گرانی در راه بازار خودرو | بازگشت خودرو به بورس حقیقت دارد؟

عرضه خودرو در بورس کالا در دو سال گذشته تجربه شد و حدود 80 هزار دستگاه انواع خودرو در بورس معامله شد. اما بورسی شدن خودرو مخالفانی داشت که مهمترین آنها شورای رقابت بود. مخالفان معتقد بودند که اولاً خودرو نباید از طریق مزایده و اعلام بالاترین قیمت به دست مصرف‌کننده برسد و مهمتر اینکه افزایش قیمت خودرو در بورس، فارغ از نوع خودروی معامله‌شده، می‌تواند به بازار خودرو علامت دهد. همچنین استدلال می‌شد که چرا باید زیان شرکت‌های خودروسازی را مصرف‌کننده نهایی متحمل شود. در نهایت، عرضه بورسی خودرو متوقف شد. اما به نظر می‌رسد این روزها زمزمه‌هایی از تلاش‌های دوباره برای عرضه خودرو در بورس شنیده می‌شود.

امیر طایفه ابراهیمی درباره احتمال عرضه دوباره خودرو در بورس و با توجه به اینکه تمام محصولات 1403 دو خودروساز پیش‌فروش شده، این عرصه شامل کدام خودروها خواهد بود، اظهار داشت: اگر برنامه‌ای در سامانه یکپارچه دیده شده باشد مشمول تمام تولیدات 1403 باشد. طبیعتاً دو خودروساز، خودرویی برای عرضه در بورس کالا ندارند و عرضه خودرو در بورس به سمت خودروهای خارج از سامانه یکپارچه و خودرو‌های مونتاژی می‌رود.

وی با اشاره به مخالفت‌های شورای رقابت درباره عرضه خودرو در بورس گفت: بحثی مطرح شده صرفا عرضه خودرو در بورس نیست موضوع مهم این است که بتوانیم سیاست قیمت گذاری دستوری را از صنعت خودرو برداریم یا اینکه اگر قرار بر قیمت گذاری دستوری است، این قیمت گذاری بر مبنای تورم جاری صورت بگیرد و تعیین قیمت‌ها با لحاظ تورم‌های گذشته برای بازه‌های زمانی بلندمدت صحیح نیست.

رییس اداره میزهای صنعت و رتبه بندی ناشران با بیان اینکه قیمت‌گذاری خودرو باید بر مبنای شاخص‌های تورمی روز محاسبه شود، ادامه داد: احتساب قیمت با تورم روز و یا اینکه خودروها بخواهند مانند دوره قبل از سال 96 با قیمت حاشیه بازار عرضه شوند، می‌تواند ثمرات خوبی برای صنعت خودرو به همراه داشته باشد که البته فعلا در این باره تصمیم گیری نشده است.

طایفه ابراهیمی درباره تفاوت کشف قیمت در بورس کالا با شورای رقابت اظهار داشت: قیمتی که شورای رقابت اعلام می‌کند بر مبنای پارامترهای تورمی است که در گذشته اتفاق افتاده و با فاصله زمانی 6 ماه تا یک سال تاخیر این داده‌ها را بررسی و افزایش قیمت را محاسبه می‌کند. در حالی که در این مدت یک افزایش قیمتی در نهاده‌های تولید خودرو رخ داده است، پس از این مدل قیمت‌گذاری قرار بر این شد که قیمت گذاری هر سه ماه یک بار انجام شود اما در بازه یکساله این قیمت‌گذاری انجام نشد و همین منجر به ایجاد زیان برای شرکت‌های خودروسازی می‌شود.

وی افزود: بورس کالا برای قیمت گذاری یکی از مکانیزم‌هایی که استفاده می‌کند، این است که بهای قیمت تمام شده به اضافه یک سود معقول بین 20 تا 30 درصد را در نظر می‌گیرد و پس از آن را به مکانیزم عرضه و تقاضا در بازار می‌سپارد و این مکانیزم باعث می‌شد که خودرو با قیمت زیر حاشیه بازار به فروش برسد.

طایفه ابراهیمی با بیان اینکه تجربه 70 هزار دستگاه خودرو در بورس را داریم، گفت: 53 هزار دستگاه از خودروهای ایران خودرو در بورس عرضه شد که حدود 8 درصد تیراژ این شرکت محسوب می‌شود. هر چند تعداد قابل توجه نبود اما این مسیر قیمت گذاری باعث می‌شد که شرکت‌های خودروساز دیگر به ازای هر خودرو زیان تولید نکنند و در نقطه سر به سر فعالیت کنند یا بعضاً سودآوری داشته باشند.

رییس اداره میزهای صنعت و رتبه بندی ناشران تاکید کرد: موضوع مهم این است که با عرضه در بورس یا عرضه با قیمت حاشیه بازار دست دلال از بازار خودرو کوتاه می‌شود.