آخرین وضعیت اکبر طبری و بابک زنجانی از زبان رئیس سازمان زندان‌های کشور
رئیس سازمان زندان‌های کشور آخرین وضعیت برخی از زندانیان مطرح از جمله اکبر طبری، مهدی هاشمی، شهرام جزایری و بابک زنجانی را تشریح کرد.
به گزارش مشرق، غلامعلی محمدی رئیس سازمان زندان‌های کشور در هفتمین روز از هفته قوه قضائیه با حضور در برنامه صف اول شبکه خبر در پاسخ به این پرسش که آیا مدیریت زندان کار سخت و پر مسؤولیتی است یا تصورات بر این است، گفت: زندانبانی یکی از 10 شغل سخت است که در همه دنیا سخت و مشکل شناخته شده است، ولی سختی کار بیشتر متوجه همکاران بنده در صف و بخش دیگر متوجه ستاد است و بنده جزئی از این مجموعه بزرگ هستم. وی در ارزیابی خود از اقدامات تربیتی و اصلاحی که در وضعیت زندانیان و تحولی که باید به لحاظ روحی و روانی اتفاق بیافتد، اظهار داشت: زندان یکی از واقعیت‌های تلخ جوامع بشری است و ما در قبال این واقعیت تلخ باید این را بپذیریم که مهمترین رسالت و ماموریت ما در امر زندانبانی، اصلاح و تربیت زندانیان و بازگشت سعادتمندانه زندانیان به آغوش جامعه است و این موضوع ترجیع بند همه اقدامات ما در سازمان زندان‌ها است. رئیس سازمان زندان‌های کشور تصریح کرد: آرم سازمان زندان‌ها آیه شریفه «و من احیاها فکانما احیا الناس جمعیا» است که نشان می‌دهد هدف و نشانه و اقدامات اساسی که باید در زندان‌ها شکل بگیرد مبتنی بر همین آموزه‌های دینی است؛ آیه شریفه قرآن ناظر بر این است که اگر کسی جان یک نفر را نجات دهد گو اینکه به امتی حیات بخشیده و در تاویل این آیه شریفه آمده است که اگر کسی موفق شود فردی را از گمگشتگی به ره یافتگی هدایت کند گو اینکه او را زنده کرده است. فعالیت‌های ما در زندان در سه محور کلی اقدامات تامینی، تربیتی و حمایتی تقسیم می‌شود. رئیس سازمان زندان‌های کشور اظهار داشت: در بحث اقدامات تامینی، سازمان زندان‌ها مجری آرای صادره از سوی مراجع قضائی است و ما مکلف هستیم یک تعداد از افرادی که معارض قانون هستند در محلی بنام زندان نگهداری کنیم، امنیت آنها را حفظ کنیم، وضعیت مناسبی برای نگهداری از آنها اعم از خوراک، پوشاک، وسایل گرمایشی و سرمایشی و بهداشتی مهیا کنیم. وی افزود: فعالیت دوم سازمان زندان‌ها اقدامات تربیتی است بدین معنی که تمام هدف گذاری ما در زندان‌ها باید منتهی به اصلاح رفتار زندانیان گردد که در این رابطه هم اکنون اقدامات فرهنگی و تربیتی از جمله آموزش کلاسیک، نهضت سواد آموزی تا مقطع دکتری در حال انجام است و همچنین در سال گذشته نیز فرد زندانی بود که در زندان از پایان نامه ارشد و رساله دکتری خود دفاع کرد، در عین حال در حوزه فعالیت‌های فرهنگی و قرآنی افراد زیادی را در این حوزه داشته ایم.
