شنبه 26 مهر 1404

«گشت ارشاد» به خیابان‌ها برمی‌گردد؟

وب‌گاه دنیای اقتصاد مشاهده در مرجع
«گشت ارشاد» به خیابان‌ها برمی‌گردد؟

ستاد امربه‌معروف و نهی از منکر استان تهران «اتاق وضعیت عفاف و حجاب» را با مشارکت دستگاه‌های اجرایی راه‌اندازی خواهد کرد؛ اتفاقی که در ادامه منجر به فعال شدن 80 هزار امربه‌معروف و ناهی از منکر را در تهران خواهد شد.

همچنان‌که طی روزهای گذشته نیز بسیاری از شهروندان در شبکه‌های اجتماعی از بازگشت ون‌های گشت ارشاد به سطح شهر خبر دادند؛ آن هم در شرایطی که بعد از حوادث 1401، تصمیم بر آن شد که گشت‌های ارشاد مانند گذشته در سطح شهر حضور نداشته باشند. مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری کشور، تیرماه امسال و در جریان بازپس‌گیری لایحه حجاب اعلام کرده بود که «قطعا با زور نخواهیم توانست حجاب را بر سر زنان بپوشانیم مگر آنکه رفتار تربیتی خود را اصلاح کنیم که به همین سادگی هم نیست و نمی‌شود». خبر بازگشت گشت‌های ارشاد به خیابان‌ها یکی از سوال‌هایی بود که چهارشنبه هفته گذشته در حاشیه جلسه هیات دولت از فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت پرسیده شد. سوالی که او در پاسخ به آن ابراز بی‌اطلاعی کرد و توضیح داد که «تجربه گذشته را نباید تکرار کرد؛ آزموده را آزمودن خطاست. دولت به دنبال ایجاد جامعه‌ای متعادل است که در آن هم آزادی‌های فردی رعایت شود و هم ارزش‌های مذهبی محترم بماند». مواضع دولت و ابراز بی‌اطلاعی از بازگشت مجدد گشت ارشاد و احتمال بروز برخی اتفاقات، از این بابت نگران‌کننده است که مبادا مسبب اختلافات دوباره‌ای در بین نهادهای قدرت مانند آنچه بین مجلس و دولت در ماجرای لایحه حجاب رخ داد، شود و پژواک آن در سطح جامعه نیز اثر بگذارد.

کما آنکه پزشکیان در همان کش و قوس لایحه حجاب صراحتا اعلام کرده بود که «اجرای قانون حجاب در کشور باعث افزایش تنش در جامعه می‌شود و کاری نکنیم اختلاف و دعوا در کشور حاکم شود». با این وجود نظر دبیر ستاد امربه‌معروف و نهی از منکر استان تهران برخلاف پزشکیان بوده و اعتقاد دارد که «مقابله ما کاملا هوشمند، چندلایه و مبتنی بر داده است. با تشکیل اتاق وضعیت عفاف و حجاب، کنش‌های دشمن رصد و تحلیل شده و راهکارهای فرهنگی، رسانه‌ای و قانونی طراحی و به نهادهای مربوطه ابلاغ می‌شود».

ستاد امربه‌معروف و نهی از منکر اگرچه سال گذشته در سطح شهر فعالیتی در حد و اندازه مانور ون‌های گشت ارشاد نداشت، ولی واقعیت فعالیت این ستاد فراتر از تصور است. این ستاد طبق گزارش‌های رسمی سایت متبوعش اقدام به برگزاری کلاس‌های آموزش پایه آمران به معروف و نهی از منکر بالغ بر 305600 نفرساعت و کلاس‌های زیست عفیفانه بالغ بر 316800 نفرساعت و آموزش اصناف بالغ بر 2500 نفرساعت و کلاس‌های هم‌ردیف دیگر بالغ بر 695161نفرساعت کرده است. این ستاد همچنین در مراکز علمی از جمله دانشگاه‌های کشور بالغ بر 71جلسه تحت عنوان کرسی آزاداندیشی و 60 نشست علمی و 29 همایش استانی برگزار کرده است.

