کیت‌های پیشرفته تشخیص آلودگی‌های نیترات و نیتریت محصولات کشاورزی معرفی شد
تهران - ایرنا - رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی hc دو نانوکیت پیشرفته تشخیص آلودگی‌های نیترات و نیتریت محصولات کشاورزی و کیت تشخیص بصری، سریع و ارزان آمونیاک حوضچه‌های پرورش ماهی رونمایی کرد.
به گزارش روز یکشنبه ایرنا از وزارت جهاد کشاورزی، «سیدمجتبی خیام‌نکویی» با بیان این که بسیاری از وعده‌های دولت طی همین مدت نسبتا کوتاه محقق شده است، اظهار داشت: از ویژگی‌های مشترک دولت سیزدهم با دولت شهید رجایی، اخلاص عمل است. باید مردمی بودن دولت سیزدهم در همه بخش‌ها، ظهور و بروز داشته باشد که البته برای مردمی بودن تحقیقات کشاورزی باید از همه ظرفیت‌های بخش کشاورزی به نحو احسن استفاده کرد و راهبردهای این حوزه باید متناسب با شاقول دولت باشد.
وی اظهارداشت: برای مردمی کردن تحقیقات کشاورزی باید تمام ظرفیت‌های موجود تحقیقاتی را در اختیار حوزه‌های اجرایی قرار دهیم. تجربه موفق شورای راهبردی تحقیقات در حوزه‌هایی مثل باغبانی، شیلات، دامپزشکی و... که معاونین وزیر در هر شاخه ریاست آن را برعهده دارند، نشان می‌دهد که استفاده از تمام ظرفیت‌های موجود در هر بخش تخصصی کشاورزی تا چه حد در موفقیت آن موثر است.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به توجه رئیس‌جمهور به بخش تحقیقات کشاورزی کرد و گفت: این توجه ویژه که نشان از اعتقاد و باور عمیق رییس‌جمهور به بخش تحقیقات دارد، ظرفیت کم‌نظیری است که می‌تواند اتفاقات بزرگی را رقم بزند. امروز در مقطعی هستیم که باید تغییر اولویت‌ها را تشخیص داده و در یک بازه زمانی میان‌مدت و بلندمدت به این اولویت‌ها پاسخ دهیم. راهبردهای ما تغییر کرده و ریل‌گذاری جدیدی در سازمان صورت گرفته که بر اساس آن محبوب‌ترین فرد و موسسه، آن است که دغدغه بیشتری برای حل مشکلات بخش‌های اجرایی داشته باشد.
به گفته وی، موسسات تحقیقاتی سازمان تات هم باید متناسب با تغییر راهبرد سازمان، راهبرد خود را تغییر دهند.
خیام‌نکویی در ادامه از اعطای برند سلامت تات به عنوان ضامن کیفیت محصولات کشاورزی از اواخر امسال خبر داد و گفت: اعطای این برند گامی در جهت مردمی کردن تحقیقات کشاورزی است.
وی خاطرنشان کرد: فناوری نانو هم با توجه به قابلیت‌ها و ظرفیت‌هایی که دارد کمک بسیار موثری به حل مشکلات مردم می‌کند.
رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با بیان این که در حال حاضر بخش قابل توجهی از تولیدات کشاورزی کشور تبدیل به ضایعات می‌شود، گفت: در دوره مدیریت خود در پژوهشگاه (دهه 1380) تحقیقات هسته‌ای را هم راه‌اندازی کردیم که بعدا منحل شد. درخواستم از رییس جدید پژوهشگاه این است که ارتباط با سازمان انرژی اتمی را مجددا پیگیری کند.
وی در ادامه با بیان این که یکی از رسالت‌های اصلی موسسات تحقیقاتی سازمان در سال جاری، راه‌اندازی 40 مزرعه الگویی نوآوری در کشور است، اظهار داشت: ماموریت این مزارع رسوخ و ترویج دانش و فناوری در پهنه در اختیار مزرعه است.
خیام‌نکویی در پایان با ابراز خرسندی از تحول چشمگیری که در یک سال اخیر در وزارت جهاد کشاورزی در زمینه توجه به تحقیقات صورت گرفته ابراز امیدواری کرد که روزی برسد که سازمان تات به واسطه عملکردش مثل نگینی در کل کشور بدرخشد و مردم نیز حاصل این درخشش را در سفره‌های خود ببینند.
ایران باید 1 درصد بازار جهانی محصولات نانو را به خود اختصاص دهد
«غلامرضا صالحی جوزانی» رییس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی با اشاره به توسعه روزافزون بازار جهانی محصولات نانوفناوری اظهار داشت: بازار جهانی نانو در حال حاضر بالغ بر 47 میلیارد دلار است که با 34 درصد رشد سالانه تا سال 2026 به 70 میلیارد دلار می‌رسد. تا سال 2030 سهم محصولات مرتبط با بخش کشاورزی از بازار جهانی محصولات نانو هم از 6 درصد کنونی به 20 درصد افزایش می‌یابد.
