66 درصد مردم ایران همراه با تلویزیون و «نون‌خ» صدرنشین
رئیس مرکز تحقیقات صداوسیما و قائم‌مقام سیما درباره مجموعه مخاطبان تلویزیون در ایام نوروز و رمضان و انتقادها به سریال‌های کم‌کیفیت توضیحاتی دادند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نشست خبری گزارش برنامه‌های نوروز و رمضان صداوسیما با حضور علی بخشی‌زاده معاون صدا، سلیم غفوری قائم‌مقام سیما، محسن شاکری‌نژاد رئیس مرکز تحقیقات، حسن عابدینی معاون امور استان‌های صداوسیما و احمد خورشیدی مدیرعامل تلوبیون برگزار شد.
در این نشست درباره مباحث مختلفی از جمله شبکه‌ها، برنامه‌ها و سریال‌های پربیننده، میزان مخاطب در سراسر کشور و همچنین اقبال نسبت به رادیو، تلویزیون و گزارشی که معاون امور استان‌ها ارائه کرد.
سریال ها و برنامه‌های پربیننده نوروز و رمضان را بشناسید
محسن شاکری‌نژاد رئیس مرکز تحقیقات صداوسیما از سریال «نون‌خ» با 41.7 درصد بیننده به عنوان پربیننده‌ترین سریال نام برد. همچنین اعلام کرد که سریال «زیرخاکی» با 24/9 درصد، سریال «هفت سر اژدها» با 22.5 درصد در جایگاه‌های بعدی پربیننده‌ترین سریال‌های تلویزیون قرار دارند.
او علاوه بر اشاره به سریال‌های پیشتاز و شاخص، برنامه‌های پربیننده را نیز اعلام کرد. شاکری‌نژاد، گفت: برنامه «محفل» با 27.9 درصد و به دنبال آن «زندگی پس از زندگی» با چند دهم درصد اختلاف (27.1) عنوان پربیننده‌ترین برنامه افطاری تلویزیون را به خودشان اختصاص دادند.
او در ادامه به درصد مخاطب سیمای استان‌ها هم اشاره کرد که برنامه‌های سیمای استان‌ها 14 درصد مخاطب داشته‌اند و برنامه «ماه خدا» هم با 9 درصد مخاطب بیشترین مخاطب را در میان برنامه‌های ویژه سحر داشته است. (البته این آمارها در تلوبیون قدری متفاوت است و میزان استقبال مخاطب را به گونه‌ای دیگر نشان می‌دهد.)
نگاهی دیگر به کارنامه تلویزیون در ایام رمضان و نوروز 1403روند نظرسنجی‌ها به چه صورت بوده است؟
شاکری‌نژاد همچنین به روند نظرسنجی‌ها اشاره کرد که هر دو هفته یک بار میزان مخاطبان سنجیده می‌شود؛ او در ادامه تأکید کرد: برنامه‌های شاخص هر ماه یک بار سنجیده می‌شود چون نه بودجه و نه وقت را داریم که همه برنامه‌ها را بسنجیم اما هر فصل کلیت مخاطب رسانه ملی را از درب منازل می‌سنجیم.
66 درصد مردم برنامه‌های صداوسیما را می‌بینند؟
رئیس مرکز تحقیقات رسانه ملی در واکنش به چالش برخی از رسانه‌ها در موضوع اعلامِ میزان استقبال مردم از تلویزیون به این نکته اشاره کرد: در آخرین نظرسنجی کلیت مخاطب 66 درصد در تهران و مراکز بوده است. پرسشگرهای ما در تهران و مراکز استان مستقرند. میزان مخاطب رسانه ملی به طرز معناداری در شهرستان‌ها و روستاها بیشتر از مراکز استان است. 15 هزار داده آماری در این باره داشتیم و میزان مخاطب در شهرستان 69.9 درصد و میزان مخاطب در روستاها 78.7 بوده است. اظهارنظری هم قبلاً داشتم که نکته‌ام این بود امروز چالشی جدی بین فضای برودبند و برودکست وجود دارد و در چنین فضایی این عددها که در حال حاضر داریم معجزه است.
