23 اقدام دانشگاه‌های علوم پزشکی برای اجرای قانون حمایت از خانواده

دستورالعمل اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در حوزه آموزش پزشکی به دانشگاه های علوم پزشکی به همراه 23 اقدام ابلاغ شد.

به گزارش خبرنگار مهر، دستورالعمل اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت با هدف شفاف سازی، هم افزایی و تعیین تکالیف کلیه سطوح معاونت های دانشگاه علوم پزشکی مبتنی بر ماده های قانون و درراستای تحقق اهداف قانون مذکور تدوین و به ریاست دانشگاه های علوم پزشکی ابلاغ شده است.

به این منظور اقدامات متناسب با هر ماده این قانون مشخص شده و دانشگاه های علوم پزشکی موظف هستند برای اجرای این اقدامات کمیته های کاری تشکیل دهند و گزارش نتایج اقدامات و مشکلات آن را در این کمیته ها بررسی کنند.

جهت گیری های اساسی قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت

1. حمایت از زوج های جوان در آستانه ازدواج

2. حمایت از زوج های جوان پیشگیری و درمان ناباروری

3. حمایت از خانواده در دوران شیردهی

4. حمایت از خانواده در تولد و معیشت فرزندان

5. حمایت از مادران شاغل و غیر شاغل

6. حمایت از مادران دانشجو و طلاب

7. اصلاح و تحول در متون و برنامه های آموزشی و پژوهشی

8. پیشگیری از سقط جنین غیر قانونی

9. تسهیلات و حمایت های مالی (تسهیلات مسکن، تسهیلات شغلی، خدمات اجتماعی و آموزشی، مشوق های اقتصادی)

*به جز تسهیلات و حمایت های مالی سایر موارد از تکالیف معاونت های مختلف دانشگاه های علوم پزشکی است.

ماده 17 قانون به موضوع مرخصی زایمان، دور کاری و تسهیلات بازنشستگی برای مادران شاغل اشاره دارد. اقدامات دانشگاه های علوم پزشکی مبنی بر این ماده شامل موارد زیر است:

1. اعمال مفاد الف ماده 17 قانون در خصوص مدت مرخصی زایمان با پرداخت تمام حقوق

2. اعمال مفاد ب ماده 17 قانون در خصوص اعطای دورکاری به درخواست مادران باردار

3. اعمال مفاد ت ماده 17 قانون در خصوص کاهش سن بازنشستگی برای مادران شاغل دارای سه فرزند و بیشتر

در ماده 20 این قانون تمامی دستگاه های ذکر شده در ماده 29 قانون برنامه ششم توسعه مکلفند در روز ملی جمعیت، کارکنانی که در یک سال گذشته، ازدواج کرده و یا دارای فرزند شده اند را مورد تشویق قرار دهند.

به منظور اجرای آن دانشگاه ها موظف هستند جزئیات موارد تشویقی مدنظر را تعیین کنند، به کارکنانی که در یک سال اخیر ازدواج کرده و یا دارای فرزند شده اند اطلاع رسانی کنند و نسبت به برنامه ریزی و اجرای برنامه بزرگداشت و اهداء تشویقی اقدام کنند.

ماده 22 قانون دستگاه های ذکر شده در ماده 29 قانون برنامه ششم توسعه را موظف کرده است ظرف شش ماه پس از ابلاغ قانون به منظور تکریم و حفظ حقوق مادر و کودک، با طراحی، احداث و تجهیز تمامی ساختمانها و اماکن عمومی، خدماتی و آموزشی و رفاهی تحت اختیار یا نظارت خود، اقدام به تأمین فضای مناسب جهت رفع نیازهای نوزادان، کودکان مادران باردار جهت استراحت، شیردهی و نگهداری کودکان کنند.

اقداماتی که دانشگاه های علوم پزشکی باید انجام دهند به شرح زیر است:

1. تامین فضای مناسب به منظور استراحت، نگهداری و شیردهی ویژه مادران باردار، مادران شیرده و مادران دارای فرزند کمتر از 5 سال در ستاد و کلیه واحدهای تحت پوشش شهرستان ها

2. احداث مهد کودک برای نگهداری کودکان مادران شاغل در همان دستگاه در ستاد و کلیه واحدهای تحت پوشش شهرستان ها

در ماده 26 قانون آمده است: کلیه مؤسسات آموزش عالی موضوع ماده یک قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور و مراکز حوزوی مکلفند:

الف) با تقاضای کتبی طلاب و دانشجویان مادر باردار جهت مرخصی یک نیمسال تحصیلی قبل از زایمان بدون احتساب در سنوات تحصیلی موافقت کنند.