محمدی اضافه کرد: در سال گذشته 9700 نفر از زندانیان در فعالیت‌های قرآنی شرکت کردند و تنها در سال 1401، 72 زندانی موفق به حفظ کل قرآن و 67 زندانی موفق به حفظ بیست جزء قرآن شده و 145 زندانی داشتیم که حافظ 15 جزء قرآن شدند؛ همچنین در فعالیت‌های ورزشی جشنواره‌های ورزشی را برای زندانیان تدارک دیدم. همه این چرخه اقدامات اصلاحی و تربیتی بدین منظور است که اوقات فراغات زندانیان را با حرفه آموزی و مهارت‌هایی که زمینه ساز اشتغال زندانیان در داخل زندان که می‌تواند بستری برای ایجاد اشتغال در خارج از زندان گردد، غنی و پر کنیم. رئیس سازمان زندان‌های کشور گفت: در تکمیل اقدامات تربیتی، اقدامات حمایتی را در جهت کاهش آسیب‌ها داریم؛ توجه ما به خانواده زندانیان و زندانیان، مداخلات روانشناسی و اقدامات مددکاری که در زندان انجام می‌دهیم، مراقبت بعد از خروج از زندان که به هر جهت ما باید همچنان زندانیان را پایش و نظارت کنیم و تلاش کنیم که اینها به چرخه مجدد زندان برنگردند. محمدی در پاسخ به این پرسش که چند درصد از زندانیان که از زندان خارج می‌شوند و دوباره به زندان بر می‌گردند، گفت: خوشبختانه به لحاظ توجهی که قانونگذار به حوزه اشتغال داشته است و اعتبارات و تسهیلاتی که در این حوزه قائل شده توانسته ایم در یکی، دو سال اخیر به موضوع اشتغال خیلی بها بدهیم و همین اشتغال سبب شده که در دو، سه سال اخیر بازگشت مجدد به زندان کاهش پیدا کند، در سال 99 از هزار نفر تعداد 66 نفر بازگشت به زندان داشتند، در سال 1400 از هزار نفر 55 نفر بازگشت داشتند و در سال 1401 که تسهیلات هم افزایش پیدا کرد از هزار نفر تنها 45 نفر بازگشت مجدد به زندان داشتند که حکایت از این دارد که هرچقدر به اشتغال بها دهیم می‌توانیم نرخ بازگشت به زندان را کاهش دهیم.
وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه شما در برنامه تحول یک تعهد 50 هزار اشتغال زایی در سال را دارید، گفت: بله همین طور است؛ خوشبختانه ما این توفیق را داشتیم که با همت همکاران، مشارکت و همکاری مراجع محترم قضایی در حوزه اشتغال، یک رشد قابل توجهی را در سال 1401 حتی نسبت به سال 1400 داشته باشیم و حدودا 75 هزار نفر زندانی اعم از مولد و نشسته را در زندان‌ها مشغول کار کردیم.
1000 واحد تولیدی در زندان‌ها داریم
محمدی اضافه کرد: در حال حاضر ما 1000 واحد تولیدی در زندان‌ها داریم با 5 هزار محصولی که حاصل زحمات زندانیان است؛ محصولات در حوزه پوشاک، بخش زراعت، خدمات، صنعت و... می‌باشد که این خدمات متنوع حاصل زحمات زندانیان در بخش اشتغال نشسته و بخش عمده آن در بخش اشتغال کارگاهی است.
رئیس سازمان زندان‌های کشور گفت: بخش عمده کارگاه‌ها در داخل زندان‌ها و در خارج از محیط بند و در سوله‌های بزرگی است که در زندان‌ها تدارک دیده شده است.
وی تصریح کرد: ما بعضی از زندان‌ها را داریم که جمعیت این زندان‌ها از خیلی از بخش‌ها بیشتر است، وقتی یک زندانی را داریم که حدود 13-12 هزار زندانی دارد می‌تواند یک شهرک محسوب شود. ما اراضی زیادی را در داخل زندان داریم که کارگاه‌های صنعتی، کشاورزی و خدماتی ما در مجاورت زندان‌ها و اندرزگاه‌ها است که در داخل پوسته زندان، زندانیان از اندرزگاه‌ها و بندهای مربوطه در این کارگاه‌ها مشغول به کار می‌شوند و سپس برای استراحت به زندان بر می‌گردند.
محمدی اظهار داشت: علاوه بر اشتغال نشسته که در آن زندانی در بند خود مشغول به کار است و اشتغال کارگاهی داخل زندان، یک تعداد از زندانیانی نیز که واجد شرایط هستند بر اساس اجازه‌ای که مراجع قضایی می‌دهند در محیط‌های کشاورزی، صنعتی و خدماتی خارج از زندان مشغول به کار می‌شوند.
