82 درصد شرکت‌های هوافضای چین خصوصی هستند

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، چین در دو دهه گذشته گام‌های مهمی در اکتشافات فضایی برداشته است که از پرتاب نخستین مأموریت سرنشین‌دار خود در سال 2003 تا پایان ساخت ایستگاه فضایی چین (CSS) در سال 2022 را شامل می‌شود.

"ژوجیان پینگ" طراح ارشد برنامه فضایی سرنشین‌دار چین می‌گوید که CSS از پنج بخش تشکیل شده است: ماژول هسته Tianhe، ماژول آزمایشگاه Wentian، ماژول آزمایشگاه Mengtian، فضاپیمای سرنشین‌دار Shenzhou و فضاپیمای باری Tianzhou. انتظار می‌رود ایستگاه فضایی چین از نظر اطلاعات، انرژی، فناوریِ انرژی و مقرون به صرفه بودن از ایستگاه فضایی بین‌المللی پیشی گرفته است. ژو این اظهارات را در چهارمین مجمع اجلاس چین در زمینه مهندسی عوامل انسانی در سال 2019 بیان کرد.

خدمه Shenzhou-17 این کشور در حال حاضر در مدار هستند. این تیم بیش از چهار ماه است که در حال کار و فعالیت بوده و آزمایش‌های علمی مختلف آنها در ایستگاه به آرامی در حال پیشرفت است.

وزن کل CSS نزدیک به 100 تن است که معادل وزن 67 خودرو است. فضای داخلی سکونت پرسنل حدود 110 متر مکعب است.

اعضای خدمه Shenzhou-17 در ایستگاه فضایی چین. / آژانس فضایی سرنشین دار چین

طبق آمار انجمن کیفیت صنعت هوافضای چین، میزان بازار هوافضای این کشور از سال 2015 تا 2020 از 376.4 میلیارد یوان به 1.02 تریلیون یوان با نرخ رشد مرکب سالانه 22.09 درصد افزایش یافته است.

اندیشکده Taibo پیش‌بینی می‌کند که از سال 2023 تا 2028، صنعت هوافضای تجاری چین وارد دوره طلایی توسعه خواهد شد و تنها بازار چین در سال 2025 به 2.8 تریلیون یوان خواهد رسید.

براساس داده‌های Tianyancha، در سال 2023، 22769 شرکت تجاری مرتبط با هوافضا در چین به تازگی ثبت شده بودند که بیش از پنج برابر تعداد در سال 2019 است.

در میان شرکت‌های ملی تجاری مرتبط با هوافضا، 82.4 درصد شرکت‌های خصوصی هستند و سرمایه خصوصی در حال تبدیل شدن به نیروی مهمی در ارتقای توسعه و نوآوری صنعت هوافضای چین است.

شرکت‌های هوافضای چین عمدتاً در پکن، گوانگدونگ، شانشی، جیانگ سو و شانگهای مستقر هستند. از نظر سناریوهای کاربردی، این صنعت، ارتباطات، ناوبری و سنجش از دور و سناریوهای کاربردی نوظهور مانند اینترنت ماهواره‌ای، سفرهای فضایی، استخراج فضایی و اکتشافات اعماق فضا را پوشش می‌دهد.

تخمین زده می‌شود که اندازه بازار صنعت ارتباطات ماهواره‌ای چین با نرخ رشد مرکب سالانه 8.4 درصد افزایش یابد و در سال 2024 به 344.7 میلیارد یوان برسد.

انتظار می‌رود خدمات اطلاعات فضایی که توسط اینترنت ماهواره‌ای ارائه می‌شود در دراز مدت به تجارت اصلی اقتصاد فضایی تبدیل شود و ایجاد شرکت‌های جدید و توسعه بیشتر صنعت فضایی را تقویت کند.

بازوی رباتیک ایستگاه فضایی چین (CSS) فضاپیمای باری را برای CSS می چرخاند. / آژانس فضایی سرنشین دار چین

پیشرفت‌های فنی فضایی چین

برنامه فضایی سرنشین‌دار چین به عنوان یکی از فشرده‌ترین و مبتکرانه‌ترین پروژه‌های علمی فناوری، بیش از 4000 پتنت اختراع را به دست آورده و بیش از 60 کار علمی و کاربردی در CSS را با نتایج خوب انجام داده است.

این موفقیت‌ها به طور قابل توجهی سطح کلی فناوری علمی چین را ارتقا داده است. یکی از دستاوردهای قابل توجه در ایستگاه فضایی چین، بازوهای رباتیک ابتکاری نصب شده بر روی CSS است که به فضانوردان در طول پیاده‌روی فضایی کمک می‌کند.

"زو چائو" مهندس بخش طراحی در آکادمی تحقیقاتی شرکت علوم و فناوری هوافضای چین به گروه رسانه‌ای چین (CMG) گفت: از نمایش پروژه در سال 2006 تا پرتاب موفقیت‌آمیز در سال 2021، تیم ما متشکل از 100 عضو، 15 سال برای رسیدن به این هدف وقت گذاشته است. ما هر بازوی رباتیک را با 18000 قسمت و 500000 خط کد ایجاد کردیم. این یک سیستم بسیار پیچیده است که هزینه زیادی دارد.