ب) با تقاضای مرخصی طلاب و دانشجویان مادر دارای فرزند زیر دو سال، حداکثر تا چهار نیمسال تحصیلی بدون احتساب در سنوات تحصیلی موافقت کنند.

پ) با تقاضای طلاب و دانشجویان مادر باردار یا دارای فرزند زیر دو سال جهت میهمانی به میزان حداکثر چهار نیمسال تحصیلی به حوزه یا مؤسسه آموزش عالی همسطح یا پایین تر مورد تقاضا موافقت کنند.

ت) با تقاضای طلاب و دانشجویان مادر باردار یا دارای فرزند زیر سه سال جهت آموزش مجازی یا غیرحضوری برای گذراندن واحدهای دروس نظری دوره تحصیل موافقت کنند.

ث) با تقاضای دانشجویان مادر باردار یا دارای فرزند زیر دو سال جهت کاهش نوبت کاری شب بر اساس آیین نامه ای که حداکثر ظرف سه ماه پس از ابلاغ این قانون، از سوی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تصویب می شود، موافقت کنند.

ج) شرایطی را فراهم کنند که برای اساتید راهنما به ازای داشتن هر دانشجوی مادر باردار یا دارای فرزند شیرخوار یک سهمیه به سقف استاد راهنمایی آنها اضافه شود.

تبصره - شمول این حکم بر مراکز مدیریت حوزه های علمیه مشروط به عدم مغایرت با اساسنامه حوزه های علمیه و هماهنگی با مدیریت ذیربط خواهد بود.

دانشگاه های علوم پزشکی باید اقدامات زیر را در دستور کار خود قرار دهند:

1. ابلاغ و اجرای مفاد الف - ب ماده 26 قانون در خصوص موافقت با مرخصی یک نیمسال تحصیلی بدون احتساب در سنوات تحصیلی دانشجوی باردار و یا دارای فرزند زیر دو سال متقاضی

2. ابلاغ و اجرای مفاد پ ماده 26 قانون در خصوص موافقت با تقاضای میهمانی چهار نیمسال تحصیلی دانشجوی باردار و یا دارای فرزند زیر دو سال متقاضی در دانشگاه هم سطح یا پایین تر

3. ابلاغ و اجرای مفاد ت ماده 26 قانون در خصوص موافقت با آموزش مجازی یا غیرحضوری برای گذراندن واحدهای دروس نظری دوره تحصیل دانشجوی باردار و یا دارای فرزند زیر سه سال متقاضی

4. ابلاغ و اجرای مفاد ث ماده 26 قانون در خصوص کاهش نوبت کاری شب بر اساس آیین نامه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دانشجوی باردار و یا دارای فرزند زیر دوسال متقاضی

5. ابلاغ و اجرای مفاد ث ماده 26 قانون در خصوص اضافه کردن یک سهمیه به سقف استاد راهنمایی به اساتید راهنما به ازای داشتن هر دانشجوی مادر باردار یا دارای فرزند شیرخوار

6. اطلاع رسانی رسمی و مکفی مفاد ماده 26 قانون به کلیه اساتید و دانشجویان.

در ماده 34 این قانون وزارتخانه های آموزش و پرورش و علوم، تحقیقات و فناوری مکلف به ایجاد، گسترش و تقویت رشته های تحصیلی در همه دانشگاه های کشور متناسب با جایگاه و نقش خانواده و زن بر اساس فرهنگ اسلامی - ایرانی، از قبیل مدیریت خانه و خانواده هستند.

از همین رو دانشگاه های علوم پزشکی نیز ایجاد، گسترش و تقویت رشته های تحصیلی متناسب با جایگاه و نقش خانواده و زن بر اساس فرهنگ اسلامی - ایرانی، از قبیل مدیریت خانه و خانواده را در کمیته اقدام قرار داده اند.

ماده 35 قانون وزارتخانه های علوم و بهداشت و تمامی مؤسسات آموزش عالی کشور را مکلف کرده است در راستای سیاست های کلی جمعیت و خانواده، فعالیت های آموزشی، پژوهشی و فرهنگی ویژه دانشجویان و نیروی انسانی آموزشی و اداری در حوزه ترویج و آگاهی بخشی نسبت به وجوه مثبت ازدواج به هنگام نیاز، آموزش مهارت های دوران ازدواج، فرزندآوری، آثار منفی کم فرزندی در خانواده و کاهش رشد جمعیت در جامعه، حرمت سقط جنین، نهادینه کردن هنجارهای صیانت از تحکیم خانواده، ایفای نقشهای خانوادگی و مقابله با محتوای مغایر سیاستهای جمعیتی را ضمن حذف محتوای آموزشی مخالف فرزندآوری انجام دهند.