وی با اشاره به حوزه اشتغال خاطرنشان کرد: ما در عمل و در زندان‌ها تجربه کرده ایم که هر چه قدر به اشتغال بها دهیم، حتی در درون زندان‌ها می‌توانیم تخلفات را کاهش دهیم؛ همانطور که در جامعه بیکاری آسیب است در زندان‌ها هم اگر نتوانیم زمینه‌های اشتغال را برای زندانیان فراهم کنیم حتما باید منتظر باشیم که آمار تخلفات را بالا ببینیم بنابراین ما هرچقدر در حرفه آموزی و اشتغال سرمایه گذاری کنیم به همان نسبت می‌توانیم آمار تخلفات و آسیب‌های داخل زندان را کاهش دهیم.
در بندهای کارگری حداقل تخلفات را در زندان‌ها داریم
رئیس سازمان زندان‌های کشور تصریح داشت: تجربه نشان داده که در بندهای کارگری ما حداقل تخلفات را در زندان‌ها داریم.
زندانیان به واسطه اشتغال دستمزد دریافت می‌کنند / میزان پرداختی‌ها متفاوت است
محمدی در پاسخ به این پرسش که آیا زندانیان در قبال اشتغال، حقوق ثابتی را هم دریافت می‌کنند، بیان داشت: به واسطه اشتغال، زندانیان دستمزد دریافت می‌کنند و این یک تکلیف قانونی است که ما کار هیچ زندانی را بدون پاداش در نظر نگیریم، البته میزان پرداخت دستمزد به مهارت زندانی، نوع کاری که انجام می‌دهد و منطقه‌ای که زندانی در آن فعالیت می‌کند بستگی دارد.
در سال گذشته 40 درصد رشد پرداخت دستمزد داشتیم
وی بیان داشت: ما در سال گذشته نسبت به سال 1400، 40 درصد رشد پرداخت دستمزد داشتیم و امسال هم مترصد این هستیم که با توجه به شاخص‌های تورمی دستمزد زندانیان را هم افزایش دهیم.
کار اجباری در زندان نداریم
رئیس سازمان زندان‌های کشور تاکید کرد: ما کار اجباری در زندان نداریم و کار برای زندانیان داوطلب کار است، اما ما باید این هنر را داشته باشیم که اوضاع را به نحوی مدیریت کنیم که زندانیان تمایل برای انجام کار داشته باشند که خوشبختانه رغبت و انگیزه در بین زندانیان برای اشتغال فراهم شده است.
محمدی تصریح داشت: یک تعداد از زندانیان هستند که تمایل دارند از ارفاقات قانونی مثل مرخصی و خروج از زندان بهره‌مند شوند که ما بهره مندی از این ارفاقات قانونی را در گرو امتیازاتی در نظر گرفتیم که از مهمترین این امتیازات، اشتغال و حرفه آموزی داخل زندان است.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا شما از ظرفیت بخش خصوصی در امر اشتغال و حرفه آموزی استفاده خواهید کرد، بیان داشت: قطعا همین طور است. به موجب اختیارات قانونی که داریم و بر اساس تسهیلاتی که تفویض شده از این ظرفیت استفاده خواهیم کرد، حتی مشوق‌هایی را هم قانونگذار برای ما تدارک دیده که این مشوق‌ها سبب می‌شود بخش خصوصی برای فعالیت در داخل زندان رغبت نشان دهد.
رئیس سازمان زندان‌های کشور با اشاره به این مشوق‌ها گفت: مشوق‌ها در وهله اول این است که اگر سرمایه گذار به داخل زندان‌ها آمد سود حاصل از تولید او معاف از پرداخت مالیات است ضمن آنکه کسانی که در داخل زندان‌ها سرمایه گذاری می‌کنند از تسهیلات بهره مند می‌شوند.
محمدی افزود: ما در برخی از زندان‌ها سوله‌هایی داریم که شاید خیلی بزرگتر از سوله‌هایی باشند که حتی در شهرک‌های صنعتی وجود دارد.
