کشوری ثروتمند اما بی پول
هادی بیگی نژاد - عضو کمیسیون انرژی مجلس
همیشه یک سوالی در ذهن مردم بوده است که ما این همه ثروت اعم از نفت، گاز، معدن، ساحل، دریا و موقعیت جغرافیایی مناسب داریم پس چرا باید وضعیت ما اینگونه باشد؟ برای پاسخ به این سوال چند مثال می زنم:
بنا بر آنچه که خود وزارت نفت اعلام کرده است روزانه 50 میلیون متر مکعب گاز فلر می شود فرض بگیریم رقم همین بوده و بیشتر نیست به قیمت امروز محاسبه می کنم سالانه حدود 164 هزار میلیارد تومان گاز بیخود می سوزد اگر این گاز جمع آوری و وارد پتروشیمی شود ارزش آن چندبرابر خواهد شد.
فقط شرکت ملی نفت با حدود 10 طرح بهینه سازی می تواند سالانه قریب به یک میلیارد دلار صرفه جویی ایجاد کند این طرحها الان هم موجود است اراده انجام کار هم شکل گرفته است و دارد روبه جلو می رود بقیه طرحها و معاونت های وزارت نفت هم اگر بخواهیم حساب کنیم رقم خیلی بیشتر از این خواهد شد در کشور روزانه یک میلیون و 800 هزار بشکه نفت خام تحویل پالایشگاه ها داده می شود از این میزان حدود 25 درصد تبدیل به نفت کوره می شود نفت کوره در بیشترین حالت خود 60 درصد نفت خام قیمت دارد یعنی ما پالایشگاه می سازیم و نیرو هم استخدام می کنیم با سختی نفت را پالایش می کنیم که محصول با ارزش کمتری تولید کنیم و این درست و منطقی است؟
در صورتی که با احداث مینی پالایشگاهها یا مینی پتروپالایشگاهها می توانیم از همین فرآورده سنگین استفاده کنیم و 22 میلیون تن فرآورده سنگین استفاده کنیم و با این کار 8 میلیارد دلار به درآمد کشور اضافه کنیم بنابراین بخش خصوصی خودش سرمایه گذاری می کند و دولت فقط اجازه بدهد و پس از آن مدیریت کند. بر مبنای گزارشات سالیانهای که منتشر می شود چند میلیون تن ال پی جی می سوزد اگر رقم دلاری آن را حساب کنیم حدود یک و نیم میلیارد دلار می شود نه برای پتروشیمی استفاده می شود و نه برای سوخت اتومبیل استفاده میشود. اگر اجازاه دهیم بخش خصوصی وارد شود خودش پروژه اتوگاز را پیش می برد بدون اینکه دولت سرمایه گذاری کند از قبیل موارد بسیار زیاد است.
سوالی که پیش می آید این است که چرا از کنار این مسائل به مهمی و این رقم هایی که می تواند مسئله کشور را تا حدود خیلی زیادی حل کند به سادگی عبور می کنیم چه کارهایی باید انجام شود پاسخ آن یک کلمه است اراده انجام کار باید وجود داشته باشد. کمیسیون انرژی از ابتدای شکل گیری مجلس یازدهم با اولویت قرار دادن تولید پول از ثروت برای کشور تمام تلاش خود را به کار گرفت و چند مثال را عرض می کنم در بند "ع" تبصره بودجه 1401 دولت مکلف شد تا نسبت به جمع آوری گازهای مشعل، بازیافت اتان، عدم سوزاندن ال پی جی اقدام لازم را انجام دهد. جلسات مکرری با وزارت نفت شکل گرفت که نتایج آن را اعلام خواهیم کرد.
در تبصره 14 لایحه بودجه دولت مکلف شد زمینه لازم برای استفاده از ال پی جی برای سوخت خودروها را فراهم کند در موضوع تکمیل زنجیره ارزش در نفت خام طرح تشکیل شرکت ملی پالایش و پتروشیمی در کمیسیون انرژی اصویب شد تا با تشکیل یک نهاد توسعه ای پتروپالایشی یکپارچه نقشه راه احداث مینی پالایشگاه ها و مجموعه های کوچک پتروشیمی متناسب با هر اقلیم طراحی شود در موضوع شرکت های دانش بنیان و به منظور استفاده از ایشان در تکمیل زنجیره ارزش و نیز موضوع صرفه جویی جلسات مربوطه با وزیر نفت و مدیران مربوطه تشکیل شده که نتایج به استحضار مردم خواهد رسید.
ما یک کشور ثروتمندی هستیم اما پول زیادی نداریم اگر توانستیم ثروت را به پول تبدیل کنیم می توانیم هرچه بیشتر به مردم خدمت کنیم راهسازی، مدرسه سازی، خرید تجهیزات آزمایشگاهی، خدمت به محرومان و... همه و همه در گرو 2 چیز است در وهله نخست تبدیل ثروت به پول و دوم اصلاح مدل حکمرانی در حوزه های مختلف است. گران اداره کردن یک وزارتخانه هنر نیست و اصرار بر انجام تصمیات گذشته و درس نگرفتن از اشتباهات گذشتگان جز ایجاد دلخوری اجتماعی و ناامیدی مردم چیزی به دنبال نخواهد داشت. خیلی از اوقات راه های ارزانتری هم وجود دارد که به فکر ما نمی رسد اما دیگرانی هستند که آنها را معرفی کند. مدیریت استعداد کش یک عده باعث می شود حتی اجازه طرح افکار مشکل گشا هم داده نشود. اینجانب از رئیسجمهوری درخواست نمودم و مجدد نیز درخواست می کنم زنجیره ارزش نفت و گاز احتیاج دارد یک فرد یا گروهی زیر نظر خود ایشان برای سیسات گذاری تشکیل شود. وزارت کار، آموزش و پرورش، دفاع و خیلی از صندوق های بازنشستگی و... کار پتروشیمیایی انجام می دهند ورود شخص رئیس جمهوری به این موضوع به منظور هماهنگی و هم افزایی ضروری و اجتناب ناپذیر است.