کشف ظروف سفالی هفت‌هزارساله در البرز

سرپرست هیات باستان‌شناسی پروژه تعیین عرصه و پیشنهاد حریم «موشه‌لان تپه» (اسماعیل‌آباد) در شهرستان ساوجبلاغ استان البرز از کشف شش ظرف سفالی هفت‌هزارساله که احتمالا متعلق به یک تدفین هزاره پنجمی در این محوطه تاریخی است، خبر داد.

به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سیاوش سراقی انجام پروژه تعیین عرصه و پیشنهاد حریم را به منظور ارائه ضوابط حفاظتی مناسب برای این محوطه دانست و افزود: علاوه بر لایه‌های باستانی، داده‌های سفالی و استخوانی متعلق به هزاره پنجم پیش از میلاد، به کشف شش ظرف کامل سفالی احتمالا متعلق به یک تدفین هزاره پنجمی منجر شد.

او با بیان این‌که «موشه‌لان تپه» (اسماعیل‌آباد) یکی از محوطه‌های شاخص هزاره پنجمی حوزه فلات مرکزی از استان البرز، شهرستان ساوجبلاغ، دهستان سعید آباد است، توضیح داد: این محوطه باستانی، برای نخستین بار در سال 37-1336 شمسی توسط حاکمی و سپس در سال 1356 توسط معصومه نوایی کاوش شد که با توجه به مطالعات صورت گرفته در این محوطه 10 طبقه معماری، گورها و داده‌های سفالی متعلق به هزاره پنجم و چهارم قبل از میلاد شناسایی شدند. در واقع به طور کلی می‌توان گفت ضخامت آثار باستانی موشه‌لان تپه حدود 6/70 متر است.

او با اشاره به این‌که «موشه لان تپه» پنجم دی ماه 1356به شماره1544، در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد و در سال1387 با پلاک ثبتی 82 اصلی به تملک سازمان میراث فرهنگی درآمد، اضافه کرد: این تپه در سال 1381 توسط ابوالقاسم حاتمی سرپرست هیئت بررسی شد و شناسایی شهرستان ساوجبلاغ نیز مورد بررسی قرار گرفت.

او همچنین موقعیت جغرافیایی (واقع شدن در مسیر کریدور طبیعی دشت تهران - قزوین)، وسعت استقرار و ضخامت قابل توجه نهشته‌های باستانی و وجود آثار فرهنگی از هزاره پنجم و چهارم پیش از میلاد را عامل اهمیت محوطه اسماعیل‌آباد در مطالعات باستان شناختی کشور به ویژه حوزه فلات مرکزی دانست و گفت: در حال حاضر با گسترش و توسعه روزافزون بافت روستایی، عبور جاده آسفالته، لوله‌های گاز، تیرهای انتقال برق روی عرصه در ضلع شمالی و غربی و ساخت‌وسازهای غیرمجاز (پروژه ویلاسازی) اهالی منطقه به خصوص در ضلع شرقی و جنوبی، تپه در شرایط حفاظتی نامناسبی قرار گرفته است.

سرپرست هیئت باستان‌شناسی «موشه‌لان تپه» ادامه داد: به همین دلیل مشخص کردن وضعیت عرصه و حریم این محوطه، ارائه‌ی ضوابط حفاظتی مناسب برای آن، هیئتی با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری عملیات گمانه زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه تاریخی موشه‌لان تپه را آغاز کرد.

سراقی گفت: هیئت باستان‌شناسی عملیات تعیین عرصه را با ایجاد 26 گمانه پیرامون محوطه در اضلاع مختلف انجام داد که خوشبختانه در نتیجه این گمانه‌زنی علاوه بر لایه‌های باستانی، داده‌های سفالی و استخوانی متعلق به هزاره پنجم پیش از میلاد، شش ظرف کامل سفالی احتمالا متعلق به یک تدفین هزاره پنجمی شامل ظروف پایه‌دار، خمره‌های سفالی و ظروفی با آبریز ناودانی‌شکل قرمز با نقوش هندسی و حیوانی (نقش بز) دوره چشمه علی که در نوع خود منحصر به‌فرد بود به دست آمد.

این باستان‌شناس در پایان خاطرنشان کرد: پژوهش حاضر نشان داد که بر خلاف توپوگرافی محوطه و اظهار نظرهای گذشته ابعاد محوطه بیش از آن چیزی است که قبلا ارائه شده و محوطه موشه لان تپه در جهت شرقی - غربی کشیده شده و متاسفانه بخش عمده‌ای از آن در ضلع غربی به طور کلی تسطیح شده و توسط اهالی منطقه به باغات و پروژه ویلاسازی اختصاص یافته است.