وی با بیان این که طبق سند گسترش کاربرد فناوری نانو در افق 1404، ایران باید یک درصد بازار جهانی محصولات نانو را به خود اختصاص دهد، خاطرنشان کرد: در حال حاضر 330 شرکت با 12 هزار میلیارد تومان گردش مالی که نزدیک به یک درصد بازار جهانی محصولات نانو است در کشور فعالیت دارند. در زمینه تولید علم هم، همین الان از رتبه پنجم پیش‌بینی شده در این سند جلوتر و در رتبه چهارم هستیم و در زمینه ثبت اختراعات هم که باید به رتبه 15 برسیم در رتبه بیستم هستیم.
وی خاطرنشان کرد: سهم بخش کشاورزی از بازار نانو کشور تنها 300 میلیارد تومان است که اگر بخواهیم 20 درصد بازار نانوی کشور را در اختیار بگیریم باید سهم بخش کشاورزی را به 4 هزار میلیارد تومان افزایش دهیم.
رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی تصریح کرد: بخش تحقیقات نانو تکنولوژی یکی از شش بخش تحقیقاتی پژوهشگاه است که سال 87 راه اندازی و تیر ماه 88 افتتاح شده است. این بخش دارای 10 نفر نیرو شامل 7 نفر عضو هیئت علمی است که حاصل تلاش‌های آنها 11 ثبت اختراع، 18 فناوری قابل تجاری‌سازی، 36 پروژه خاتمه یافته و 20 پروژه جاری است.
وی با اشاره به برنامه ساخت نانوحسگرها، نانو کودها، نانو سموم و پوشش دهی بذر اظهار داشت: پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی همچنین به عنوان کارگزار و آزمایشگاه مرجع محصولات نانوفناوری در کشور فعال است.
صالحی جوزانی در پایان، لازمه تسریع تجاری‌سازی محصولات فناوری نانو در کشاورزی را ایجاد زنجیره ارزش عنوان و از توجه پژوهشگاه به این مهم خبر داد.
کیت‌های پیشرفته تشخیص آلودگی‌های نیترات و نیتریت محصولات کشاورزی معرفی شد
«فروغ قاسمی» عضو هیات علمی بخش تحقیقات نانوتکنولوژی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی و مخترع این کیت‌های پیشرفته هم در توضیح دستاورد علمی خود در زمینه تشخیص آلودگی‌های نیترات و نیتریت محصولات کشاورزی گفت: نیتریت که در واکنش با اسیدهای آمینه به ترکیبات سمی و سرطان‌زای نیتروزآمین تبدیل می‌شود، با وجود مفید بودن در سطوح کم در غلظت‌های بالا، اثرات بسیار نامطلوبی بر محیط زیست، سلامت انسان و دیگر موجودات زنده دارد. نیتریت به عنوان عامل بیماری متهموگلوبینمیا در اطفال شناخته شده و دریافت غلظت بالای نیتریت و نیترات در دوران بارداری احتمال بروز نقص عضو در نوزادان را افزایش می‌دهد.
وی ادامه داد: غلظت بالای نیتریت و نیترات در دام‌ها باعث سقط جنین، کاهش تولید شیر و مرگ دام و در منابع آبی منجر به پدیده یوتریفیکاسیون و در پی آن مرگ آبزیان می‌شود و از این رو، کنترل دقیق، سریع و در محل نیتریت جهت نظارت بر سلامت تولیدات کشاورزی و مواد غذایی بسیار مهم است.
وی با بیان این که نیتریت از نظر شیمیایی ناپایدار بوده و لذا باید از روشی استفاده کرد که امکان تشخیص سریع و در محل آن را فراهم کند، گفت: روش‌های آزمایشگاهی با وجود حساسیت بالا به دلیل گران بودن، زمانبر بودن و نیاز به اپراتور آموزش دیده، چندان رضایت‌بخش نیستند. از طرف دیگر، حسگرهای موجود براساس تغییر در شدت یک رنگ می‌باشند که تشخیص چشمی را دشوار می‌سازد؛ بنابراین لازم است روش‌های ساده، کم هزینه، دارای حساسیت ذاتی بالا و با قابلیت پاسخ سریع و با کاربری آسان گسترش یابند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی با بیان این که روش‌های رنگ‌سنجی مبتنی بر نانوذرات پلاسمونیک به ویژه نانومیله‌های طلا به دلیل ویژگی های مطلوب شیمیایی و نوری نسبت به روش های دیگر برتری دارند، خاطرنشان کرد: حسگر طراحی شده در این اختراع بر اساس برهمکنش نانوحسگر پلاسمونی و نیتریت عمل می‌کند که به صورت تغییر رنگ و طیف، تشخیص کیفی و کمی یون نیتریت را میسر می‌کند. در این اختراع از نانوذرات طلا با ساختار میله ای شکل به عنوان عنصر شناساگر و از اکسیداسیون نانوذرات به عنوان مکانیسم سنجش استفاده شده است.
