کودتا چیست؟
کودتا را «انقلاب کاخنشنینان» نامیدهاند و بر خلاف انقلاب، به مردم و جنبش مردمی تکیه ندارد، بلکه حرکتی در میان حکومتگران توسط گروهی از آنها علیه گروه دیگری از آنهاست.
گروه سیاسی خبرگزاری میزان؛ یکی از ضرورتهای زمانشناسی در دوره کنونی، شناخت مکاتب و گرایشهای فکری موجود در دنیاست که اغلب آنها محصول دوران پس از رسانس هستند. تحریریه سیاسی خبرگزاری میزان در همین زمینه 16 برش از کتاب «واژهنامه سیاسی_فرهنگی» که به قلم «شهریار زرشناس» عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گردآوری شده است را منتشر میکند.
کودتا اصل کلمه «کودتا» به زبان فرانسه است. این واژه از اواخر قرن هفدهم در ادبیات سیاسی جهان رواج یافته است. در قرن نوزدهم و بیستم، کودتا را به دو معنی به کار بردهاند: 1_شورش گروههایی ازهیئت حاکمه علیه گروه دیگر که غالبا با تکیه بر ارتش و نیروی نظامی صورت میگیرد.
2_ تغییر ناگهانی رویه دولت حاکم علیه جنبشهای اعتراضی مردمی و استفاده شدید و سرکوب گرانه از ارتش علیه نیروهای مردمی و انقلابی.
البته کودتا بیشتر در معنای اول به کار میرود و به عنوان مثال کودتاهای نظامی در عراق به رهبری عبدالسلام عارف در فوریه 1963 میلادی و کودتای ژنرال حافظ اسد در سوریه به سال 1970 میلادی را میتوان از مصادیق آن دانست. کودتا را «انقلاب کاخنشنینان» نامیدهاند و بر خلاف انقلاب، به مردم و جنبش مردمی تکیه ندارد، بلکه حرکتی در میان حکومتگران توسط گروهی از آنها علیه گروه دیگری از آنهاست.
اصطلاح کودتا پس از کودتای لوئی ناپلئون (معروف به ناپلئون سوم) در سال 1851 میلادی رواج بسیاری یافت.
کودتاها گاه توسط نظامیان تندرو ضدمردمی علیه دولتهای ملی صورت میگیرد. نظیر کودتای «پینوشه» علیه «سالوادور آلنده» در شیلی به سال 1973 میلادی و گاه ممکن است توسط افسران جوان رده پایین دارای احساسات ضدامپریالیستی علیه رژیمهای مزدور و وابسته صورت گیرد. نظیر کودتای سوریه در سال 1970 میلادی یا کودتای سرهنگ قذافی در لیبی به سال 1969 میلادی علیه رژیم پادشاهی وابسته به غرب «ادریس سنوسی».
بیشتر بخوانید: