گزارش تسنیم از آمار نشر در دولت سیزدهم

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، بررسی آمارهای نشر در دولت سیزدهم یعنی از شهریور ماه 1400 که محمدمهدی اسماعیلی به عنوان وزیر ارشاد دولت سیزدهم وارد ساختمان بهارستان شد تا امروز، نشان می‌دهد که در دولت سیزدهم 323 هزار و 513 عنوان کتاب منتشر شده است که از این میان 233 هزار و 99 عنوان تالیفی و 90 هزار و 414 عنوان ترجمه بوده‌اند.

ناشران تهرانی 226 هزار و 203 عنوان کتاب و ناشران شهرستانی 97 هزار و 310 عنوان کتاب منتشر کرده‌اند. 198 هزار و 90 عنوان کتاب منتشره چاپ اول و 125 هزار و 423 عنوان کتاب تجدید چاپ بوده‌اند.

در دولت سیزدهم (از شهریور ماه 1400 تا امروز) هم‌چنین 324 میلیون و 39 هزار و 725 نسخه کتاب منتشر شده است و میانگین شمارگان کتاب به هزار و یک نسخه رسیده است. میانگین شمارگان کتاب در شهریور ماه دولت سیزدهم زمام امور را به دست گرفت، هزار و 32 نسخه بوده است.

ارزش ریالی کتاب‌های منتشر شده در این سه سال 306 میلیارد و 112 میلیون و 76 هزار و 640 ریال بوده است و میانگین قیمت کتاب نیز 94 هزار تومان بوده است. البته میانگین قیمت کتاب در شهریور ماه 1400‌، 62 هزار تومان و در تیرماه جاری به 163 هزار تومان رسیده است. به عبارت دیگر قیمت کتاب از ابتدای دولت سیزدهم تا امروز 159 درصد رشد داشته است.

در میان رده‌های دیویی نشر، در 3 سال دولت شهید رئیسی حوزه کودک و نوجوان بیشترین عناوین منتشره را با 61 هزار و 660 عنوان به خود اختصاص داده است، از میان 61 هزار و 660 عنوان کتاب منتشره در این بخش، 37 هزار و 485 عنوان تالیفی و 24 هزار و 175 عنوان ترجمه بوده‌اند. ناشران تهرانی 45 هزار و 219 عنوان و ناشران شهرستانی 16 هزار و 441 عنوان کتاب منتشر کرده‌اند.

26 هزار و 675 عنوان کتاب چاپ اول و 34 هزار و 985 عنوان کتاب نیز تجدید چاپ بوده است. رشد تجدید چاپی‌ها در کنار بازار گرم کتاب‌های ترجمه یکی از آسیب‌های نشر کودک و نوجوان در یک دهه اخیر است که در سال‌های اخیر نیز به خوبی در آمارهای نشر هویداست و شرایط اقتصادی این روزهای نشر نیز آن را تشدید کرده است. پیش‌بینی‌هایی برای رهایی از این موضوع در سال آخر فعالیت دولت انجام شد مانند راه‌اندازی جایزه کتاب کودک و نوجوان که البته هنوز به مرحله اجرا نرسیده است.

در حوزه کودک و نوجوان در دولت سیزدهم 105 میلیون و 204 هزار و 485 نسخه کتاب در حوزه کودک و نوجوان منتشر شده است. میانگین شمارگان در این حوزه نیز 1700 نسخه بوده است.

اما ارزش ریالی کتاب‌های منتشر شده در این حوزه 59 میلیارد و 293 میلیون و 460 هزار و 271 ریال بوده است و میانگین قیمت کتاب نیز به 56 هزار تومان رسیده است، این در حالی است که در شهریور ماه 1400 که دولت سیزدهم زمام امور را به دست گرفت، قیمت کتاب در این حوزه 33 هزار تومان بوده است. امروز نیز یعنی در تیرماه 1403 میانگین قیمت کتاب کودک به 113 هزار تومان رسیده است.

به نظر می‌رسد افزایش یا کاهش قیمت کتاب، در سال‌های اخیر حداقل در دو دهه اخیر پدیده‌ای نبوده که دولت‌ها بتوانند آن را کنترل کرده یا تغییری در آن ایجاد کنند، چرا که ورودو دولت شهید رئیسی به موضوع کاغذ و کنترل بازار کاغذ و ایجاد ثبات نسبی در قیمت کاغذ هم نتوانسته مانعی برای رشد تصاعدی قیمت کتاب در سال‌های اخیر باشد.

حوزه ادبیات نیز با 56 هزار و 63 در رده بعدی پرعناوین‌ترین گروه‌های نشر قرار دارد، از میان 56 هزار عنوان کتاب منتشره در رده ادبیات، 39 هزار و 228 عنوان تالیفی و 16 هزار و 835 عنوان ترجمه بوده است، 36 هزار و 652 عنوان چاپ اول و 19 هزار و 411 عنوان نیز تجدید چاپ بوده‌اند.

میانگین شمارگان کتاب‌های ادبیات، 913 عنوان و میانگین قیمت نیز 88 هزار و 500 عنوان بوده است. در حوزه ادبیات میانگین قیمت در شهریور ماه 1400، 54 هزار تومان بوده است و امروز در تیرماه 1403 به 119 هزار تومان رسیده است.

میانگین شمارگان کتاب در حوزه ادبیات در شهریور ماه 1400، 785 نسخه بوده که امروز به 465 نسخه کاهش داشته است.

مقایسه آمارهای نشر در دولت سیزدهم با دولت دوازدهم به دلیل پایان زودهنگام دولت سیزدهم نمی‌تواند مقایسه‌ای منصفانه باشد، بنابراین در این گزارش تلاش کردیم تا کمتر به مقایسه پرداخته و تنها مقایسه‌ای بین آغاز دولت و پایان فعالیت آن داشته باشیم.