دوشنبه 5 آذر 1403

آیت الله نجومی؛ چهره ماندگار جهان اسلام

خبرگزاری ایرنا مشاهده در مرجع
آیت الله نجومی؛ چهره ماندگار جهان اسلام

کرمانشاه - ایرنا - 12 سال از ارتحال عالم عامل و هنرمند چیره دست و بی‌بدیل ایران اسلامی، حضرت آیت الله "سیدمرتضی نجومی" می‌گذرد، شخصیتی کم‌نظیر که پس از گذشت سال‌ها هنوز یاد و نامش در میان مردم زنده است.

به گزارش خبرنگار ایرنا، آیت الله نجومی از علمای برجسته کشور در خصوص زمان تولدشان و به نقل از مادر خود که در پشت نسخه خطی کتاب "عین الیقین فیض" مرقوم داشته در 23 جمادی الثانی 1346 مصادف با 5 آذر 1307 در کرمانشاه متولد شده و لیکن در شناسنامه، تاریخ تولدشان 26 بهمن 1307 قید شده است.

استاد مرتضی نجومی در سال 1314 شمسی در دبستان هدایت کرمانشاه به تحصیل پرداخت و تا کلاس ششم همان جا بود، سپس در سال 1321 و 1322 دوران اول و دوم دبیرستان را نیز گذرانده و ضمن رها کردن تحصیل در مدارس دولتی به تحصیل دروس حوزوی پرداخت.

او در بیان خاطرات این بخش از زندگی‌شان اشاراتی به خاطرات شیرینی چون مراوده و رفت آمد علمای بزرگ شیعه به منزل پدری‌شان و کسب فیض از حضور این بزرگواران نموده و خاطرات تلخ اشغال کرمانشاه توسط نیروهای انگلیسی در شهریور20 و رژه اشغالگران در خیابان مدرس (سپه سابق) را نیز به یاد می‌آورند.

دوران جوانی و تحصیل علوم حوزوی

در زمانی که هیچ مدرسه علوم دینی و هیچ طلبه‌ای در کرمانشاه نبود وی تحصیل علوم حوزوی را نزد پدرشان و دیگر اساتید شهر آغاز کردند تا این‌که پس از گذشت چند ماهی از این جریان علمای کرمانشاه به امر آیت‌الله آقا سید ابوالحسن اصفهانی حوزه علمیه را در کرمانشاه پایه‌گذاری نمود و در مسجد حاج شهبازخان اولین مدرسه علوم دینی تشکیل شد.

آیت الله نجومی در محضر اساتیدی چون آقا میرزا ابراهیم‌پور معتمد، حاج سیدمحمود معصومی لاری و حاج شیخ حسن حاج آخوند به تحصیل علوم دینی پایه پرداخت تا این‌که به جهت گذراندان دروس حوزوی و بهره جستن از محضر اساتید بزرگ شیعه دست به مهاجرت به عتبات عالیات عراق «کربلا و نجف» زد که تحت عنوان تعبیر رویا و عزیمت به کوی دوست از این اقدام یاد کرده است.

زندگی در نجف اشرف

استاد در بیان دلیل عزیمت به عراق (شهر نجف اشرف) برای ادامه تحصیل در کتاب کیمیای هستی چنین نوشته است: «رفت و آمد علاقمندان و همشهریان را به منزل والد و معاشر بیش از اندازه را بلائی برای ادامه تحصیل دیدم لذا تصمیم به عزیمت به عتبات مقدسه و انتقال به حوزه نجف اشرف گرفتم.»

او در سال 1369 هجری قمری به شهر نجف اشرف رفت و در مدارس؛ آقا سید محم کاظم یزدی، مدرسه مرحوم آیت الله آخوند خراسانی، مدرسه حاجی «مرحوم حاج میرزا حسین حاج میرزا خلیل»، مدرسه مرحوم آخوند به تحصیل دروس حوزوی پرداخته و به درجه اجتهاد نائل آمد.

