کالپوشی‌ها به «خسارت سیل» عادت کرده‌اند / فقدان توان مدیریت بحران
میامی - نزدیک به دو دهه است که سیلاب از اواخر شهریورماه تا پایان زمستان در بخش کالپوش شهرستان میامی خسارات برجای می‌گذارد و کسی هم جلودار آن نیست.
میامی - نزدیک به دو دهه است که سیلاب از اواخر شهریورماه تا پایان زمستان در بخش کالپوش شهرستان میامی خسارات برجای می‌گذارد و کسی هم جلودار آن نیست.
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - محمد حسین عابدی: کالپوش شرقی‌ترین نقطه استان سمنان است مکانی که هنوز هم در آن به واسطه بارندگی و رطوبت بالا و شرایط اقلیمی که دارد، کشت دیم جریان داشته و تنها 20 دقیقه به لحاظ رانندگی با گالیکش استان گلستان فاصله دارد.
کالپوش از یک سو به خراسان شمالی و از سوی دیگر به گلستان مرتبط است و یکی از بزرگترین بخش‌های استان سمنان نیز محسوب می‌شود که مرکز آن شهر رضوان است. این منطقه به واسطه اقلیم همیشه سردسیر و پر بارش است و هیچ قرابتی به اقلیم خشک و گرم استان سمنان ندارد و همین امر سبب شده تا همه ساله شرایط جغرافیایی و اقلیمی پیش آمده در این بخش، با دیگر نقاط استان سمنان متفاوت باشد.
البته روی دیگر سکه هم نعمات این بارش‌ها و رطوبت فراوان و اقلیم ویژه است که باعث شده کشاورزی و دامپروری در این بخش رونق داشته باشد هرچند در سال‌های اخیر دامداری نیز مانند گذشته، مورد اقبال قرار نمی‌گیرد.
شرایط اقلیمی کالپوش
کالپوشی ها اما هر قدر از این اقلیم ویژه سود برده باشند، از مخاطرات طبیعی مانند رانش زمین و بارش تگرگ و بروز سیل، خسارت دیده‌اند سیلاب‌هایی که پیرمردهای کالپوشی از آن خاطره‌ای ندارند و برخی بر این عقیده هستند که ماحصل دستکاری طبیعت و در همین دو دهه اخیر است.
شگفت آور اینکه در همین بازه زمانی تهیه گزارش باز هم یک سیل در کالپوش رخ داد! سیلابی که شامگاه بیست و چهارم شهریورماه در رضوان رخ داد و به برخی زیرساخت‌ها آسیب‌های جزئی رساند هر چند شدت آن چندان زیاد نبود اما مشکل اینجا است که کمترین باران در رضوان به بزرگترین سیلاب‌ها بدل می‌شود.
تیتر یکی از رسانه‌ها در سال 92 بسیار قابل توجه است که می‌نویسد: سیلاب کالپوش 12 ساله شد و دریغ از تصمیم سازی مسئولان در قبال این موضوع؛ و این امر نشان می‌دهد که بروز سیلاب‌ها در کالپوش به ابتدای دهه 80 خورشیدی برمی‌گردد.
وقتی ماجرای فوت یک زن که رسانه‌ای شد
به عبارت دیگر دو دهه است که کالپوش سیل می‌آید، مزارع مردم را تخریب می‌کند، به زیرساخت‌ها آسیب می‌رساند و باز تا سال آینده فروکش می‌کند و مجدداً مأموریت تخریبی خود را در سال بعد به اجرا در می‌آورد مشخص است که دولت‌ها آمده و رفته‌اند و کسی برای جلوگیری از بروز خسارات در کالپوش کاری نکرده است.
ماجرای سیلاب‌ها دو سال قبل با مرگ یک بانوی رضوانی به مرحله‌ای جدید ورود کرد، مردم معترض شدند که چرا اقدامی صورت نمی‌گیرد و در نهایت دستور ویژه استاندار سمنان سبب شد تا معاون عمرانی استانداری به موضوع ورود جدی داشته باشد.
قرار است در رضوان چند اقدام صورت گیرد تا شاهد کاهش بروز خسارات باشیم. محمد حمیدی معاون عمرانی استاندار سمنان امسال اعلام کرد که مصوباتی برای جلوگیری از بروز خسارات در رضوان انجام شده و به اجرا خواهد رسید.
تصمیماتی گرفته‌ایم
معاون عمرانی استاندار سمنان در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن بیان اینکه احداث و طراحی خیابان جدید در خط القعر مسیر روان آب‌ها از جمله مصوبات نشست جلوگیری از بروز خسارات سیلاب‌ها در شهر رضوان بوده است گفت: طرح هدایت آب‌های سطحی شهر رضوان دیگر موضوعی است که به تصویب رسیده است.
محمد حمیدی اعلام کرد متأسفانه خیابان اصلی شهر رضوان در خط القعر مسیر مسیل قرار دارد و در نتیجه بارندگی‌ها در این منطقه سبب بروز سیلاب می‌شود لذا باید تصمیمی برای این منطقه گرفته شود تا شاهد تکرار این حوادث نباشیم همچنین آب منطقه‌ای سمنان نیز موظف شده که مطالعات جریانات سطحی و حوزه آبخیز مسیر گیو شهریار که از مطالبات جدی مردم منطقه نیز محسوب می‌شود را انجام دهد.