شاکری‌نژاد در این نشست اعلام کرد که مدل‌های متنوعی برای نظرسنجی انجام می‌شود؛ به طور مثال از هزار نمونه نظرسنجی می‌کنیم و مطابق استانداردهای جهانی همچون موسسه گالوب هم پیش می‌رویم که بر اساس 300 میلیون جمعیت آمریکا همین مدل نظرسنجی می‌کند. در عین حال در مدل‌های دیگری تا 40 هزار نفر نظرسنجی هم داریم. یکی از معیارهای نظرسنجی شب انتخابات است و در انتخابات مجلس عددی که مرکز تحقیقات سازمان اعلام کرد هفت دهم درصد با نتیجه واقعی تفاوت داشت.
ماجرای تغییر درصد مخاطبان برخی از برنامه‌ها و سریال‌ها چیست؟
او همچنین به نکته‌ای اشاره کرد که شاید مورد شائبه برخی از مخاطبان بوده و آن تغییر درصد مخاطبان برخی از برنامه‌ها و سریال‌ها بوده است. رئیس مرکز تحقیقات این‌چنین پاسخ داد: نظرسنجی‌ها چندین مرحله انجام می‌شود. ما پنج فروردین اولین گزارش را درباره برنامه‌ها دادیم که مخاطب زندگی پس از زندگی 17.9 و محفل 17.5 درصد بوده است. سریال «نون. خ» با 41.5 درصد پربیننده‌ترین سریال است که البته این اولین مرحله اعلام نظرسنجی این سریال است. اما با این اوصاف، این آمار از فصل قبلی این سریال 10 درصد بالاتر است.
رئیس مرکز تحقیقات خاطرنشان کرد: همان‌طور که آقای جبلی رئیس صداوسیما هم اشاره کردند؛ امسال برنامه‌ها 8 درصد بیشتر نسبت به سال گذشته مخاطب داشته‌اند و ما در همه آیتم‌های رمضان افزایش مخاطب داریم، جز در برنامه‌های ویژه شب قدر که چند درصد ریزش داشته است که البته این نکته خیلی ناراحت‌کننده نیست. چون خود ما هم استقبال می‌کنیم مخاطبان ما بیشتر در هیئات و مراکز مذهبی حضور پیدا کنند و شبِ قدرشان را در آنجا سپری کنند.
وی در ادامه از تغییر آمار 2 برنامه با اختلاف کم خبر داد و توضیح داد: ما چندبار نظرسنجی داریم که در اولین گزارش‌های ما «زندگی پس از زندگی» در رتبه اول بود و در گزارش‌های آخر ما «محفل» پربیننده‌تر از آن بود؛ مخاطب «محفل» 27.9 درصد و «زندگی پس از زندگی» 27.1 درصد بوده است.
پیش از صحبت‌های رئیس مرکز تحقیقات صداوسیما، سلیم غفوری قائم‌مقام معاونت سیما و مدیرعامل تلوبیون لحظاتی صحبت کردند. سلیم غفوری در میان برنامه‌های افطار از «محفل» و «زندگی پس از زندگی» به عنوان پرمخاطب‌ترین‌ها یاد کرد و آنها را قله برنامه‌ها دانست.
او همچنین به این نکته اشاره کرد: ما برای ماه رمضان 10 برنامه ویژه افطار، 9 برنامه سحر داشتیم و در مجموعه حدود 50 برنامه تدارک دیده شد. 50 درصد برنامه‌ها گفت‌وگومحور حدود 14 درصد مسابقه، 24 درصد کلیپ، 7 درصد گزارش، سه و نیم درصد پویانمایی داشتیم.
وی درباره برنامه‌های سرگرمی و مسابقه نیز بیان کرد: ایران دوست داشتنی؛ شصتادیا، معرکه، پانتولیک و قوی‌ترین مردان، میهمانی، برمودا و بگو بخند در این ایام روی آنتن رفتند که 38 درصد مسابقه، 7 درصد مستند، 4 و نیم درصد برنامه گفت‌وگو محور را ایام نوروز داشتیم و در همه برنامه‌ها تلاش شده بود به آداب و رسوم نوروز و رمضان و نگاه جهانی و امتی داشته باشیم و قالب‌ها حتما تنوع داشته باشند.
24 ساعت پایانی سال تحویل 50 میلیون دیده شده!
در ادامه احمد خورشیدی مدیر سایت تلوبیون درباره عدد بازدیدهای تلوبیون در ساعات منتهی به تحویل سال عنوان کرد که 50 میلیون دقیقه 24 ساعت پایانی سال تحویل دیده شده است. او شبکه‌های پربیننده در ساعات تحویل سال را به ترتیب شبکه‌های سه، یک و دو اعلام کرد.
