26 همت برای مرمت قنات های کشور نیاز است

معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی گفت: مرمت کل قنات کشور به 26 همت (هزار میلیارد تومان) سرمایه نیاز دارد.

به گزارشخبرنگار مهر، خاک و آب دو مؤلفه مهم در حوزه تأمین و تضمین امنیت غذایی در جهان است. امروز پدیده خشکسالی در جهان همه گیر شده است و ایران نیز از این امر مستثنی نیست. در چنین شرایطی افزایش راندمان در بخش تولید و خدمات راهکار برون رفت از وضعیت موجود است. امروز نشست معاونت آب و خاک در وزارت جهاد کشاورزی برگزار شد. صفدر نیازی، معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه ایران کشوری خشک است، گفت: ما در گذشته یک سوم بارش دنیا را در کشور داشتیم و امروز با تغییر اقلیم این میزان به یک چهارم رسیده است. در واقع بارش از متوسط 240 میلی متر در سال به 200 میلی متر رسیده است. بنابراین تأمین آب مورد نیاز یکی از دغدغه‌های مهم در حوزه کشاورزی است.

وی افزود: در زنجیره ارزش محصولات تولیدی تأمین پیش نیازها مؤلفه اصلی بوده و در بخش کشاورزی آب، خاک، سرمایه و نیروی انسانی اصلی ترین مؤلفه‌های تأمین این محصولات محسوب می‌شود.

او ادامه داد: در حال حاضر برای حفاظت از سرمایه‌های مادی و معنوی ضرورت دارد تا راندمان فعالیت‌ها افزایش یابد. در بخش آب لازم است سیستم آبیاری به گونه‌ای باشد تا از حداقل آب بیشترین بهره برداری در بخش کشاورزی انجام شود. در تعریف آبیاری آمده میزان آبی که در اختیار ریشه قرار می‌گیرد تا محصول رشد کند به نسبت میزان آبی که به مزرعه داده می‌شود. به عنوان مثال گفته می‌شود آبیاری غرقابی 30 درصد راندمان آب را در زراعت افزایش می‌دهد.

معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به بهره وری تصریح کرد: پس از افزایش راندمان، بهره وری موضوع مهم دیگر در بخش تولید به شمار می‌رود. بهره وری یعنی به ازای میزان آب چه تولید کنیم و اینکه به ازای یک متر مربع آب مصرفی چه میزان ماده خشک (محصول) تولید می‌شود. در حال حاضر با توجه به وضعیتی که کشور دارد اصلی ترین وظیف این معاونت افزایش راندمان آب در بخش کشاورزی است.

دستاوردهای آبی و خاکی

نیازی در ادامه نشست به موضوع خاک اشاره کرد و گفت: خاک بستر تولید بوده و از اهمیت زیادی برای حیات بشر دارد. از مهم‌ترین چالش‌های فعلی ایران در حوزه خاک شوری، تغییرهای کاربری غیرمجاز، فرسایش، فقیر شدن خاک و... بوده که دو مؤلفه راندمان و بهره وری را در این بخش حائز اهمیت می‌کند.

او اضافه کرد: بهره وری دارای 3 بخش آب، خاک و مدیریت مزرعه مانند کوددهی و تغذیه گیاه بوده که نیاز به بازبینی دارد.

معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی یادآور شد: در راستای افزایش راندمان فعالیت‌ها از جمله دستاوردهایی که این معاونت داشته در حوزه کانال‌های خاکی بوده است. در حال حاضر 400 هزار کانال خاکی در کشور وجود دارد که از این تعداد 188 هزار کیلومتر برای حفظ آب از منبع تا مزرعه یا بتنی شده اند یا برای انتقال آب لوله کشی انجام شده است.

نیازی با بیان اینکه در ایران 41 هزار رشته قنات وجود دارد، گفت: به طور متوسط می‌توان گفت اندازه این قنات یک کیلومتر است؛ البته برخی خیلی بزرگ‌تر از یک کیلومتر بوده و برخی کمتر از این مساحت هستند.

وی اظهار کرد: از 41 هزار رشته قنات موجود کشور، 16 هزار کیلومتر مرمت و بازسازی شده اند.

نیازی با بیان اینکه قنات یکی از سازه‌هایی به شمار می‌روند که برای استفاده از آنها نیاز به انرژی نبوده و به راحتی قابل بهره برداری هستند، یادآور شد: مرمت کل قنات کشور به 26 همت (هزار میلیارد تومان) سرمایه نیاز دارد.

اهمیت یکپارچه سازی اراضی

نیازی در بخشی دیگر از سخنان خود با اشاره به اراضی کشور عنوان کرد: در حال حاضر 8.5 میلیون هکتار از اراضی کشور، آبی بوده که از این آمار 2.5 میلیون هکتار مربوط به باغات می‌شود و باقی زراعی است.

او گفت: آنچه در مزراع برای افزایش راندمان فعالیت‌ها مهم است اراضی یکپارچه و سیستم آبیاری آن است. در حال حاضر یک میلیون و 600 هزار هکتار از اراضی کشور با تجهیزات نوین تولید دارند و نوسازی مدرن در این اراضی اجرا شده است. 300 هزار هکتار از این اراضی با سیستم آبیاری هوشمند و تحت فشار آبیاری می‌شوند.

وی با بیان اینکه از کل اراضی آبی کشور دو میلیون و 300 هزار هکتار نیز با درخواست صاحبان آن و با تسهیلات دولتی مجهز به سیستم آبیاری هوشمند شده اند، یادآور شد: 300 هزار هکتار از اراضی هم بدون کمک دولت از سوی خود بهره وران به سیستم آبیاری تحت فشار مجهز شده اند. در مجموع تا امروز دو میلیون و 900 هزار هکتار از اراضی آبی کشور به شکل آبیاری تحت فشار تولید محصول دارند. به این ترتیب همچنان 50 درصد اراضی به این سیستم مجهز نشده اند.

کشاورزی نوین

نیازی با بیان اینکه 16 نقطه کشور به شکل پایلوت با روش‌های نوین کشاورزی فعالیت دارند، اظهار کرد: شرکت‌های دانش بنیان برای افزایش راندمان آب در بخش کشاورزی به کمک بهره وران آمده اند و چندین روش نوین در حال مطالعه و بررسی است.

وی گفت: بر اساس آمار وزارت نیرو 87 میلیارد متر مکعب آب در اختیار بخش کشاورزی است در حالی که آمار مرکز تحقیقات کشاورزی این عدد را 71 میلیارد متر مکعب عنوان می‌کند. مطالعات راندمان آبی کشور را در بخش کشاورزی 46 درصد دانسته که در برنامه هفتم توسعه تاکید شده این عدد باید به 51 درصد برسد.

نیازی در پایان سخنان خود اعلام کرد: معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی 1418 پروژه آماده افتتاح دارد که 18 هزار و 727 نفر اشتغالزایی داشته است. همچنین برای بهره برداری از این پروژه‌ها 1,733 میلیارد تومان هزینه شده است.