بازوی رباتیک برای کمک به فضانوردان در انجام فعالیت‌های خارج از ایستگاه استفاده می‌شود. / آژانس فضایی سرنشین دار چین

اگر یک شبیه‌سازی انجام بدهیم، در مقایسه با بازوی انسان که دارای یک مفصل در شانه، آرنج و مچ است، بازوی رباتیک CSS دارای سه مفصل در شانه، یک مفصل آرنج و سه مفصل مچ است و علاوه بر آن دو وسیله در دو انتهای بازو نیز وجود دارد.

بازوی رباتیک می‌تواند از هر زاویه و هر مکانی در ایستگاه فضایی به اجسام تا 25 تن برسد و بیاورد. بازو همچنین مجهز به سیستم بصری است. دو دستگاه در دو سر بازو می توانند به عنوان "پنجه" برای گرفتن محموله و گرفتن فضاپیما عمل کنند و به نوبه خود چندین اتصال‌دهنده‌ی از پیش تعیین شده را در ایستگاه فضایی گرفته و آزاد کنند و به بازو اجازه می دهند بر روی بدنه ایستگاه راه برود.

نمایی از دو جفت پنل خورشیدی انعطاف‌پذیر نصب شده بر روی CSS. / آژانس فضایی سرنشین‌دار چین

یکی دیگر از بخش‌های چشم‌نواز CSS دو جفت پنل خورشیدی انعطاف پذیر  در هر دو ماژول آزمایشگاهی Wentian و Mengtian است. بزرگترین آنها دارای مساحتی بیش از 138 متر مربع است که به اندازه دو زمین بدمینتون است.

محققان چینی از مواد کامپوزیتی بسیار نازک ابتکاری استفاده کردند تا این صفحات خورشیدی عظیم را برای پرتاب فضایی در موشک قرار دهند. در این حالت، بال‌های خورشیدی منعطف می‌توانند در صورت تا شدن تا 18 سانتی‌متر نازک باشند.

آرایه‌های خورشیدی انعطاف‌پذیر را می‌توان ابتدا تا کرد. فضانوردان می‌توانند یک پیاده‌روی فضایی انجام دهند و آرایه خورشیدی را با کمک یک بازوی رباتیک حذف کنند. سپس می‌توانیم زمانی که یک آرایه خورشیدی جدید از طریق کشتی باری Tianzhou به فضا فرستاده می‌شود، آن را تعمیر یا تغییر دهیم.

مهندسان فضایی می‌گویند که چهار بال خورشیدی بزرگ روزانه نزدیک به 1000 کیلووات ساعت برق برای CSS تولید می‌کنند که معادل مصرف برق یک خانواده معمولی برای نزدیک به 6 ماه است. پنل‌های خورشیدی منعطف نشان‌دهنده یک جهش رو به جلو در فناوری آرایه خورشیدی چین است و عملکرد پایدار و طولانی مدت فضاپیمای چینی را تضمین می‌کند.

تصویری از چشم‌انداز توسعه آینده ایستگاه فضایی چین توسط ژانگ کیائو، محقق آکادمی فناوری فضایی چین، که در 4 اکتبر 2023 سخنرانی کرد

ژانگ کیائو، محقق آکادمی فناوری فضایی چین گفت: چین قصد دارد ایستگاه فضایی خود را در سال‌های آینده به 6 ماژول از سه ماژول موجود گسترش دهد. "ایستگاه فضایی نقش مهمی به عنوان "بندر خانگی فضایی" ایفا خواهد کرد و یک پلتفرم جایگزین برای ایستگاه فضایی نزدیک به زمین فراهم می‌کند. این کارشناس سخنان خود را در هفتاد و چهارمین کنگره بین‌المللی فضانوردی بیان کرد.

وزن آن پس از انبساط به 180 تن خواهد رسید، یعنی حدود 40 درصد از جرم ایستگاه فضایی بین‌المللی که بیش از دو دهه در مدار بوده و انتظار می‌رود پس از سال 2030 از رده خارج شود.

طرح‌های دیگری از جمله توسعه آنتن‌ها و تلسکوپ‌های فضایی بزرگ، چاپگرهای سه‌بعدی، ربات‌های هوشمند و سیستم رصد، تشخیص و هشدار زباله‌ها نیز در دست اجراست.

در سال‌های آینده، بیش از 1000 برنامه کاربردی در 65 پروژه در ایستگاه فضایی اجرا خواهد شد. هدف از این تلاش، پیشرفت فناوری‌های کلیدی در تهیه مواد ویژه، سلول‌های بنیادی و پزشکی احیاکننده، سیستم‌های فرکانس زمانی با دقت بالا و اندازه‌گیری دقیق کوانتومی است.

چین با افزایش اعتماد به نفس و همکاری بین المللی، فصل جدیدی را به سمت حضور قوی در فضایی آغاز کرده است که پیشرفت‌های آتی آن در هوافضا نه تنها به نفع چین بلکه برای کل بشریت خواهد بود.