دبیر ستاد امربه‌معروف و نهی از منکر استان تهران روز پنج‌شنبه در یک نشست خبری به ادامه این دوره‌های آموزشی در سال جاری اشاره کرده و گفته است که «کارگاه‌های تخصصی مدیریت بحران و فنون مذاکره اقناعی برای معلمان و مدیران برگزار می‌کنیم تا با گفت‌وگو و رویکرد غیرتنش‌زا چالش‌ها را حل کنند. ما با زبان روز و تولید محتوای چندرسانه‌ای مفاهیم قرآنی و فریضه امربه‌معروف و نهی از منکر را برای نسل جدید بازتبیین می‌کنیم».

او همچنین هدف کلان این مجموعه را مقابله هوشمندانه با «سکولاریسم و بی‌تفاوتی اجتماعی» توصیف کرده است. طبق گزارش ستاد امربه‌معروف و نهی از منکر، دبیران این ستاد فقط در سال 1403 در 104 برنامه تلویزیونی و رادیویی حاضر شده و سازمان صداوسیما نیز در حمایت از فعالیت‌های این ستاد بالغ بر 213 برنامه تولید کرده است. این در حالی است که به نظر می‌رسد، ستاد امربه‌معروف و نهی از منکر به‌رغم حضور توامان و پایه در برنامه‌های صداوسیما، حالا به دنبال تشدید نظارت‌ها بر پلتفرم‌های خانگی است. آنچنان که مومن‌نسب اعلام کرده است که «فضای مجازی و VOD‌ها نباید حیاط‌خلوت قانون‌شکنان باشند. با همکاری دادستانی و پلیس فتا، سازوکارهای نظارتی دقیق‌تر و سریع‌تری تدوین و گزارش‌های ناظران مردمی برای برخورد قانونی ارسال می‌شود».

این ستاد سال گذشته 4202 نفر را به عنوان بانوی نخبه و عفیفه و نیز 2961 رابط در مساجد و نیز 250 تشکل مردمی را ثبت‌نام کرده است. علاوه بر این، ستاد امربه‌معروف و نهی از منکر در سال گذشته 1079 پرونده حقوقی و قضایی در حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر دنبال کرده که از این تعداد 598 پرونده در همان سال گذشته مختومه اعلام شدند و در این میان 14 نفر از آمران به معروف و ناهیان از منکر شهید و 14 نفر نیز جانباز شدند که تمامی این پرونده‌ها با همکاری 489 وکیل جهادی انجام گرفته است. البته سیاست‌های حمایت و ضمانتی ستاد فقط مربوط به پیگیری پرونده‌های حقوقی و قضایی نمی‌شود، کمااینکه صرفا در سال گذشته بالغ بر 4270 خبر، گزارش و مصاحبه در راستای حمایت از برنامه‌ها و اهداف و سیاست‌های این ستاد در رسانه‌های داخلی کشور منعکس شده است.

بنابراین، اشاره روح‌الله مومن‌نسب به فعالیت 80 هزار نیروی امربه‌معروف و ناهی از منکر در پایتخت با اشاره به همین گزارش‌ها، عدد دور و بیراهی نیست؛ آماری که به تنهایی می‌تواند ورزشگاه آزادی را پر کند، هرچند این روزها، ورزشگاهی باقی نمانده است تا رویدادهای مهم ورزشی پایتخت به این شهر و آن شهر حواله شوند. مومن‌نسب توضیح داده است که در کنار این نیروها، بالغ بر 4575 مربی و ضابط قضایی حضور خواهند داشت و «تامین مالی ما عمدتا از طریق مشارکت‌های مردمی و استفاده بهینه از امکانات موجود در سایر نهادها خواهد بود».