بیش از 7 هزار اثر از کشورهای مختلف به دبیرخانه این جشنواره ارسال شده و رکورد آثار بین‌المللی در جشنواره فیلم کوتاه تهران شکسته است. به نظر می‌رسد که بعد از قریب به 2 سال بعد از ورود این جشنواره به لیست جشنواره‌های مورد تایید اسکار، توجهات بسیار بیشتری به این رویداد شده و فیلمسازان خارجی برای ارسال فیلم‌های خود به این جشنواره ترغیب شده‌اند.

جایی برای بروز اندیشه های جدید سینمایی

2- جشنواره فیلم کوتاه را می‌توان به نوعی پلکان موفقیت برای فیلمسازان جوان دانست. با مروری بر همه دوره‌های گذشته این جشنواره به خوبی می‌توان فیلمسازانی را پیدا کرد که نخستین تجربه‌های سینمایی خود را در قالب یک فیلم کوتاه چند دقیقه‌ای به این جشنواره آوردند و آرام آرام تبدیل به فیلمسازان صاحب نام و سبک در سینمای ایران شدند.

برهمین اساس، باید نگاه تازه‌تری به جشنواره داشت، چرا که فضایی را برای ظهور و بروز اندیشه‌های جدید سینمایی فراهم می‌کند و به فیلمسازان جوان این فرصت را می‌دهد تا در میدانی بزرگی وارد شده و آثار خود را به نمایش بگذارند. اگر از لزوم ورود اندیشه‌های جدید به سینمای ایران حرف می‌زنیم و از تکراری بودن سوژه‌ها و فیلمنامه‌ها در سینمای ایران گلایه داریم، شاید یکی از راه‌های برون رفت، بها دادن بیشتر به فیلمسازانی باشد که نخستین قدم‌های خود را برای ساخت آثار سینمایی برمی‌دارند.

ژانرگرایی رمز موفقیت فیلم کوتاه

3- اتفاق مهمی که در دو دوره اخیر جشنواره فیلم کوتاه تهران رخ داده، توجه به ژانر در فیلم کوتاه است. مهدی آذرپندار مدیر انجمن سینمای جوان بارها در مصاحبه‌های خود بر این موضوع تاکید و اعلام کرده سیاست انجمن سینمای جوان به عنوان متولی برگزاری جشنواره فیلم کوتاه تهران، توجه به تولید فیلم‌های کوتاه در ژانرهای مختلف است. نکته قابل توجه اینجاست که تا پیش از این بسیاری از فیلم‌های کوتاه در یکی دو ژانر ساخته می‌شد و کمتر فیلم کوتاهی در ژانر کمدی یا سیاسی ساخته می‌شد.

بنابراین به نظر می‌رسد که اگر توجه به این موضوع همچنان در دستور کار مدیران فعلی و آینده انجمن قرار گیرد، می‌توان انتظار اتفاقات جدیدی در عرصه فیلم کوتاه و شکوفایی در این حوزه داشته باشیم. البته در جشنواره امسال علاوه بر ژانرگرایی، بومی‌گرایی نیز به سیاست‌های اصلی جشنواره اضافه شده است.

آذرپندار در نشست خبری جشنواره امسال به این نکته اشاره کرده و آماری از این موضوع ارایه کرده بود:

«نکته مهم دیگری که دو سال است روی آن کار می‌کنیم، بحث بومی‌گرایی و تنوع در ژانر است، سال‌های گذشته در بخش داستانی با تعداد زیادی درام اجتماعی مواجه بودیم و آثار دیگر ژانرها به 10 فیلم نمی‌رسید، اما امسال شرایط متفاوت است؛ بر این اساس، 8 فیلم کمدی، 10 ملودرام، 13 فانتزی، 3 فیلم دفاع مقدس، 3 اثر معمایی، 6 فیلم رازآلود، 2 اثر علمی‌تخیلی، یک درام جنگی، یک نئونوآر و 19 فیلم درام خواهیم داشت، بنابراین می‌توان گفت که امسال، تعداد درام‌های داستانی نسبت به دوره‌های قبل، کاهش قابل‌توجهی داشته است.»

سابقه مخاطبان و استقبال آنها از تولیدات سینمایی در دهه‌های اخیر به وضوح نشان می‌دهد که ساخت فیلم‌هایی در لوکیشن‌های بومی و خارج از فضای آپارتمانی مورد توجه قرار گرفته و استقبال آنها را به همراه دارد.

اکنون در آستانه آغاز چهلمین جشنواره فیلم کوتاه هستیم. به نظر می‌رسد باید نگاه جدیدی به این رویداد سینمایی داشته باشیم، چرا که محلی برای رشد و شکوفایی اندیشه‌های جدید است.