در این ایام استاد در درس خارج، استادان اعلمی چون حضرت آیت الله العظمی آقا میرزا محمد باقر زنجانی، آیت‌الله آقا میرزا عبدالهادی شیرازی، آیت‌الله حاج آقا محسن حکیم و آیت‌الله العظمی آقای حاج سیدمحمود شاهرودی شرکت نمود و اولین اجازه اجتهاد را از دستان آیت‌الله‌العظمی آقا میرزا محمد باقر زنجانی دریافت کرد.

تشکیل خانواده

بنا به آن‌چه در کتاب پر ارزش و با برکت زندگی نامه آیت الله نجومی قید شده، استاد در سال 1334 با دختر یکی از علمای متقین نجف، حضرت حجه الاسلام آقا سید عباس ناجی رحمه الله علیه که اصالتا اهل آذربایجان بودند ازدواج کرد و صاحب سه پسر و سه دختر شد.

بازگشت به وطن

در سال 1349 در پی اخراج ایرانیان مقیم عراق توسط بعثیون، استاد به کرمانشاه مراجعت و از آن پس عمر پر برکت خویش را وقف و صرف مردم کرمانشاه کرد و در این مدت از چهره‌های پر نفوذ معنوی شهر محسوب می‌شد که همواره منزل شخصی وی محل رجوع بسیاری از دانشمندان، طلاب و افراد تحصیل کرده بود.

آیت الله نجومی و جریان انقلاب

«بعد از بازگشت از نجف اشرف تا شروع انقلاب مقدس اسلامی دیگر مجال نوشتن کتابی یا استنساخی پیدا نشد و به کارهای معمولی و وظایف مقرره روحانیت مشغول شدیم. تا اوان انقلاب اسلامی که جوانان عزیز و سر باخته، دستگاه تکثیر و چاپ اعلامیه‌ها را مخفیانه به منزل ما آوردند به طوری که خود آقایان روحانیون محترمی که کاملا در جریان انقلاب بودند نمی‌دانستند که اعلامیه‌ها کجا تکثیر می‌شود حتی گاهی جلسه آقایان علما منزل ما بود و در همان وقت جوانان عزیز در زیر زمین مشغول تکثیر و چاپ اعلامیه‌ها با انشاء این حقیر بودند.»

آثار و تالیفات

در آثار به ثبت رسیده از او می‌توان به مجموعه عکسی از آثار خطی، چند رساله ارزشمند با عناوینی چون؛ رساله بعد معنوی هنر خط، رساله التصویر و التمثیل، رساله الغناء، رساله النجاسه الخمر، تفسیر سوره مومن، و رساله‌ای در تعظیم شعائر اسلامی اشاره کرد.

گرچه استاد در ذیل بخش آثار و تالیفات چنین آورده‌اند: «مطلبی را این‌جا تذکر دهم و آن این‌که ما از اول به فکر کتاب‌نویسی یا اگر جسارت نباشد به فکر خودنمائی و تالیف و تصنیف نبودیم و همیشه می‌گفتیم مردی در فهمیدن کلمات بزرگان و محققان عظیم ماست؛ لذا چندان رغبتی به نوشتن کتاب مستقل نداشتیم.»

البته آیت الله نجومی بسیاری از آثار بزرگان را استنساخ کرد که از جمله آن‌ها می توان به ریاض العلمای مرحوم عبدالله افندی، رساله صحیحه از میرزای زنجانی و چند اثر دیگر اشاره کرد.

برجستگی‌های هنری

«در خاندان ما هنرهای زیبا جایگاه ویژه‌ای دارد و هنرمند خوشنویس، نقاش و صحاف زیاد داشته‌ایم، مرحوم جدم آقای میرزا اسماعیل که در ابتدای کلام ترجمه حال ایشان را آوردم از خوشنویسان بسیار خوبی بودند که انواع خطوط را بسیار استادانه می‌نوشتند و آثار بسیار ارزشمندی در این زمینه دارند که همراه برادرش آقا میرزا رضای منجم‌باشی از شاگردان میرزا محمدعلی خوشنویس کرمانشاهی بوده‌اند.»

آقا سیف‌السادات، سید میرزا عبدالرحمن نجومی، سید میرزا محسن و سید محمد صالح سیف السادات، سید نصرالله نجومی و سید میرزا حسن نجومی و سید هادی و مهدی نجومی و آقا سید محمد جواد نجومی پدر گرانقدر استاد نیز از هنرمندان این خانواده هستند.

