ابتلای بازار مسکن به ویروس رکود / اجاره نشینی سخت تر می شود؟

داده‌های میدانی و گزارش‌های رسمی حاکی از آن است که رکود بار دیگر بر بازار مسکن حاکم شده است. بازار مسکن در زمستان سال گذشته با تاثیر از فرا رسیدن سال نو رونقی نسبی پیدا کرد، اما این اتفاق دوام زیادی نداشت و گزارش بانک مرکزی نشان داد تعداد معاملات در فروردین‌ماه افت چشمگیری پیدا کرده است.

بازار اجاره و معاملات مسکن در رکود است

منصور غیبی، کارشناس بازار مسکن، درباره وضعیت فعلی بازار اجاره و معاملات مسکن به مطبوعات گفت: «بازار مسکن در حوزه اجاره و فروش از نیمه دوم اردیبهشت به رکود مبتلا شده است. دلیل این اتفاق در بازار اجاره را می‌توان این عامل دانست که فصل امتحانات فرا رسیده و طبیعتاً تقاضا در این بخش کاهش پیدا کرده است. بدیهی است پس از اتمام دوره امتحانات، تقاضا در بازار اجاره به اوج خواهد رسید.»

او درباره رکود در بازار مسکن نیز توضیح داد: «به تبعیت از این مساله مطالعات میدانی نشان می‌دهد مسکن در حوزه فروش نیز بازار با کمترین تقاضا مواجه است.»

غیبی افزود: «دلایلی که برای آرامش در بازار فروش وجود دارد نسبت به دلایل رکود در بازار اجاره متفاوت است. در حوزه فروش از آنجا که مردم با قیمت بالای ملک و مسکن در جامعه مواجه هستند، توان اقتصادی آنها بسیار کاهش پیدا کرده است.»

این کارشناس بازار مسکن التهاب در بازارهای موازی را عامل دیگری برای رکود در بازار مسکن به حساب آورد و گفت: «التهاب در بازارهای موازی از جمله ارز نیز که بسیار تعیین‌کننده است، هنوز با مدیریت دولتی در انقباض به سر می‌برد و همین عامل به رکود در حوزه مسکن دامن زده است.»

سال 1402، سال رکود معاملات بازار مسکن بود. دولت که احساس کرد نمی‌تواند از عهده کنترل افزایش افسارگسیخته قیمت‌ها برآید، در اولین اقدام گردش نقدینگی را در کشور متوقف و رکود را بر بازارها حاکم کرد. بازار مسکن نیز یکی از بازارهایی بود که وارد رکود عمیق شد، به گونه‌ای که مشاوران املاک می‌گفتند بازار با کاهش چشمگیر تعداد معاملات روبه‌روست. اما ضربه‌ای که رکود بر بازار مسکن بسیار سنگین‌تر از افزایش قیمت مداوم بود.

کارشناسان معتقدند درصورتی‌که دولت سیاستی درست برای بازگشت معاملات به بازار مسکن اتخاذ نکند، با وجود روند صعودی قیمت‌ها مردم باید منتظر رکودی تورمی در بازار باشند که آثار آن را سال‌ها نمی‌توان از این عرصه پاک کرد.

یکی از اتفاقات تلخ دهه 90، رکود و تعطیلی بی سابقه در صنعت ساخت و ساز مسکن بود. در این دوران، طرح‌های مسکنی دولتهای قبل، از جمله طرح مسکن مهر، به طور کامل متوقف شدند. نتیجه این تعطیلی، افزایش بی سابقه قیمت‌ها در حوزه مسکن، به ویژه نرخ اجاره های مسکن بود.

بر اساس گزارش مراجع آماری کشور، شاخص بهای مسکن اجاری در مناطق شهری کشور در اولین سال دهه 90 یعنی 1390 به عدد 263 رسید که در مقایسه با سال قبل از آن (1389) 11.1 درصد افزایش یافته بود. در آن سال بالاترین شاخص بهای مسکن اجاری با 336.7 مربوط به خراسان جنوبی و پایین‌ترین عدد شاخص با 198 مربوط به استان بوشهر بود. در تهران نیز شاخص بهای مسکن اجاری با رشد 10.9 درصدی نسبت به سال 89 به 258.3 رسیده بود و این اتفاق دوباره در حال وقوع است.