وی با بیان اینکه سرمایه گذاران با اقدام به سرمایه گذاری در زندان‌ها می‌توانند از تسهیلاتی که به آنها اعطا می‌کنیم بهره‌مند شوند، اعلام کرد: در سال گذشته 282 میلیارد تومان از تسهیلاتی که قانونگذار در اختیار قرار داده را جذب کردیم. همین جذب اعتبارات حکایت از اقبال بخش خصوصی دارد و بخشی از این اعتبارات که جذب نشده به دلیل این بوده که اینها باید تسهیلات را از بانک‌ها دریافت کنند و طبیعی است که باید وثایق لازم را تودیع کنند.
رئیس سازمان زندان‌های کشور خاطر نشان کرد: معافیت مالیاتی از سود حاصل از تولید و بهره مندی از تسهیلات قابل توجه بدون بهره، بهترین تشویق برای رقبت و انگیزه سرمایه گذاران است تا در داخل زندان‌ها ایجاد اشتغال کنند.
طبقه بندی زندانیان را در مؤلفه‌های کلی رعایت می‌کنیم
رئیس سازمان زندان‌های کشور در خصوص بحث طبقه بندی زندانیان به لحاظ منشأ جرم نیز بیان داشت: با قاطعیت عرض می‌کنم که ما طبقه بندی را در کلان اجرا می‌کنیم و از گذشته‌های دور طبقه بندی انجام می‌شده است.
محمدی با اشاره به اینکه طبقه بندی زندانیان مولفه‌های مختلفی دارد گفت: طبقه بندی بر اساس جنس است که خیلی طبیعی است. طبقه بندی بر اساس سن است که الان در همه کشور می‌توانیم با قاطعیت اعلام کنیم که کودکان، نوجوانان و جوانان جدا از زندانیان بزرگسال در محل‌هایی به نام کانون‌های اصلاح و تربیت نگهداری می‌شوند.
وی ادامه داد: درون زندان‌ها نیز متهمان را از محکومین جدا می‌کنیم. در بین محکومین هم بر اساس نوع جرم، محکومین جرایم خشن را از سایر زندانیان و جرایم عمدی را از جرایم غیرعمد جدا می‌کنیم، اما در جزئیات این طبقه بندی، بخشی از این امر به بضاعت ما و شرایط زندان بستگی دارد.
رئیس سازمان زندان‌های کشور تصریح کرد: در زندان‌های جدید الحداث توانستیم فضاهای گسترده‌ای را ایجاد کنیم لذا در مؤلفه‌های جزئی هم توانسته این طبقه بندی را کامل اجرا کنیم.
محمدی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه چه میزان از زندان های ما مجهز به امکانات دوربین برای ثبت و ضبط تصاویر هستند، اظهار داشت: زندان یک حلقه امنیت از حلقه های امنیتی کشور است. در حد امکاناتی که به ما داده شده استفاده حداکثری برای تجهیز امنیتی درون زندان ها داشته ایم.
وی با بیان اینکه این تجهیزات به حد کفایت نیست، بیان داشت: هنوز نیازمند این هستیم که بتوانیم از اعتبارات مناسب برخوردار باشیم تا در حد ایده آل و نقطه مطلوب از تجهیزات امنیتی بهره مند شویم.
رئیس سازمان زندان های کشور با اشاره به بحث دادرسی الکترونیک، اظهار داشت: در دادرسی الکترونیک، زندانی می تواند از محل زندان، تصویر و صدای خود را به مقام قضائی که در فرآیند دادرسی او را محاکمه می کند برساند و خوشبختانه در این فرآیند ما الان رو به رشد هستیم و می توانم اعلام کنم که 77 درصد از اعزام های ما در زندان ها به شیوه دادرسی الکترونیکی انجام می شود، یعنی بدون نیاز اعزام زندانی به خارج از زندان برای رفتن به دادگاه همچنین از بستر همین دادرسی الکترونیک زندانیان حتی می توانند با خانواده های خود در استان های دور دست ملاقات کنند.
محمدی در تکمیل اظهارات خود در بحث نصب دوربین جهت ثبت و ضبط تصاویر زندانیان جدای از بحث دادرسی الکترونیک اظهار داشت: در نصب دوربین ها، اهم و مهم را لحاظ کردیم. در جاهایی که برای ما اهمیت و اولویت خاص دارد حتما دوربین را نصب کردیم.
وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه در بحث طراحی نظام های انگیزشی یا مشارکت نهادهای مردمی و مجموعه های فرهنگی برای اصلاح مجرمین و ترمیم روابط اجتماعی آن ها چه برنامه‌ای دارید گفت: یکی از محل هایی که می تواند موجب مشارکت افرادی که انگیزه امور خیر را دارند زندان ها است و ما شاهد هستیم که در مناسبت های مختلف خیرین به صورت رایج در آزادسازی زندانیان و امور حمایتی مشارکت می کنند.
در سال گذشته 400 گروه جهادی به زندان ها رفتند و خدمات مختلفی را ارائه دادند
رئیس سازمان زندان‌های کشور ادامه داد: کمک خیرین همیشه در امور مربوط به آزادسازی و کمک های مادی نیست، خیلی از خیرین هستند که به واسطه هنر و تخصصی که دارند، هنر و تخصص خود را در اختیار زندان قرار می دهند که ما این ها را در قالب گروه های جهادی تعریف می کنیم. در سال گذشته 400 گروه جهادی به زندان ها رفتند و خدمات مختلفی را ارائه کردند که در این رابطه می توان به خدمات پزشکی، مداخلات روانشناسی و سایر امور اجتماعی اشاره کرد.
محمدی در خصوص پخش تصاویر مربوط به وضعیت برخی زندانیان که گفته می شود زندانیان شاخصی در زندان ها هستند نیز بیان داشت: تصویری که پخش شد مثل فیلم های تکراری است که علی ماشاالله در طول سنوات پخش می شود. نمی خواهم از وضعیت فعلی خود را مبرا کنم ولی کلیپی که پخش شد حداقل مربوط به6-5 سال پیش است. نکته اول اینکه در زمان وقوع این اتفاق با افرادی که فضا را برای این زندانی فراهم کردند برخورد شد. ما ادعا نمی کنیم که هیچ تخلفی در زندان صورت نمی گیرد. این تخلف، تخلف از این جهت بود که یک نفر موبایل به داخل زندان برده و توانسته این تصویر را ضبط کند. نه اینکه چون موبایل برده و ضبط کرده ما بخواهیم صورت مساله را پاک کنیم، اینکه مسائل داخل زندان به هر طریقی به بیرون منتقل می کند از طریق موبایل که ورود آن به داخل زندان ممنوع است، همان زمان برخورد شده است.
هیچ مماشاتی با کسانی که داخل زندان تخلف می‌کنند نداریم
وی در خصوص پخش تصویر دیگری از همان شخص در داخل زندان در این دوره مدیریت سازمان زندان ها نیز بیان داشت: بنده این تصاویر را ندیده بودم. اینکه این تصاویر داخل زندان تهیه شده باشد باید برای ما مسجل شود. به عنوان رئیس سازمان حداقل باید در جریان این امور مخصوصا که فرمودید در این دوره مدیریت اتفاق افتاده، باشم. البته نمی توانیم که منکر چنین تخلفاتی باشیم. هیچ زمانی نمی توانیم تخلفات را در داخل زندان ها ریشه کن کنیم اما می توانیم کاهش دهیم و الان هیچ مماشاتی با کسانی که داخل زندان تخلف می کنند نداریم.
رئیس سازمان زندان‌های کشور ادامه داد: نکته دوم اینکه این نیست که داخل زندان، زندانیان فقط محدود به غذایی باشند که داخل زندان به آنها ارائه می شود. در داخل زندان، زندانیان می توانند از فروشگاههای داخل زندان وسایل و مواد غذایی را تهیه و خودشان آن راطبخ کنند.
محمدی اظهار داشت: با فرض اینکه تصاویر پخش شده مربوط به داخل زندان باشد، نفس این قضیه که سیخ داخل زندان باشد تخلف است و سیخ جزء اقلام ممنوعه است.
وی در رابطه با ورود موبایل به درون زندان نیز اظهار داشت: ممکن است برخی موبایل‌ها، موبایل‌های بند انگشتی جاسازی باشد اما ممکن است یک کارمند ما هم تخلف کند هرچند که تعداد کارمندان متخلف بسیار کم است. به عنوان یک نوید و خبر خوش عرض می کنم که در همین یکی دو سال اخیر که توجهات ویژه ای را به همکاران داشتیم، آمار تخلفات کارکنان هم به نحو چشمگیری کاهش پیدا کرده است.
