کارآفرینی اجتماعی؛ مدل تازه حکمرانی مردم‌پایه در ایران
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، کارآفرینی اجتماعی را «مدل تازه حکمرانی مردم‌پایه در ایران» توصیف کرد و گفت این نگرش می‌تواند خلأ نبود انگیزه در دولت و بی‌باوری بخش خصوصی را پر کند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، رضا محمدکاظمی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه تهران درباره نخستین کنفرانس بین‌المللی کارآفرینی اجتماعی، توسعه منطقه‌ای و عدالت اجتماعی در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران، بر نقش دانشگاه‌ها در ایجاد نگرش کارآفرینانه اجتماعی تأکید کرد.
وی با اشاره به مفاهیم مشترک میان کارآفرینی اجتماعی و توسعه پایدار، توضیح داد: این حوزه‌ها به‌رغم تفاوت‌های مفهومی، در مسیر اهداف کلان عدالت اجتماعی و پایداری اقتصادی هم‌راستا هستند.
کاظمی یادآور شد: براساس دیدگاه طرح‌شده از سوی دکتر مهدی مسکنی، دولت‌ها با وجود محدودیت‌های مالی و ضعف انگیزشی، نیازمند بازتعریف نقش حکمرانی خود در حمایت از کارآفرینی اجتماعی هستند.
به گفته وی، این خلأ باید با مشارکت فعال دانشگاه‌ها جبران شود تا از طریق تولید و اشاعه دانش، انگیزه و تفکر کارآفرینانه در جامعه تقویت شود.
نقشه زیست بوم کارآفرینی اجتماعی کشور ترسیم می شودوی تأکید کرد: در صورت شکل‌گیری این نگرش، امکان ورود بخش خصوصی به عرصه عمل بیشتر می‌شود و حتی دولت نیز علی‌رغم محدودیت‌های بودجه‌ای می‌تواند نقشی مؤثر ایفا کند.
وی در ادامه به آمارهای ارائه‌شده از سوی دکتر زالی اشاره کرد و افزود که با وجود شاخص‌های مطلوب در برخی زمینه‌ها، جایگاه ایران در رتبه‌بندی‌های جهانی همچنان نیازمند ارتقاست.
به گفته کاظمی، برگزاری این کنفرانس با رویکرد بین‌المللی از همان نخستین دوره به دلیل ظرفیت بالای موضوع کارآفرینی اجتماعی، نشان‌دهنده اهمیت جهانی این حوزه است.
وی اعلام کرد: برخلاف روند معمول کنفرانس‌های علمی در کشور که ابتدا ملی برگزار می‌شوند، از کشورهای صاحب‌نظر همچون بنگلادش برای حضور در این نشست دعوت شده است. محمد یونس، نظریه‌پرداز کارآفرینی اجتماعی و برنده نوبل اقتصاد از بنگلادش، بنیان‌گذار دیدگاه جهانی در این حوزه معرفی شد و اشاره شد که سفیر این کشور در ایران برای شرکت در بخش بین‌المللی کنفرانس در روز شنبه حضور خواهد داشت.
عضو کمیته علمی کنفرانس در توضیح چالش‌های کارآفرینی اجتماعی در ایران، نخست به مشکلات ساختاری و نهادی پرداخت و نبود چارچوب قانونی مشخص، بروکراسی سنگین، تعدد مجوزهای فعالیت و ضعف سیاست‌های حمایتی را از مهم‌ترین موانع دانست.
وی گفت: ورود مجلس شورای اسلامی و مرکز پژوهش‌های آن به‌عنوان بازوی اصلی حمایت از این کنفرانس، گام مؤثری در جهت رفع این خلأ بوده است. دسته دوم چالش‌ها از نگاه او مسائل اقتصادی و مالی است؛ از جمله عدم وجود صندوق‌های سرمایه‌گذاری، کمبود انگیزه در بخش خصوصی دارای توان مالی و نبود سرمایه‌گذاران در پروژه‌های اجتماعی. وی ابراز امیدواری کرد که با معرفی نمونه‌های موفق در نشست روز شنبه، بخش خصوصی آگاه‌تر و فعال‌تر وارد این عرصه شود.
وی دسته سوم چالش‌ها را فرهنگی و اجتماعی دانست و توضیح داد که جامعه هنوز درک دقیقی از مفهوم کارآفرینی اجتماعی ندارد، اعتماد عمومی پایین است و نگرش‌ها نسبت به نهادهایی مانند خیریه‌ها نیاز به اصلاح فکری دارند.
کاظمی گفت: دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران به‌عنوان دانشکده پیشرو در این حوزه تلاش می‌کند تا جریان تولید دانش و نگرش اجتماعی را تقویت کند؛ اقدامی که مشابه نقش تاریخی دارالفنون در دوران امیرکبیر است.
وی افزود: همان‌طور که دارالفنون در قرن گذشته مأموریت تربیت نیروهای مؤثر در توسعه ملی را داشت، امروز دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران با تولید علم و رفع چالش‌های آموزشی در راستای همان هدف حرکت می‌کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در پایان، به چالش‌های محیطی و سیاسی اشاره کرد و اظهار کرد: گاه نگاه برخی نهادها به کارآفرینی اجتماعی مثبت نیست.
کاظمی ابراز امیدواری کرد که با همکاری دانشگاه‌ها و مرکز پژوهش‌های مجلس، دانش تولیدشده در این حوزه به قانون تبدیل شود و پشتوانه علمی پیدا کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران این روند را از معدود نمونه‌های همکاری هم‌زمان علم و سیاست دانست که می‌تواند نتیجه‌ای پایدار و ماندگار برای ایران رقم بزند و افزود که طرح‌های مربوط به این موضوع در صحن مجلس آماده بررسی هستند.