سریال‌های پربیننده در تلوبیون / مهمانی و برمودا جزو پربازدیدها
خورشیدی با اشاره به اینکه آمار تماشای سریال‌ها براساس میانگینی که در هر قسمت از آنها دیده‌شده سنجیده‌اند، بیان کرد: در این میان سریال «نون. خ» در هر قسمت با 150 هزار بازدید در صدر است و بعد از آن سریال «زیرخاکی» با 140 هزار بازدید در هر قسمت، «هفت سر اژدها» با107 هزار بازدید و «رستگاری» با 37 هزار بازدید و فصل جدید «جومونگ» حدود 47 هزار بازدید به ازای هر قسمت دیده شده است.
خورشیدی بیان کرد: برنامه «سال نو» به عنوان ویژه‌برنامه تحویل سال با یک میلیون و ششصد هزار بازدید در تلوبیون دیده شد. در حوزه سرگرمی برنامه‌های «مهمانی» و «برمودا» هم با بیش از 600 هزار پربازدیدترین برنامه در تلوبیون محسوب می‌شوند.
او همچنین برنامه سحرگاهی «سر سفره خدا» را با بیش از 300 هزار بازدید پربیننده‌ترین برنامه عنوان کرد و پس از آن «ماه من»، «سدره»، «ماه خدا»، «کلمه» و... قرار دارند.
به گفته مدیر تلوبیون آمار مخاطبان سریال‌ها هم براساس میانگین هر قسمت عنوان شده‌اند.
مجتبی کشوری مسئول اتاق وضعیت مجازی تلویزیون هم در این نشست حضور داشت او به محتواهای تلویزیونی اشاره کرد که در بسترهای مجازی مورد استقبال قرار می‌گیرند و این فرآیند هم به نوعی سنجشِ بازدیدهای یک برنامه و سریال محسوب می‌شود. اما ما اینجا بیشتر درباره بازدید صحبت می‌کنیم نه بازدیدکننده!
چقدر از جمعیت مردم جزو 66 درصد مخاطب تلویزیون‌اند؟
در این نشست همچنین مدیران حاضر به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ گفتند.
محسن شاکری‌نژاد رئیس مرکز تحقیقات صداوسیما در پاسخ به سؤال خبرنگار تسنیم درباره 66 درصد مجموع مخاطبان تلویزیون در سنجش تهران و مراکز استان‌ها اعلام شد از چقدرِ‌مردم ایران این ارزیابی اتفاق افتاده است. یعنی در واقع چقدر از جمعیت ایران مخاطب تلویزیون‌اند؛ اینگونه پاسخ داد: ما در نظرسنجی‌ها کلیت برنامه‌های سازمان را می‌سنجیم از 12 سال به بالا و برای 12 سال به پایین که کودک و خردسال‌اند را در قالبِ سنجش دیگری مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهیم.
جزئیاتی از سنجش مخاطبان تلویزیون؛ "فضای مجازی" اضافه شد!80 درصد کودکان مخاطب تلویزیون‌اند
وی افزود: نزدیک به 80 درصد کودکان، خردسالان و نوجوانان بیننده تلویزیون‌اند البته نه تنها شبکه کودک و امید که نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد آنها پا به پای بزرگسالان از محتوای دیگر شبکه‌ها هم بهره می‌برند. این نظرسنجی‌ها بدین گونه انجام می‌شود که پرسشگر درب منزل می‌رود و از کودکان زیر 12 سال جداگانه سؤال می‌کند و دیگر نفرات خانواده را هم به گونه‌ای دیگر مورد سنجش قرار می‌دهد.
رئیس مرکز تحقیقات به این نکته اشاره کرد: مخاطبی که تا 15 دقیقه برنامه و سریالی را دنبال می‌کند مورد ارزیابی ما است و او را بازدیدکننده و مخاطب لحاظ می‌کنیم. ما 70 درصد مردم که تلویزیون می‌بینند را درنظر داریم و آن 30 درصدی که تلویزیون نمی‌بینند را نیز مورد سنجش قرار می‌دهیم. یعنی در واقع از آن حلقه 70 درصد دنبال‌کننده‌های تلویزیون سؤال می‌کنیم مثلاً «نون‌خ» را می‌بینند و از آن 30 درصدی که تلویزیون نمی‌بینند هم این سؤال را داریم تا به یک خالصی از مخاطبین دست پیدا کنیم.