وی اندازه‌گیری نیتریت در دمای اتاق، تشخیص چشمی نیتریت جهت کاربردهای در محل، غیرتجمعی بودن حسگر و عدم نیاز به برچسب‌گذاری نانوذرات، کاربری آسان و بدون نیاز به دستگاه‌های پیشرفته، عدم استفاده از واکنشگرهای سمی و قابلیت تشخیص رنگ‌سنجی نیترات بعد از احیا به نیتریت را از جمله مزایای فناوری ارائه شده عنوان کرد.
به گفته قاسمی، تشخیص کیفی بر اساس مشاهده گستره وسیعی از رنگ‌ها شامل قهوه ای، سبز، آبی، بنفش، صورتی و آبی است؛ بنابراین این امکان وجود دارد که با چشم غیرمسلح و در محل از مقادیر نیتریت در نمونه های حقیقی مطلع شویم. تشخیص کمی نیز بر اساس طیف های اسپکتروفتومتری و با استفاده از منحنی کالیبراسیون است.
وی با بیان این که کارایی عملی حسگر توسعه یافته در تعیین نیتریت و نیترات در نمونه های آب، عصاره خاک و محصولات غذایی تأیید و کیت ساخته شده بر این اساس به عنوان اختراع ثبت شده است، تصریح کرد: روش جدید پیشنهادی به عنوان یک روش مناسب و قابل رقابت با سایر روش های اندازه گیری نیتریت - نیترات معرفی شده است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی همچنین در توضیح دستاورد دیگرش که کیت رنگ‌سنجی بر پایه نانوذرات پلاسمونی با قابلیت تشخیص بصری، سریع و ارزان آمونیاک محلول در آب است و کمک موثری به کاهش هزینه و افزایش تولید مزارع پرورش ماهیان خاویاری و قزل‌آلا می‌کند، گفت: آمونیاک محلول در آب یکی از عمده پارامترهای بحرانی در مدیریت حوضچه های پرورش متراکم و فوق متراکم ماهیان خاویاری است که با وجود توسعه سیستم های مداربسته، متراکم و فوق متراکم پرورش ماهیان خاویاری و البته ماهی قزل آلای رنگین کمان در استان های مختلف کشور، پرورش دهندگان ماهی تمایل چندانی به پایش این پارامتر مهم ندارند چون هر تست اندازه گیری آمونیاک از هر نمونه آب حدود 70 هزار تومان هزینه در پی دارد.
وی با بیان این که علت بالا بودن هزینه تست آمونیاک، استفاده از کیت‌های مبتنی بر آنزیم است که هم هزینه کیت را بالا برده و هم شرایط نگهداری کیت را محدود می‌کند، خاطرنشان کرد: روش های موجود اندازه گیری آمونیاک، پیچیده و مستلزم تجهیزاتی با قیمت حدود 20 میلیون تومان برای فراهم کردن شرایط آزمایشگاهی فوتومتری و بهره‌گیری از اپراتور متخصص است که همین مساله اندازه‌گیری پارامترهای بحرانی در صنعت پرورش ماهی متراکم و فوق متراکم در کشور را با چالش مواجه کرده است. روش استاندارد ملی اسپکتروفتومتری برپایه واکنش نسلر هم از واکنشگر بسیار سمی جیوه استفاده می‌کند.
به گفته قاسمی، تشخیص چشمی و کاربری آسان، عدم نیاز به واکنشگرهای سمی و نیروی متخصص از مزایای کیت رنگ سنجی آمونیاک ساخته شده است که بر پایه نانو ذرات پلاسمونی عمل می کند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی با تاکید بر این که مدیریت میزان آمونیاک محلول در آب که عاملی محدود کننده برای رشد و تولید ماهی است، اثر مهمی در افزایش تولید آبزی پروری خواهد داشت، تصریح کرد که کیت رنگ سنجی آمونیاک که توسط وی طراحی شده در ادامه پروژه در اختیار موسسه تحقیقات بین المللی تاسماهیان دریای خزر قرار می گیرد تا کارایی آن در کنترل آمونیاک موجود در آب حوضچه های پرورش ماهیان خاوریاری به دقت ارزیابی و تایید شود.