کاهش چشمگیر درآمد باشگاه‌های ایرانی از جام جهانی 2022

جام جهانی 2022 قطر با قهرمانی آرژانتین به پایان رسید و حالا بحث داغ پاداش‌ها فیفا برای تمامی باشگاه‌های ذی‌نفع در این رقابت‌ها به وجود آمده است. فیفا از جام جهانی 2010 و طی توافق‌نامه‌ای که با اتحادیه باشگاه‌های اروپایی به امضا رساند، برنامه درآمدزایی باشگاه‌ها در جام‌های جهانی را کلید زد که در توافق جدیدی در سال 2015، درآمد باشگاه‌ها از این طریق سه برابر شد.

طبق اعلام فیفا، باشگاه‌ها در مجموع بیش از 200 میلیون دلار از جام جهانی قطر درآمدزایی کرده‌اند. در مجموع پاداش‌ها و درآمدهای ناشی از جام جهانی 2022 حدودا 29 درصد نسبت به جام جهانی 2018 افزایش یافته که در این بین، طرح درآمد باشگاه‌ها از 209 میلیون دلار در جام جهانی روسیه به 310 میلیون دلار در جام جهانی قطر افزایش یافته است.

طرح فیفا برای درآمدزایی باشگاه‌ها به این صورت است که هر بازیکن در ازای هر یک روز حضور در رقابت‌های جام جهانی (صرف نظر از این که به میدان برود یا نرود)، 10 هزار دلار برای باشگاه‌هایش درآمد ایجاد می‌کند. به عبارت ساده‌تر هر بازیکن حاضر در جام جهانی در هر مرحله به شرح زیر برای باشگاه‌هایشان درآمدزایی می‌کند:

اید به این نکته توجه کرد که تمام پولی که فیفا به برنامه درآمدزایی باشگاه‌ها اختصاص می‌دهد، مربوط به آخرین باشگاه بازیکن نیست بلکه این پول بین باشگاه‌هایی که بازیکن در دو سال منتهی به جام جهانی در آن‌ها حضور داشته است، تقسیم می‌شود. فلسفه این کار هم به این دلیل است که تمام باشگاه‌هایی که در مراحل انتخابی جام جهانی دخیل بوده‌اند، از خود جام جهانی هم منتفع شوند.

فیفا درآمد باشگاه‌ها در جام جهانی 2018 را با توجه به رجیستر (ثبت‌نام) بازیکن حاضر در این رقابت در سه بازه نقل و انتقالاتی خاص تقسیم‌بندی کرده بود. چندین بازه نقل و انتقالاتی در این فرمول پیش‌بینی شده بود تا پنجره‌های نقل‌وانتقالاتی لیگ‌های نقاط مختلف دنیا را در بر بگیرد. باتوجه به فرمول مدنظر فیفا برای جام جهانی 2018، یک سوم درآمد به باشگاه فصل 17-2016 بازیکن، یک سوم به باشگاه فصل 18-2017 و یک سوم به باشگاهی که در آستانه جام جهانی به آن پیوسته بود، می‌رسید. به عبارت ساده‌تر یک سوم درآمد به باشگاه فصل 17-2016 و در صورتی که بازیکن تیمش را در آستانه جام جهانی تغییر نداده بود، دو سوم باقی‌مانده به باشگاه فصل 18-2017 بازیکن می‌رسید.

در نتیجه باتوجه به درآمد روزی 8530 دلار بازیکنان برای باشگاه‌ها، درآمد باشگاه‌های ایرانی از جام جهانی 2018 به شکل زیر شد:

زمان برگزاری جام جهانی قطر با تمامی جام‌های جهانی متفاوت بود و در میانه فصل برگزار شد. از طرفی تاکنون فیفا فرمول مشخصی برای نحوه تقسیم درآمد باشگاه‌ها در جام جهانی 2022 اعلام نکرده است اما با توجه به این که فیفا به دو سال منتهی به جام جهانی اشاره کرده نه دو فصل منتهی، محاسبات را با همان فرمول جام جهانی 2018 و با درآمد روزی 10 هزار دلار بازیکنان برای باشگاه‌ها انجام داده‌ایم و در نهایت به اعداد و ارقام زیر می‌رسیم:

با این اوصاف درآمد باشگاه‌های ایرانی از 2.524.599 دلار در جام جهانی 2018 به 1.290.000 دلار در جام جهانی 2022 کاهش یافته‌است، یعنی تقریبا نصف شده است. دلیل چنین اتفاقی، تشکیل بیشتر تیم‌ملی از بازیکنانی بود که بیش از دو سال از لژیونر شدنشان می‌گذرد. البته نباید از این موضوع گذشت که کارلوس کی‌روش با دعوت 25 نفر به تیم‌ملی به جای 26 نفر حداقل 30 و حداکثر 180 هزار دلار به باشگاه‌های ایرانی ضرر زده است. (با فرض دعوت بازیکنی از لیگ ایران به عنوان نفر بیست و ششم لیست تیم‌ملی در جام جهانی 2022)

در پایان باید گفت که درآمد باشگاه‌ها از جام جهانی به حساب فدراسیون فوتبال مربوطه در فیفا واریز می‌شود اما باشگاه‌های ایرانی به دلیل تحریم‌های بانکی نمی‌توانند از آن برداشت کنند. البته مواردی وجود داشته که باشگاه‌های ایرانی این درآمدشان را مانند پرونده طلب پروپئیچ از استقلال به حساب طلبکارانشان واریز کرده‌اند. همچنین مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال در صحبت‌های اخیرش عنوان کرده که به راهکاری عملی برای وصول پول‌های بلوکه شده در فیفا رسیده‌اند.