وی فروردین امسال اعلام کرده بود که تصمیم بر آن شد که در دو مسیر مذکور یعنی احداث خیابان جدید و آبخیز گیو شهریار، پروژه‌هایی انجام شود تا بسیاری از مشکلات منطقه گرفته شود و بتوانیم جلوی سیلاب‌های مشابه را بگیریم موضوعی که به گفته شهروندان رضوان هنوز صورت نگرفته است.
دستکاری زمین!
محمد حسن کریمی ساکن کالپوش و کسی که در جریان مطالعات زمین شناختی منطقه قرار دارد اما در گفتگو با خبرنگار مهر، بیان کرد: سیلاب در گذشته نیز بوده اما هدایت می‌شد و آسیبی به منطقه نمی‌رساند از زمانی که انسان با دستکاری طبیعت، قطع درختان، کشت در شیب‌ها و... جغرافیای منطقه کالپوش را عوض کرد، شرایط هم تغییر کرد.
کریمی با بیان اینکه در رضوان همین حالا تمام درختان مشرف به شهر و فضای سبز در ارتفاعات و شیب‌های مشرف نابود و به زمین کشاورزی بدل شده است، افزود: هیچ پوششی در رضوان برای اینکه جلوی حرکت سیلاب گرفته شود، وجود ندارد از سوی دیگر طراحی شهر نیز اشتباه بوده و کمک می‌کند که سیلاب بیشتر سرعت بگیرد.
وی با بیان اینکه شهر رضوان به لحاظ طراحی به گونه‌ای است که وقتی سیلاب‌ها از شیب پایین می‌آیند در یک جا جمع شده و در یک مسیر پرشیب روان می‌شود در نتیجه سرعت گرفته و به اصطلاح، می‌دود، تاکید کرد: به عبارت دیگر باید گفت عوامل انسانی سیلاب را تشدید و تسریع کرده است.
حفر چاه‌های زیاد
این آگاه به مسائل بخش کالپوش با بیان اینکه دوم نکته‌ای که در کالپوش دیده می‌شود، سوراخ سوراخ شدن زمین به دلیل حفر هزاران چاه بی منطق است، گفت: هر کس هر جا رسیده چاهی را حفر کرده در نتیجه زمین مستعد نشست است وقتی زمین مستعد نشست شود و آبی وجود نداشته باشد، خاک سست می‌شود و از خاک سست هم نمی‌توان انتظار داشت که جلوی سیلاب را بگیرد.
کریمی با بیان اینکه اگر بانوی رضوانی پارسال در سیلاب کشته نمی‌شد هیچ وقت مسئولان حتی جلسات هم برگزار نمی‌کردند، افزود: مشکل اینجا است که دو دهه است این سیل‌ها می‌آید و می‌رود و هنوز هیچ اقدامی برای آن نشده است و این نشان می‌دهد که مسئولان توانی برای مقابله با این رویداد ندارند.
وی با اشاره به راهکار بیان کرد: بهترین راهکار این است که مسئولان ما ابتدا بپذیرند که در مدیریت موضوع ناتوان هستند زیر دو دهه فرصت داشتند که کاری کنند و نکردند و در ثانی از شهرهایی که شرایط مشابه را از سر گذرانده‌اند مانند شهرهای شمالی و جنوبی کمک بگیرند تا آنها بیایند و برای ما کاری را صورت دهند تا بتوانیم جلوی سیلاب‌ها را بگیریم.
جلوگیری از بروز سیلاب
یک کارشناس منابع طبیعی اما بر این عقیده است که همین حالا هم برای جلوگیری از بروز سیلاب‌ها دیر نیست و راهکار بیولوژیک آن، کاشت درختان مقاوم و متناسب با اقلیم کالپوش است تا بتوانیم خاک را تثبیت کرده و جلوی بروز سیلاب‌ها را بگیریم.
محسن عزیزی با بیان اینکه راهکارهای بیولوژیک سهل‌ترین و ارزان‌ترین راهکارهای مقابله با سیلاب هستند، تاکید کرد: برای اقدامات عاجل هم باید سیل بندهایی را در رضوان ایجاد کرد زیرا کمترین باران در کوتاه‌ترین زمانی در رضوان به سیل بدل می‌شود.
وی با بیان اینکه مشکل از ترک فعل منابع طبیعی است که در این یکی دو دهه اجازه داده هر کس هر درختی را قطع و جای آن کشاورزی کند و کسی هم با این موضوعات مقابله نکرده است، افزود: نابودی اراضی طبیعی سبب بروز چنین وقایعی شده است.
قدر مسلم اینکه سه نوع ترک فعل در رضوان کالپوش رخ داده است نخست از سوی منابع طبیعی در دو دهه اخیر که چشم روی تخریب درختان و خاک و منابع طبیعی و... بسته است ترک فعل دوم از سوی مسئولانی است که هیچ کاری را در این دو دهه برای هدایت سیلاب‌ها و دور کردن آن از بخش‌های مسکونی نتوانسته‌اند کنند و ترک فعل سوم از سوی مردم بومی است که در حفظ میراث طبیعی نتوانسته‌اند به خوبی عمل کنند.
