کرونا و کشتی طوفان‌زده اقتصاد هنرهای تجسمی
ه گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران، اسفندماه سال گذشته بود که سر و کله ویروس نحس و مزاحمی به نام کووید 19 یا به اصطلاح متعارف کرونا، در کشور پیدا شد؛ ویروس شوم و بدسگالی که از همان روزهای آغازین پیدایی‌اش تأثیرات سوء خود را بر زندگی آحاد مردم گذاشت و مع‌الأسف این سوء تأثیرات تا به امروز نیز ادامه پیدا کرده است.
همزمان با تداوم و گسترش روند فراگیری کرونا در کشور، کسب و کارها و مشاغل مختلف نیز از روند صعودی شیوع این بیماری متأثر شدند و رفته رفته دامنه تحرکات و فعالیت‌هایشان محدود و محدودتر شد. در این میان، کسب و کار هنرمندان نیز از این قاعده مستثنی نبود و لزوم پیشگیری و رعایت اصول و ملاحظات بهداشتی باعث شد فعالیت‌های هنری که غالبا در بسترهای مکانی معینی رخ می‌دادند، کم‌کم از مدار رونق و توسعه خارج و متوقف شوند.
تعطیلی سالن‌های سینما، تماشاخانه‌های تئاتر، کنسرت‌های موسیقی، گالری‌ها و نگارخانه‌های فعال در عرصه هنرهای تجسمی و... از جمله اتفاقاتی بود که اندکی پس از گسترش بی‌محابای دامنه شیوع کرونا در کشور به وقوع پیوست و بدین ترتیب، چرخ اقتصاد هنر نیز به تدریج ساز ایستایی و توقف کوک کرد. در شرایط کم رونقی و توقف فعالیت‌های هنری در کشور، نخستین عنصری که در معرض آسیب و مخاطره قرار گرفت، معیشت هنرمندان بود؛ به ویژه آن دسته از هنرمندانی که تنها راه ارتزاقشان از هنر و فعالیت‌های هنری می‌گذشت، بیش از سایرین در معرض لطمه و فشار قرار گرفتند.
در چنین شرایطی، همه نگاه‌ها و انتظارات متوجه دولت، مسئولین و دست‌اندرکاران عرصه فرهنگ و هنر کشور بود تا شاید تمهید و راهکاری مقتضی برای جبران و برون‌رفت از شرایط بغرنج اقتصادی و معیشتی کنونی بیندیشند و وضعیت دشوار هنرمندان آسیب‌دیده را چاره‌ای سازند؛ اما مسئولین به سیاق سابقشان تنها به دادن وعده‌های دلخوش‌کننده بسنده کردند و حالا در حالی‌که قریب به یک سال از شیوع و فراگیری ویروس کرونا در کشور می‌گذرد و چرخ اقتصاد هنر به کلی متوقف شده و این کشتی طوفان‌زده عن‌قریب به گل نشستن است، کماکان گام مثبت و محسوسی از سوی دولت، مسئولین و دست‌اندرکاران عرصه فرهنگ و هنر برداشته نشده است؛ مشخص نیست اهمال و رخوت مسئولین امر تا کجا ادامه خواهد داشت.
رخوت و اهمال مدیران و مسئولین امر در عرصه هنرهای تجسمی، وضعیت به مراتب بغرنج و مأیوس‌کننده‌تری را نسبت به سایر حوزه‌ها و رشته‌های هنری رقم زده است. در شرایطی که در لایحه بودجه سال 1399 سهم هنرهای تجسمی نسبت به سایر رشته‌های هنری اعم از سینما، تئاتر و موسیقی از کمیت کمتری برخوردار است، سستی و بی‌اهتمامی مدیران عرصه هنرهای تجسمی نسبت به وضعیت معیشتی هنرمندان این عرصه نیز بر عمق و دامنه مصائب مسئله افزوده است.
طی ماه‌های اخیر، کسر قابل توجهی از هنرمندان فعال در عرصه هنرهای تجسمی از فرط فشارهای معیشتی، عدم دریافت سفارش اثر و کم‌رونقی بازار هنرهای تجسمی، داد سخن برآورده و شکوه‌ها سر داده‌اند اما فریاد آنها فرجامی جز بی‌اعتنایی و عدم پاسخگویی مسئولین امر پیدا نکرده است.
این در حالی است که چندی پیش هادی مظفری؛ مدیرکل مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌ها از برپایی «بازار بزرگ هنرهای تجسمی» در سال 1399 خبر داده بود؛ اما این بازار با وجود شرایط سخت و دشوار معیشتی هنرمندان عرصه هنرهای تجسمی در مقطع کنونی و درحالی‌که ضرورت شکل‌گیری آن بیش از همیشه محسوس و مورد نیاز است، کماکان نه در فضای واقعی و نه در فضای مجازی شکل نگرفته و مشخص نیست اداره‌کل هنرهای تجسمی چه سازوکار و سیاست بدیلی را برای جبران عدم برپایی آن درنظر گرفته است.
در تحلیل نهایی باید گفت آنچه امروز به‌واسطه فراگیری کرونا و تعطیلی فعالیت‌های فرهنگی و هنری کشور با آن مواجهیم، وضعیت بغرنجی را بر پیکره اقتصاد نحیف هنرهای تجسمی کشور عارض کرده و این کشتی طوفان‌زده را در آستانه به گل نشستن قرار داده است؛ از این رو ضروری است مسئولین امر فکری به حال وضعیت نابسامان کنونی بکنند؛ پیش از آنکه دیر و راه برای جبران خسارات و لطمات وارده به هنرمندان شاغل در این عرصه بسته شود.