گردشگری چگونه می‌تواند بر سیر تکامل سلامتی معنوی انسان تأثیرگذار باشد؟

محمدحسین ایمانی خوشخو در گفت‌و‌گو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم با اشاره به تأکید آیات و روایات اسلامی مبنی بر انجام سفر و تأمل و تعمق در جلوه‌های خلقت الهی، گردشگری را مقوله‌ای معنوی و مهم عنوان کرد و ضمن تأکید بر این مطلب که سلامت اجتماعی، جسمی و روحی همگی در گرو تحقق سلامت معنوی است، گردشگری را بستری مناسب جهت تحقق سلامت معنوی دانست که به وسیله آن مسیری برای حرکت به سمت ارزش‌ها، پخته شدن، معناجویی، یافتن و کشف کردن باز می‌شود.

وی با اشاره به این موضوع که تمامی ابعاد سلامت اجتماعی، جسمی و روحی همگی در گرو تحقق سلامت معنوی است و برای دستیابی به آن باید مقدمات تحقق سلامت معنوی را به صورت کامل فراهم کرد، گفت: سلامت معنوی بدین معنا است که انسان همواره در تمامی مراحل زندگی خود به وجود ذات اقدس الهی اعتقاد داشته و در ناملایمات‌ها و ناهمواری‌ها خداوند متعال را پشتوانه محکمی برای خود دانسته و تنها به پروردگار امیدوار باشد.

این محقق و استاد دانشگاه ادامه داد: رازهایی برای رسیدن به سلامت معنوی وجود دارد که قطع به یقین یکی از مؤلفه‌ها و مسیرهای پیش‌رو انسان مطابق با فرامین و دستورات الهی در قرآن کریم انجام سفر و گردشگری و بازدید از جلوه‌های خلقت‌های خداوند و تأمل و تعمق در سیر تکامل موجودات و عاقبت آنان است.

رئیس پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی با اشاره به برگزاری یکصد‌و‌هفتاد‌و‌پنجمین جلسه گروه سلامت معنوی اسلامی فرهنگستان علوم پزشکی که با حضور رئیس گروه سلامت معنوی، معاون علمی فرهنگستان و سایر اعضای گروه که شامل متخصصین علوم پزشکی، پیراپزشکی و سایر علوم مرتبط چندی پیش در محل فرهنگستان علوم پزشکی برگزار شد و به موضوع جایگاه گردشگری و معنویت در سلامت معنوی انسان پرداخته شد، بیان کرد: بسی جای خوشحالی و سرور است که امروزه موضوع سفر و گردشگری و بازبات اثرات مثبت آن در ابعاد مختلف زندگی انسان توسط نهادها و دستگاه‌های مختلف تفهیم شده و در راستای رسیدن به جایگاه واقعی خود در اجتماع در حرکت است.

ایمانی خوشخو با اشاره به ایراد سخنان خود در جلسه گروه سلامت معنوی اسلامی و تأکید بر جایگاه ارزشمند سفر در زندگی انسان، رویکرد معنوی را یکی از رویکردهای جدید و مورد توجه مطالعات گردشگری بیان کرد و تصریح کرد: سفر در معنای لغوی به مفهوم «آشکار شدن و پرده برداشتن» یکی از رفتارهای تحسین شده انسانی است که آدمی را به سوی کمال، بهتر شدن، آرامش، استراحت و تجدید قوا سوق می دهد.

مطابق با گفته‌های وی، گردشگری یک جابه‌جایی فیزیکی است که انسان از مبدأ خویش به سوی یک مقصد حرکت می‌کند و سپس به مبدأ باز می‌گردد. این حرکت فلسفه‌ای عظیم در ماهیت و فطرت انسانی دارد که با کسب تجربه همراه است.

این محقق و استاد دانشگاه ضمن اشاره به رویکرد معنوی در مطالعات گردشگری اظهار کرد: رویکرد معنوی به گردشگری، از ماهیت معنوی و روحانی انسان به عنوان گردشگر گرفته شده است.

رئیس پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی در ادامه صحبت‌های خود توضیح داد: اصل وجود انسان معنوی است و سفر بیش از آنکه برای کسب لذت‌های مادی صورت پذیرد، اقدامی برای فرار از زندگی روزمره جامعه امروزی و بازیابی انرژی است، مفهومی که کاملاً معنوی است. از این رو همه آنچه که در جهان هستی، جامعه انسانی و درون خود گردشگر به مفهوم غیرمادی اشاره دارد، در زمره معنویت قرار می‌گیرد؛ لذا می‌توان چنین استدلال کرد که سفر به خودی خود مقوله‌ای معنوی است، همان‌گونه که آیات و روایات اسلامی به سفر کردن تأکید کرده‌اند.

ایمانی خوشخو با تأکید به این که معنویت را می‌توان در تمامی زوایای گردشگری درک کرد، این رویکرد را بستری جهت تحقق سلامت معنوی انسانی دانست و عنوان کرد: سلامت معنوی انسان به عنوان مهم‌ترین بعد سلامتی مطرح می شود که نیازمند انجام اقدامات آگاهانه است، لذا سفر که پیوند انسان با تاریخ، فرهنگ و طبیعت است، گردشگر را به فکر وا می‌دارد، مدتی از زمان استراحت را برایش فراهم می‌کند و پیوندی میان خویش و جهان و خالق هستی می‌یابد. دریافت و ادراک این پیوند زمینه حرکت به سوی سلامت معنوی را فراهم می‌کند که بسی جای تأمل دارد.

وی با اشاره به نظریه گردشگری و معنویت که تاکنون سه همایش بین‌المللی با حضور پژوهشگران برجسته خارجی و داخلی در دانشگاه علم و فرهنگ برگزار شده است، خاطرنشان کرد: تئوری گردشگری و معنویت، بازنمای گردشگری در جایگاه اصلی خویش است، آن جایگاهی که مسیر حرکت به سمت ارزش‌ها، پخته شدن، معناجویی، یافتن و کشف کردن را فراهم می‌کند؛ چه بسا تحقق این امر سلامت معنوی انسانی را به همراه خواهد داشت.