چه کسی پاسخگو است؟ فاجعه ای بزرگتر از «متروپل» در کمین ورزشگاه صدهزار نفری آزادی

فرهاد عشوندی: مجوز ایمنی برای ورزشگاه آزادی آن هم پس از 50 سال! این ادعای بزرگ مدیر ورزشگاه آزادی است که صبح شنبه 19 آذرماه 1401 منتشر شد. ادعایی که واکنش های بسیاری به همراه داشت. اگرچه پیگیری های خبرآنلاین از علیرضا عاصم یوسفی رئیس شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی نشان داد آنها توانسته اند یک گواهی ایمنی از شرکتی بگیرند که نامش را منتشر نکرده اند اما ادعا می کنند تحت لیسانس شرکتی بین المللی است که آن شرکت بین المللی یکی از شرکت های مورد تایید کنفدراسیون فوتبال آسیاست. عاصم یوسفی ادعا می کند 15 ماه است که این شرکت مشاور ورزشگاه آزادی را کنترل ایمنی کرده و حالا با رفع تمام ایرادات ورزشگاه، به ورزشگاه برای اولین بار از بدو تاسیس گواهی کنترل ایمنی داده است. مجوزی اگرچه بر اساس اعلام فدراسیون فوتبال باید توسط ای اف سی و کمیته مستقل حرفه ای سازی فدراسیون فوتبال و شرکت مستقل بین المللی حقیقت سنجی شود و در حقیقت آنچه حاصل شده تنها یک گواهی اولیه است!

این اما تمام حقیقت ورزشگاه آزادی نیست. سازه ای که 48 سالی از افتتاح رسمی آن می گذرد و برای بازی های آسیایی 1974 تهران ساخته شده است. ورزشگاهی که احمد مددی مدیر پیشینش در روز برکناری در یک برنامه زنده تلویزیونی گفت:«سازه اش ترک دارد و می تواند یک متروپل جدید برای کشور شود.» سازه ای که مددی تاکید کرد در دوره مدیریت بیش از یک ساله اش در آزادی قراردادی برای مقاوم سازی و ایمن سازی اش اتفاق نیفتاده است و بر اساس گفته مدیر پیشینش یک سازه پر خطر عمومی است که می تواند به بحران عمومی بدل شود. سازه ای که اگرچه به دلیل شکل مالکیتش ارتباطی به سازمان آتش نشانی، شورای شهر و سازمان نظام مهندسی ندارد اما تمام این نهادها درباره اش به مسئولین وزارت ورزش هشدار داده اند. حمزه شکیب عضو پیشین شورای شهر تهران، مدرس دانشگاه و رییس سازمان نظام مهندسی کشور در گفت و گو با خبرآنلاین به تشریح جزییاتی از بازدید یک ماه قبل خود از این سازه پرداخته که تشکیک اساسی در ادعای مسئول اماکن ورزشی وزارت ورزش ایجاد می کند.

آقای شکیب ما در حال تهیه گزارشی از ورزشگاه آزادی هستیم. وزارت ورزش امروز خبر از دریافت گواهی ایمنی این ورزشگاه داده است. ورزشگاهی که کمتر از دو ماه قبل مدیر پیشینش آن را ساختمانی با احتمال تبدیل به متروپلی جدید داده است. آیا شما به عنوان سازمان نظام مهندسی از این سازه بازدیدی داشتید، با توجه به اهمیت این سازه و خطراتی که می تواند ایجاد کند؟

مدیر ورزشگاه گفتید چه زمانی این جمله را گفته است؟

کمتر از دو ماه قبل.

ببینید اول بگویم از نظر نظام اداری سازه ای مثل ورزشگاه آزادی چون مالکیت دولتی دارد زیر نظر سازمان نظام مهندسی نیست و اساسا ما مسئولیت درباره سازه های بخش خصوصی داریم اما فکر می کنم حدود یک ماه قبل بود که به دلیل حساسیت این سازه من به دعوت دوستان بازدید از سازه داشتم که فقط یک بررسی چشمی و سطحی بود و آنچه می گویم حاصل همین بازدید میدانی غیر بررسی های دقیق کارشناسی است.

وضعیت چطور بود؟

آنچه در همین مشاهدات چشمی هم قابل مشاهده و آشکار بود، ایراداتی بودند که می شد به سه مورد آنها را دسته بندی کرد. ایراد اول مشکل زه کشی آب های سطحی بود که از کار افتاده و آب ها جذب نمی شدند و این باعث شده تا آب ها به بخش زیرین ورزشگاه نفوذ کند و جذب و دفع نشود. البته کار ما مهندس ها هم مثل کار پزشکان است ممکن است یک ویزیت شرایط بالینی کنیم و نسخه ای در حد چند مسکن هم بنوییم اما برای بررسی دقیق نیاز به آزمایشات تخصصی و عکس برداری و... داریم.