استاد نجومی از برترین‌های هنر خوش نویسی جهان بودند که تابلوهای زیبای ایشان هوش از سر هر صاحب ذوقی می‌برد. استاد نزد خطاطان بزرگی همچون هاشم بغدادی و احمد نجفی به تمرین و ممارست پرداخته‌اند تا در انواع خطوط اسلامی استاد مسلم و در خط نسخ و ثلث یگانه و بی‌همتا شدند و در تذهیب و تشعیر و جلید و گل و بوته‌سازی آثار جاودانه‌ای پدید آورده‌اند.

آیت الله نجومی عالمی وارسته و مجاهدی نستوه بود

نماینده کرمانشاه در مجلس خبرگان رهبری در خصوص شخصیت آیت الله نجومی به خبرنگار ایرنا گفت: ایشان عالمی وارسته و مجاهدی نستوه بود که سالیان متمادی در راه حفظ و نشر ارزش های دینی و انقلابی تلاش کرد.

آیت الله «امان نریمانی» تصریح کرد: ایشان 40 سال در کرمانشاه به هدایت و رهنمود مردم پرداخت و در این سالیان طولانی افراد زیادی را تربیت و به راه حق دعوت کرد.

وی همچنین به هنر زبانی آیت الله نجومی اشاره کرد و گفت: این مجتهد وارسته زمانی که با عالمان نشست و برخاست می کرد عالمانه سخن می گفت و زمانی هم که با هنرمندان دیدار داشت با زبان هنر تکلم می کرد.

نماینده کرمانشاه در مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: آیت الله نجومی اهل زهد و تقوا بود و از دنیا دل کنده بود، او در همه کارهایش خدا را در نظر داشت و تنها در مسیر حق حرکت می کرد.

آیت الله نریمانی با بیان اینکه انقلابی بودن از خصیصه های ممتاز آیت الله نجومی بود، افزود: وی یک انقلابی بی ادعا بود که در جریان پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی مجاهدت های بسیاری کردند و بیانیه های حضرت امام (ره) را به خط خود می نوشت.

وی یادآوری کرد: منزل آیت الله نجومی به محلی برای نگهداری و تکثیر اعلامیه ها و بیانیه های انقلابی تبدیل شده بود تا این مجاهد وارسته در پیروزی انقلاب نقشی پررنگ داشته باشد.

عضو مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: تواضع و فروتنی از دیگر ویژگی های آیت الله نجومی بود، تکبر و غرور در ایشان جایی نداشت و همواره غمخوار و محرم اسرار مردم شهرش بود.

آیت الله نجومی در قلب مردم کرمانشاه جای دارد

یکی از اساتید حوزه و دانشگاه نیز از مرحوم آیت‌الله سیدمرتضی نجومی به عنوان پدر معنوی مردم کرمانشاه یاد کرد و گفت: ایشان برای همیشه در قلب مردم این دیار جای گرفته است.

حجت الاسلام "عبدالله کریمی" در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: آیت‌الله نجومی شخصیت بسیار والایی داشتند و علاوه بر این‌که عالمی برجسته و فقیهی وارسته بودند، هنرمندی چیره‌دست در زمینه خط ثلث نیز بود.

وی تصریح کرد: آیت‌الله نجومی در علوم فقهی و در مباحث هنری، استادی خبره و آموزگاری مهربان بود.

این استاد حوزه و دانشگاه همچنین، آیت‌الله نجومی را شخصیتی ساده‌زیست توصیف کرد و افزود: ایشان در عین این‌که بزرگ شهر بودند، ساده زیستی را پیشه خود کرده بود و در تقوا و پرهیزگاری، زبانزد خاص و عام بود.

حجت الاسلام کریمی در پایان تاکید کرد: همه باید شخصیت این عالم وارسته و چهره ماندگار جهان اسلام را ارج نهاده و ادامه دهنده راه وی باشیم.

آیت الله سیدمرتضی نجومی از چهره های ماندگار ایران اسلامی در 25 آبان سال 88 و در 81 سالگی دارفانی را وداع گفت و در باغ فردوس کرمانشاه به خاک سپرده شد.

*س_برچسب‌ها_س*