جلوی کارگردانان شکست‌خورده برای ساخت سریال گرفته می‌شود؟
سلیم غفوری در پاسخ به سؤال خبرنگار تسنیم درباره کیفیت پایین برخی از سریال‌ها و اصطلاحاً کارگردانان شکست‌خورده‌ای که نمی‌توانند بیننده برای تلویزیون بیاورند قرار است چه برخوردی سیما با آنها انجام دهد. در واقع کارگردانان شکست‌خورده و فیلمنامه‌های ضعیف را کنار می‌گذارد و فرآیند بررسی و مدیریت در سریال‌سازی برای جلوگیری از ساخت سریال‌های کم‌کیفیت چگونه پیش می‌رود؛ او اینگونه پاسخ داد:
ما در سازوکار جدیدی که در سیما شکل دادیم یعنی همان دفتر فیلمنامه نویسی تا فیلمنامه تکمیل نشود اثری وارد تولید نخواهد شد. «هفت سر اژدها» قبل از این سازوکار، وارد فرآیند تولید شده است. اما سازوکار کلی و کلان سیما، فیلمنامه تکمیل شده وارد عرصه تولید می‌شود. ان‌شاءالله در قالب این فرایند جدید که از چند ماه آینده خروجی‌های آن را روی آنتن خواهید دید نکاتی دیگر به دست خواهد آمد. یعنی در واقع فیلمنامه‌هایی که تکمیل نشود وارد تولید نمی‌شود و فیلمنامه‌هایی که ضعیف باشند هم از چرخه تولید خارج می‌شوند. از چند ماه آینده این نوع سیاستگذاری خودش را در آثار جدید نشان می‌دهد.
او همچنین به این نکته اشاره کرد: البته اینجا نباید مصداقی صحبت کنیم چون عوامل این کارها نیستند که بتوانند درباره این کارها صحبت کنند یا اصطلاحاً از خودشان دفاعی داشته باشند. اما با این اوصاف «هفت سر اژدها» و «رستگاری» از قبل نگارش شده بودند اما «نون خ» و «زیرخاکی» در دوره جدید ساخته شدند. در مورد این سریال‌ها هم اختلاف سلیقه وجود دارد؛ به عنوان مثال از نظر مخاطب «نون خ» امسال بهتر و یا بالاتر بوده است اما در نهایت فرایند جدید بر این خواهد بود که از این پس فیلمنامه‌ها تکمیل و سپس کار شروع شود.
چرا سریال‌های تلویزیون خیابان خلوت‌کن نیستند؟
قائم‌مقام معاون سیما درباره اینکه چرا سریال‌های تلویزیون مثل قبل خیابان خلوت‌کن نیستند؟ توضیح داد: این اتفاق به فضای کلی مصرف رسانه برمی‌گردد. 15 سال پیش بخش عمده مصرف رسانه‌ایِ مخاطبان، تلویزیون بود اما حالا سایر بسترها را هم داریم. این الگو فقط در ایران نیست در تمام دنیا این اتفاق افتاده است. تلویزیونی که زمانی 80 درصد مخاطب داشت الان اینگونه نیست. شبکه‌ای در دنیا نداریم که 80 یا 90 درصد مخاطب داشته باشد. بنابراین مردم از بسترهای مختلف مصرف رسانه‌ای‌شان را تامین می‌کنند.
در رادیو چه خبر است؟
در ادامه علی بخشی‌زاده معاون صدا با بیان اینکه رادیو مانند دیگر بخش‌های سازمان صداوسیما در ابتدا سیاست‌هایی را طراحی کرد و به سبب آن برنامه‌هایی روی امواج برد، گفت: در 6 محور برنامه‌ها را تدارک دیدیم که مواسات و همدلی مومنانه، ترویج آداب مهربانی، همدلی و وحدت مسلمین، صبر راهبردی و نظام سلطه و استکبار، جلسات تلاوت‌های خانوادگی، ترویج سفره‌های افطار خانه و مساجد و... از جمله این محورها بودند.
او ادامه داد: یکسری سیاست‌های اجرایی طراحی شده بود که از جمله آن می‌توان به کمربند تلاوت اشاره که در 24 ساعت شبانه‌روز پخش می‌شدند و مشهود بود. همچنین حضور مردم در سفره‌های ساده افطاری را گزارشگران به سمع مخاطبان رساندند و کارشناسانی که با تنوع خوبی به مباحث پرداختند.