رئیس سازمان زندان های کشور با تاکید بر اینکه ورود اشیاء ممنوعه اعم از مواد مخدر و موبایل جزء خطوط قرمز ما است گفت: ما در رابطه با اینکه کارمندی این دو تخلف را انجام داده باشد، اشیاء ممنوعه را وارد زندان کرده باشد اعم از مباشرت یا معاونت شدیدترین برخوردها را خواهیم داشت. این شدیدترین برخورد در وهله اول تعلیق از خدمت است و در بسیاری از موارد هم منتهی به اخراج کارمند شده است.
محمدی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه این تصویری که پخش شد مربوط به شهرام جزایری بود و آیا وی در زندان به سر می‌برد گفت: آقای شهرام جزایری در زندان هستند؛ آقای بابک زنجانی هم دوران تحمل خود را طی می‌کنند.
وی درباره پرونده اکبر طبری مدیر کل اسبق امور مالی و اداری قوه قضائیه و معاون دفتر رئیس قوه قضائیه سابق و اینکه آیا این افراد شاخص از امتیازات ویژه ای برای گرفتن مرخصی های طویل المدت برخوردار هستند، گفت: هرگز زندانیان از هیچ امتیاز ویژه ای برخوردار نخواهند بود اما در طبقه بندی که به آن اشاره شد بخشی از طبقه بندی بر اساس شخصیت افراد است، ممکن است در زندان استاد دانشگاه یا افراد بسیار متشخصی داشته باشیم که این افراد را نمی توانیم در کنار یک زندانی شرور، سابقه دار یا یک معتاد قرار دهیم.
رئیس سازمان زندان‌های کشور تصریح داشت: اینکه افراد شاخص از امتیازات ویژه ای برخوردار باشند هرگز چنین چیزی نیست ضمن آنکه در خصوص مرخصی هم ما پیشنهاد دهنده هستیم اما این مرجع قضائی است که در خصوص بهره مندی از این نوع ارفاق قانونی موافقت یا مخالفت می کند.
محمدی در پاسخ به این پرسش که آیا آقای طبری، آقای هاشمی و آقای نجفی در زندان هستند یا خیر، گفت: آقای طبری از مرخصی طویل المدت بهره مند نشده است. اگر وی در زندان نیست به دلیل تصمیم مرجع قضایی است نه به لحاظ اعطای مرخصی. ممکن است یک زندانی درخواست اعمال ماده 477 کند و در فرآیند رسیدگی به این ماده به صورت موقت اجرای حکم متوقف شود، اجرای حکم که متوقف شد وی به خارج از زندان می رود و مجددا به وضعیت محکومیت اتهام زندانی رسیدگی می شود. اگر در فرآیند رسیدگی، کاشف بعمل آمد که نباید داخل زندان شود یا تبرئه می شود و یا ممکن است نسبت به مجازات او تخفیف داده شود و یا ممکن است به زندان برگردد.
وی درباره پرونده محمد علی نجفی هم بیان داشت: آقای نجفی هم نه از مرخصی بهره مند است و نه در زندان به سر می برد اما بر اساس تصمیم مرجع قضایی موجبات آزادی وی فراهم شده است. فکر می کنم ایشان رضایت شاکی خصوصی را گرفته باشد. زمانی که محکومی رضایت شاکی خصوصی را دریافت کند می تواند به موجب قانون از ارفاقات قانونی بهره مند شود. موجبات آزادی آقای نجفی از تسهیلاتی که قانونگذار در حقوق کیفری پیش بینی کرده فراهم شده است.
رئیس سازمان زندان های کشور تصریح کرد: آقای طبری، آقای هاشمی و آقای نجفی به واسطه مرخصی طویل المدت خارج از زندان نیستند اما در زندان هم نیستند، آزادی این افراد به واسطه تسهیلاتی است که قانونگذار تدارک دیده است و همه اینها در چهارچوب موازین قانونی آزاد شده اند.