اقدامات در دستور کار دانشگاه های علوم پزشکی شامل موارد زیر است:

1. برنامه ریزی جهت آموزش نیروهای ستاد شهرستان و واحد های محیطی تحت پوشش در خصوص موضوعات ذکر شده در ماده 35 قانون

2. پایش و ارزشیابی آموزش های بند 1

3. بازنگری کلیه منابع اطلاعاتی (سایت ها، بایگانی های مستند و...) و حذف محتوای مغایر سیاست های جمعیتی و حذف محتوای آموزشی مخالف فرزندآوری

4. تهیه محتوای آموزشی پیرامون موضوعات ذکر شده در ماده 35 قانون ویژه دانشجویان و تحویل به معاونت فرهنگی دانشجویی جهت برگزاری آموزش ها

در ماده 41 قانون به موضوع تجهیز و راه اندازی حداقل یک مرکز تخصصی درمان ناباروری سطح دو در دانشگاههای علوم پزشکی و حداقل یک مرکز درمان ناباروری سطح سه به ازای هر استان اعم از دولتی و عمومی غیردولتی در قالب نظام سطح بندی خدمات متناسب با الگوی جمعیتی اشاره شده است.

در همین راستا دانشگاه های علوم پزشکی دو اقدام جهت گسترش رشته های تخصصی حوزه ناباروری را برنامه ریزی کرده اند:

1. اقدامات لازم جهت افزایش ظرفیت پذیرش دستیار در رشته تخصصی ناباروری (فلوشیپ) و سایر رشته های مرتبط

2. پذیرش دستیار در رشته تخصصی ناباروری (فلوشیپ) و سایر رشته های مرتبط

ماده 46 قانون، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلف شده است به دانشجویان علوم پزشکی و کارکنان نظام سلامت سه اقدام مهم را آموزش دهد. این اقدامات شامل «الف: تغییر، اصلاح، تکمیل و بروزرسانی علمی متون و منابع آموزشی، در راستای تبیین مضرات مادی و معنوی سقط جنین، عوارض استفاده از داروهای ضدبارداری، منع زایمان غیرطبیعی غیرضروری»، «ب: بازآموزی و تربیت کارکنان و ارایه دهندگان آموزش» و «پ: پرداخت فوق العاده کمک به فرزندآوری به صورت افزایش پلکانی به ارایه دهندگان خدمات» است.

به همین منظور «برنامه ریزی و اقدامات لازم جهت به روزرسانی علمی متون و منابع آموزشی دانشجویان پزشکی و پیراپزشکی در خصوص مضرات مادی و معنوی سقط جنین، عوارض استفاده از داروهای ضدبارداری، منع زایمان غیرطبیعی غیرضروری و ارائه در واحد های درسی آنها» مهمترین اقدام دانشگاه های علوم پزشکی در این زمینه است.

در ماده 50 قانون وزارت بهداشت مکلف است سالانه پنج درصد از میزان زایمان غیرطبیعی نسبت به نرخ کل زایمان در کشور را تا رسیدن به نرخ میانگین جهانی کاهش دهد.

اقدامات دانشگاه های علوم پزشکی در این زمینه شامل موارد زیر است:

1. اقدامات لازم جهت پذیرش دستیار زنان و زایمان متناسب با سهمیه مناطق با اولویت مناطق محروم

2. ممانعت از خروج متخصصان از محل تعیین شده در زمان پذیرش سهمیه مناطق

دانشگاه های علوم پزشکی موظف هستند براساس چک لیست 23 اقدام انجام شده را به وزارت بهداشت گزارش کنند.

فهرست اقدامات لازم برای اجرای دستورالعمل اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در حوزه آموزش پزشکی