تنوع مکانی در مراسم شب‌های قدر و پیروز بیرون آمدن از تداخل مناسبتی 13 فرودین با 21 ماه رمضان با تعبیر منطقی از ویژگی‌های امسال رادیو برشمرده شد.
چه خبر از سریال‌های استانی؟
حسن عابدینی معاون سیمای استان‌های صداوسیما نیز در سخنانی با اشاره به عملکرد سیمای استان‌ها بیان کرد: از حدود چهار ماه پیش روزانه 10 ساعت از برنامه‌ها را از شبکه‌های استانی پوشش می‌دهیم و تولیدات استان‌ها بسیار زیاد شده و بخش عمده‌ای از کارهایی که در استان‌ها صورت می‌گیرد قابلیت پخش از رسانه ملی را دارد.
به گفته وی یکی از اقدامات جدید این است که مجموعه‌های نمایشی در استان‌ها تولید شوند که مجموعه «سنجرخان» یکی از این آثار بود. همچنین دو سریال «مستوره اردلان» و «سوجان» را در صداوسیمای گیلان و سریال «دامون» را در صداوسیمای مازندران داریم و این آثار از جدیدترین سریال‌هایی هستند که تولید آنها به‌زودی آغاز می‌شود.
عابدینی اعلام کرد: ما در ایام عید بیش از 29 هزار دقیقه برنامه در قالب نمایشی و برنامه‌های ترکیبی تولید کردیم. رقمی حدود 140 هزار دقیقه مناظره در کمتر از یک ماه رکورد بالایی بود. برای نمایندگان مجلس هم مناظره برگزار کردیم. این روند استمرار پیدا خواهد کرد و در دور دوم انتخابات مناظره‌ها را پخش خواهیم کرد. در حوزه موسیقی، نماهنگ و سرود هم همکاران ما افتخارات خوبی را رقم زدند.
چرا برخی از هنرمندان با تلویزیون همکاری نمی‌کنند؟
البته خبرنگاران سؤالات دیگری هم از سلیم غفوری قائم‌مقام سیما پرسیدند که قابل توجه بود. خبرنگاری از قائم‌مقام سیما سؤال کرد که چرا علی‌رغمِ پیگیری تلویزیون برخی از چهره‌ها نمی خواهند با صداوسیما همکاری کنند؛ او اینگونه پاسخ داد: ممکن است برخی با تلویزیون کار نکنند و به پلتفرم‌ها بروند اما اینگونه نیست که نخواهند با تلویزیون همکاری کنند. فرآیند ساخت اثر هنری این‌طور نیست امروز صحبت کنیم و فردا جلوی دوربین برود. هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد.
هیچ‌کسی نگفته سلبریتی‌ها در تلویزیون نباشند
وی در ادامه پاسخ به این سؤال گفت: دوستانی که می‌گویند ما گفته‌ایم سلبریتی‌ها در تلویزیون نباشند و امروز هستند؛ هیچ‌وقت مدیری در تلویزیون نگفت نمی‌خواهیم از سلبریتی‌ها استفاده کنیم. تلویزیون حتماً از حضور هنرمندان و چهره‌ها استقبال می‌کند اما با پذیرش شرایط و چارچوب‌های تلویزیون. یعنی به اینگونه نیست که سلبریتی و هنرمندی روی آنتن هرکاری بخواهد انجام دهد و اصول و چارچوب تلویزیون را در داخل و خارج رعایت نکند. البته کمرنگ شدن حضور برخی از هنرمندان به اتفاقات پاییز 1401 هم برمی‌گردد اما رفته رفته می‌بینید بازگشت‌ها به رسانه بیشتر شده است. در عین حال تلویزیون هم برنامه‌ریزی دارد که برنامه‌هایی را تولید کند متکی به حضور چهره‌های شاخص نباشد همان‌طور که در دو برنامه پربیننده «محفل» و «زندگی پس از زندگی» این نکته مشهود است.
سلیم غفوری همچنین درباره کنداکتور 1403 هم این نکته را مطرح کرد: با برنامه‌ریزی‌هایی که انجام شده تا پایان 1403 از سریال بازنخواهیم ماند. شبکه یک و سه پیش‌بینی سریال دارند که بخشی ساخته شده و بخشی در پیش‌تولید و تولید قرار دارند.
