4 شرکت دانش‌بنیان ایرانی در پروژه آب‌های ژرف سیستان فعال هستند + جزئیات

"نادر قلی‌ابراهیمی" دبیرکارگروه تخصصی آب، خشکسالی، فرسایش و محیط‌زیست معاونت علمی و فناوری در گفت‌و‌گو با خبرنگار علمی خبرگزاری تسنیم درباره موضوع "آب‌های ژرف سیستان" گفت: ما یک کار مطالعاتی و اکتشافی را در چند نقطه کشور شروع کردیم که در سیستان با حفر چاه‌های اکتشافی این بررسی‌ها و مطالعات ادامه دارد و کار ما تکمیل مراحل مطالعاتی و اکتشافی است و بررسی‌های هیدرولیکی و بررسی‌های شیمیایی آب آبخوان ژرف که این کار درحال انجام است.

وی ادامه داد: این کار صرفا توسعه فناوری است و هنوز به هیچ مرحله تولیدی یا مصرف نرسیدیم و کار ما صرفا مطالعاتی و اکتشافی است که با استفاده از انواع فناوری‌های روز دنیا مراحل مطالعاتی و مراحل شناسایی آن انجام شده است و در مباحثی که برای نقاط مناسب برای حفاری و روش حفاری و فناوری‌هایی که مرتبط با حفاری هستند و همچنین در موضوع چگونگی برداشت از آبخوان، مطالعات خودمان را تکمیل می‌کنیم و هم‌اکنون کار در دست انجام است.

وی با اشاره به نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در این پروژه بزرگ گفت: اصل کار را شرکت‌های دانش‌بنیان با هدایت معاونت علمی و فناوری انجام می‌دهند که در بخش‌های مختلف مطالعاتی، اکتشافی و بهره‌برداری و انواع روش‌هایی که ما می‌توانیم در توسعه مربوط به مطالعات از آنها استفاده کنیم در خدمت آنها هستیم و این یک افتخار بزرگ برای کشور است. 4 شرکت دانش‌بنیان در موضوع آب‌های ژرف فعال هستند و در بخش‌های مختلف کار می‌کنند که هم مباحث مطالعاتی و هم مباحث شناسایی، اکتشاف و بهره‌برداری را شامل می‌شود.

قلی‌ابراهیمی با اشاره به انتقادات زیست‌محیطی نسبت به این پروژه تصریح کرد: کار معاونت علمی در این پروژه مطالعات و اکتشاف است و بحث بهره‌برداری از پروژه در اختیار دوستان وزارت نیرو است و قطعا اگر پروژه روزی به بهره‌برداری برسد یکی از الزاماتش "پیوست زیست محیطی" آن خواهد بود. ما به دنبال آن هستیم که بدانیم آیا مطالعات زمین‌شناسی قابل استفاده و کاربردی است یا خیر و آیا مدل‌های استخراج‌شده از مطالعات زمین‌شناسی با حفاری‌های اکتشافی و گمانه‌ای ما تطبیق دارد یا خیر و اینکه آیا در آبخوان، آب وجود دارد؟ و اگر آب هست با چه حجمی و با چه کیفیتی و با چه شرایطی قابل بهره‌برداری است.

وی ادامه داد: بعد از انجام توسعه فناوری، متعاقب این امر، دوستان وزارت نیرو برای تجاری‌سازی فناوری و برای استفاده از فناوری در نیازهای مربوطه در مناطقی که کار در حال انجام است، ورود پیدا می‌کنند و با توجه به اینکه اولویت اصلی "آب شرب" خواهد بود، قطعا پیوست زیست‌محیطی و سند زیست محیطی آن باید تهیه شود و به استناد آن مشکل خاصی ایجاد نشود.

دبیرکارگروه تخصصی آب، خشکسالی، فرسایش و محیط‌زیست معاونت علمی و فناوری با بیان اینکه مطالعات ما صرفا متمرکز در سیستان و بلوچستان است، خاطرنشان کرد: درخواست‌هایی از جاهای دیگر نیز وجود دارد اما هنوز کارهای اجرایی خود را برای مطالعات تکمیلی در سایر مناطق آغاز نکرده‌ایم.

قلی ابراهیمی با اشاره به دلایل انتخاب منطقه سیستان برای امر مطالعات گفت: علت انتخاب سیستان این بود که ما به یک فرصتی براساس مطالعات رسیدیم و از طرفی استنباط ما در مجموعه مدیریتی وزارت نیرو و معاونت علمی و فناوری این بود که با توجه به مشکلات و معضلات منطقه در تامین آب شرب مردم، اگر به منابع آبی دست پیدا کنیم به سرعت در اختیار شهروندان قرار بگیرد.

وی با اشاره به تخمین حجم مخزن چاه‌های آب ژرف سیستان گفت: به صورت مستند، تا به امروز به نتیجه‌ای نرسیدیم تا حجم مخزن را برآورد کنیم و بنا داریم با تکمیل مطالعات، یک برآوردی از توان و پتانسیل بالقوه و بالفعل داشته باشیم. یک برآوردی اولیه در وزارت نیرو از حجم مخزن شده است که البته هنوز مورد صحت‌سنجی قرار نگرفته است و گفته شده با توجه به حجم سطحی و عمق حفاری‌ها، مثلا برآورد پتانسیل مخزن ما این مقدار است اما لازم است این یافته‌ها تایید شده و در صورت صحت‌سنجی قابل ارائه خواهد بود.

به گزارش تسنیم؛ آب‌های ژرف تجدیدپذیر به عنوان یکی از منابع طبیعی زیرزمینی و یک سرمایه استراتژیک در دنیا شناخته می‌شوند. با توجه به خشکسالی‌های اخیر خصوصا در مناطق شرق و جنوب شرقی کشور، شناخت این منابع راهبردی بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است.

بروز بحران آب در استان سیستان و بلوچستان به معضلی زیست محیطی تبدیل شده که زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده است. آب‌های ژرف به عنوان منبع آب پنهانی مطرح است که منابع آبی را در سازندهای سنگی دارد و سفره های آب زیرزمینی را تشکیل می‌دهد که می‌تواند تجدید‌پذیر باشد.

با تلاش متخصصان ایرانی نخستین بار دانش و راهکار شناسایی آب تا اعماق زمین به دنیا معرفی شد. چاه اکتشافی شماره 1 سیستان در 3 فاز عملیاتی در عمق 3 هزار متری به بهره‌برداری رسید که امکان تولید هزار و 500 متر مکعب آب را در روز دارد. چاه شماره 2 سیستان نیز به عنوان نخستین چاه ارزیابی کارش تمام شده است.

اخیرا نیز سومین چاه آب ژرف در کنار تالاب هامون در شهرستان "نیم‌روز" در سیستان و بلوچستان به آب رسید. "غلامپور" ناظر عملیات حفاری چاه‌های آب ژرف سیستان اعلام کرد: این چاه تا عمق 1790 متری جداره‌گذاری شده است و مقدار یک میلیون لیتر در روز آب‌دهی دارد. این چاه با نصب پمپ‌های درون چاهی قابلیت آب‌دهی 8 میلیون لیتر آب در روز را دارد. کیفیت این آب مناسب کشاورزی است و با تصفیه مختصر قابل شرب خواهد بود.

سومین چاه آب ژرف سیستان و بلوچستان به آب رسید