ردیف اقدام 1 مفاد الف ماده 17 قانون در خصوص مدت مرخصی زایمان با پرداخت تمام حقوق اعمال شده است؟ 2 مفاد ب ماده 17 قانون در خصوص اعطای دورکاری به درخواست مادران باردار اعمال شده است؟ 3 مفاد ت ماده 17 قانون در خصوص کاهش سن بازنشستگی برای مادران شاغل دارای سه فرزند و بیشتر اعمال شده است؟ 4 جزئیات موارد تشویقی مد نظر به تفکیک کارکنانی که در یک سال اخیر ازدواج کرده و یا دارای فرزند شده اند مشخص شده است؟ 5 رسما جزئیات موارد تشویقی مد نظر به تفکیک کارکنانی که در یکسال اخیر ازدواج کرده و یا دارای فرزند شده اند به کلیه کارکناناطلاع رسانی شده است؟ 6 برنامه بزرگداشت روز ملی جمعیت و اهداء تشویقی مشمول بند یک برنامه ریزی و اجرای شده است؟ 7 فضای مناسب به منظور استراحت، نگهداری و شیردهی ویژه مادران باردار، مادران شیرده و مادران دارای فرزند کمتر از 5 سال در ستاد و کلیه واحدهای تحت پوشش شهرستان ها تامین شده است؟ 8 مهدکودک برای نگهداری کودکان مادران شاغل در همان دستگاه در ستاد و کلیه واحدهای تحت پوشش شهرستان ها احداث شده است؟ 9 مفاد الف - ب ماده 26 قانون در خصوص موافقت با مرخصی یک نیمسال تحصیلی بدون احتساب در سنوات تحصیلی دانشجوی باردار و یا دارای فرزند زیر دو سال متقاضی در کلیه دانشکده ها ابلاغ و نظارت براجرای آن شده است؟ 10 مفاد پ ماده 26 قانون در خصوص موافقت با تقاضای میهمانی چهار نیمسال تحصیلی دانشجوی باردار و یا دارای فرزند زیر دوسال متقاضی در دانشگاه هم سطح یا پایین تر در کلیه دانشکده ها ابلاغ و نظارت براجرای آن شده است؟ 11 مفاد ت ماده 26 قانون در خصوص موافقت با آموزش مجازی یا غیرحضوری برای گذراندن واحدهای دروس نظری دوره تحصیل دانشجوی باردار و یا دارای فرزند زیر سه سال متقاضی در کلیه دانشکده ها ابلاغ و نظارت براجرای آن شده است؟ 12 مفاد ث ماده 26 قانون در خصوص کاهش نوبت کاری شب بر اساس آیین نامه وزارت بهداشت، دانشجوی باردار و یا دارای فرزند زیر دوسال متقاضی در کلیه دانشکده ها ابلاغ و نظارت براجرای آن شده است؟ 13 مفاد ث ماده 26 قانون در خصوص اضافه کردن یک سهمیه به سقف استاد راهنمایی به اساتید راهنما به ازای داشتن هر دانشجوی مادر باردار یا دارای فرزند شیرخوار در کلیه دانشکده ها ابلاغ و نظارت براجرای آن شده است؟ 14 اطلاع رسانی رسمی و مکفی مفاد ماده 26 قانون به کلیه اساتید و دانشجویان انجام شده است؟ 15 جهت ایجاد، گسترش و تقویت رشته های تحصیلی متناسب با جایگاه و نقش خانواده و زن بر اساس فرهنگ اسلامی - ایرانی، از قبیل مدیریت خانه و خانواده اقدامات لازم بعمل آمده است؟ 16 برنامه ریزی و برگزاری دوره های آموزشی جهت نیروهای ستاد شهرستان و واحد های محیطی تحت پوشش در خصوص موضوعات ذکر شده در ماده 35 قانون انجام و پایش و ارزشیابی آموزش های صورت پذیرفته است؟ 17 بازنگری کلیه منابع اطلاعاتی و حذف محتوای مغایر سیاست های جمعیتی و حذف محتوای آموزشی مخالف فرزندآوری انجام شده است؟ 18 درصد نیروهایی شاغل و زیر مجموعه تحت پوشش که دوره های آموزشی مرتبط با افزایش جمعیت را گذرانده اند در زمان پایش. 19 محتوای آموزشی پیرامون موضوعات ذکر شده در ماده 35 قانون ویژه دانشجویان تهیه و تحویل به معاونت فرهنگی دانشجویی جهت برگزاری آموزش ها شده است؟ 20 اقدامات لازم جهت افزایش ظرفیت پذیرش دستیار در رشته تخصصی ناباروری (فلوشیپ) و سایر رشته های مرتبط بعمل آمده است؟ 21 دستیار به تعداد مورد نیاز در رشته تخصصی ناباروری (فلوشیپ) و سایر رشته های مرتبط پذیرش شده است؟ 22 برنامه ریزی و اقدامات لازم جهت به روزرسانی علمی متون و منابع آموزشی دانشجویان پزشکی و پیراپزشکی در خصوص مضرات مادی و معنوی سقط جنین، عوارض استفاده از داروهای ضدبارداری، منع زایمان غیرطبیعی غیرضروری و ارائه در واحد های درسی آنها صورت پذیرفته است؟ 23 اقدامات لازم جهت پذیرش دستیار زنان و زایمان متناسب با سهمیه مناطق با اولویت مناطق محروم بعمل آمده است؟