یعنی بر اساس این مشاهده میدانی به این نتیجه اولیه رسیدید که آب های سطحی احتمالا به پی بنا نفوذ می کند؟

ببینید سازه ورزشگاه آزادی از همان زمان ساخت در یک گودال ایجاد شده یعنی بخش هایی از ورزشگاه که زمین و رختکن ها در آن قرار دارند پایین تر از سطح زمین اطراف هستند. بعد سازه طبقه اول تقریبا هم سطح زمین است و سازه طبقه دوم بر روی این سطح ساخته شده است. مشکل زه کشی امکان جذب آب را از بین برده و باعث این مشکل نشت آب در بخش های پایینی شده و به نظر می رسداین سیستم زه کشی باید به کلی ترمیم و برایش فکر اساسی شود اما ورزشگاه دو ایراد اساسی دیگر هم داشت.

مشکل ترک زون ها؟

بله مشکل بعدی همین مشکل ترک های زون هست که البته دوستان می گفتند بخش هایی را در این زمینه ترمیم کرده اند. البته با همین مشاهده میدانی چشمی هم می شد دید این ترمیم انجام گرفته چندان اصولی نبوده و وزن زیادی را به ستون ها تحمیل کرده است.

هرچند دوستان اعتقاد داشتند که این ترمیم ها استاندارد است اما چون بنده خودم تخصص تحصیلی ام مقاوم سازی بناست و در دانشگاه هم همین را تدریس می کنم بر اساس تجربه ای که دارم فکر می کنم این ترمیم انجام گرفته باعث سنگین شدن زون های مورد اشاره دارد؟

این زون های ترمیم شده 15 زون از 72 زون ورزشگاه بود؟ راستش تعداد را نمی دانم ولی آنچه دیدم به نظرم بر خلاف روایت دوستان یک ترمیم اصولی نبود.

ایراد سوم چه بود؟

راستش به نظرم ایراد اصلی مربوط به طبقه دوم ورزشگاه است. در طبقه دوم طره هایی هستند ترک های شان آشکار است و شرایط بحرانی دارد . از نظر من ایراد اصلی در این طبقه است که باید برایش فکر اساسی شود.

در زمان بازدید شما عملیات عمرانی ترمیم انجام می گرفت؟

ما چیز خاصی ندیدیم.

این ایرادات در یک ماه قابل ترمیم بودند؟

در یک ماه؟ نخیر ببینید این چیزی که می گویم نیاز به یک مدلسازی دارد. چون وقتی درباره این ترک ها حرف می زنیم باید دقیق بررسی و عکس برداری شوند. مقاومت سازه سنجیده شود. در مدل سازی میزان فشاری که به هر زون وارد می شود بررسی شود چون همان طوری که می دانید وزنی که به هر بخش وارد می شود. یعنی تنها بار وزن جمعیت مهم نیست. جمعیتی که به تماشای فوتبال می رود جمعیت ساکن نیست و فعل و انفعالاتی دارد که فشار وارده به سازه را در زمان های مختلف تغییر می دهد برای همین نیاز به مدل سازی دقیق دارد و بعد از این مدل سازی باید کار ترمیم انجام بگیرد که این کاری دقیق و زمان بر است.

چون وزارت ورزش امروز اعلام کرد برای ورزشگاه گواهی ایمنی گرفته است. به هر حال احتمالا این شرکت داخلی که چنین گواهینامه ای را صادر کرده گرید از سازمان نظام مهندسی دارد دیگر؟

نه باز تاکید می کنم ورزشگاه ها سازه هایی نیستند که به سازمان نظام مهندسی مربوط باشند و احتمالا اگر شرکتی چنین گواهینامه ای داده تحت نظر سازمان مدیریت دولتی بوده است. ولی بر اساس تجربه می گویم اگر شرکتی در این فاصله کوتاه از زمان بازدید ما تا امروز اعلام کرده ایرادات ایمنی ورزشگاه آزادی مرتفع شده، این گواهینامه نمی تواند معتبر باشد و بیشتر جنبه فرمالیته دارد.

آقای شکیب با توجه به حساسیت این ورزشگاه و خطری که می تواند داشته باشد تا به حال به این فکر نیفتادید این مشکلات را به طور رسمی برای مقامات عالیرتبه مثل رییس جمهور بنویسید؟

همان طور که از ابتدای صحبت مان گفتم ما از نظر گردش کار اداری در این باره مسئول نیستیم و متولی این ورزشگاه نهادهای مسئول دیگری هستند اما به خاطر حساسیت موضوع و تبعات تلخی که می تواند داشته باشد راستش من نکاتی را چه به صورت شفاهی و چه به صورت مکتوب برای دوستانی که در این زمینه مسئولیت داشتند نوشته ام. متاسفانه مشکل این است که دوستان متولی ورزشگاه نگهداری اصولی و تخصصی در همه این سال ها از چنین سازه ای نداشتند. صرف اینکه یک متولی نگهداری برای چنین سازه هایی بگذاریم کافی نیست و چنین سازه هایی نیاز به نگهداری و مرمت تخصصی دارند. اتفاقی که در سال های گذشته رخ نداده و حاصلش چنین وضعیتی است. امیدوارم این ایرادات ترمیم شود چون همه می دانیم ورزشگاه ءزادی یک محل عمومی مهم است که عدم توجه به مشکلاتش می تواند بحران ایجاد کند.

بیشتر بخوانید:

ادعای عجیب درباره ورزشگاه آزادی: سازه شبیه به متروپل در کمتر از دو ماه بعد 50 سال ایمن شد؟

258 41