اتهام بزرگ فرمانده پلیس راهور به خودروسازان ایرانی؛ واقعا حلب سه لایه به جای فولاد نرم؟

نگار علی خبرآنلاین: رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی دو کارخانه بزرگ کشور را که مدیریتی شبه دولتی دارند، برای استفاده از آلیاژی غیرمعمول برای بدنه خودروها به چالش کشیده است. اتهامی که با گذشت 72 ساعت از مطرح شدنش نه وزارت صمت، نه خودروسازان داخلی و نه حتی سازمان استاندارد به آن واکنشی نداشتند. او گفته به جای استفاده از کربن نرم، بدنه خودروهای داخلی از حلبی سه لایه ساخته می شود: «در تمام دنیا ورق خودرو فولاد کم کربن است نه ورق حلبی سه لایه! نباید به گونه ای باشد که چیزی را تولید کنیم که آلت قتاله باشد نباید ستون های خودرو در تصادفات در بدن سرنشین خودرو برود...»

اما کربن نرم که سردار هادیان فر از آن اسم برده چیست؟ چه فرمولاسیون و چه کاربردهایی دارد؟

کربن نرم یا به اصطلاح درست تر فولاد نرم، نوعی فولاد کربنی است که دارای مقدار کمی «کربن» است. خیلی از افراد، این نوع فولاد را با نام «فولاد کم کربن» یا فولاد نرم می‌شناسند.

فولاد نرم برخلاف فولادهای دیگر تمایل به شکنندگی ندارد. با وجود اینکه این فولاد فلزی سفت و محکم است ولی قابلیت چکش خواری و شکل‌پذیری آن فوق العاده است. از این جهت فولاد نرم در خطوط لوله و تاسیسات ساختمانی و همچنین برای ساخت اکثر لوازمی که روزانه با آنها سروکار داریم مثل لوازم آشپزخانه مورد استفاده قرار می گیرد.

بیشتر بخوانید:

عکس | چرا نیسان برای این زیبای پر قدرت الکتریکی اسم اصیل ایرانی گذاشت؟

زور فناوری‌های جنگی واشنگتن به مسکو می‌چربد؟

عکس | کراس اوور زیبا و مدرن سوزوکی 600 میلیون تومانی به جای چینی های کم کیفیت در لیست محصولات ایران خودرو؟

عکس | ادعای جنجالی: ماشین اختصاصی ایران خودرو کپی چینی از آب در آمد!

اما یکی از پر کاربردترین محل مصرف این فولاد خودروسازی ها هستند، آلیاژ بدنه خودروها به دلیل استقامت این ورقه ها از یک سو و قابلیت ارتجاعی شان از سوی دیگر.

در ایران در شناسنامه معرفی هیچ یک از محصولات خودروها به جنس آلیاژ اشاره ای نشده اما حالا عالی ترین مقام پلیس راهنمایی از این گفته که به جای آلیاژ اصلی از فلز با استقامت کمتری استفاده می شود.

او احتمالا برای نشان دادن عمق فاجعه و اثرگذاری کلامش درباره نازکی و ضعف ورقه فولادی به کار رفته در بدنه خودروهای ایرانی که نمادشان پراید است، از واژه حلبی سه لایه استفاده کرده است.

در این باره آرش راهبر خبرنگار و کارشناس حوزه خودرو می‌گوید:«اظهار نظر پلیس راهنمایی و رانندگی درمورد کیفیت ساخت خودرو در ایران مسبوق به سابقه است و پیش از این هم بارها در این باره اظهاراتی بیان شده که لزوما جنبه کارشناسی و علمی ندارند. سردار هادیانفر اشاره به استفاده از ورق حلبی سه لایه در خودروهای ایرانی داشته که به نظر بیشتر به یک جور مشاوره غلط به این مقام پلیس شبیه است تا واقعیت. ورق حلبی مصارف صنعتی دیگری دارد و دلیلی برای استفاده از این ورق نازک برای خودرو نیست. اساسا خط تولید خودرو با یک استاندارد مشخصی از ورق فولادی ست‌آپ می‌شود و برای تغییری به این شدت باید به کلی تنظیم مجدد شود.»

اگرچه یکی از حقایقی که در همه سال های گذشته درباره تصادفات گفته شده، آسیب پذیری بدنه خودروهای تولید داخل بوده است. اینکه آلیاژهای بدنه خودروها در سال های اخیر برای کاهش هزینه ها دستکاری شده اند از ایران تا آمریکا این بحث داغ است و حتی کارخانه فورد با تمام اسم و رسمی که دارد در ماه های اخیر با شکایت هایی در این زمینه مواجه شده است اما بر اساس آمار پلیس راهور، در کشورمان از این حدود سالانه 20 هزار قربانی تعداد زیادی به خاطر کیفیت بد خودروها جان باخته اند. این را سردار هادیان فر اینگونه طرح کرده است:«در همه دنیا تصالدف اجتناب ناپذیر است اما خودروها حداقل کیفیتی دارند که ریسک خطر را کم می کند. درهای ماشین قفل نمی شود، آتش نمی گیرند و ایربگ های شان باز می شوند. بدنه های شان به پیکر سرنشین فرو نمی رود.» آرش راهبر با پذیرش اینکه خودروهای ایران کیفیت لازم را ندارند و بسیاری از این ایراداتوارد است می گویئ:«برای راستی‌آزمایی چنین ادعایی باید به اداره استاندارد مراجعه شود که به شکل مستمر خطوط تولید خودروسازان را رصد می‌کنند. کار پلیس طبیعتا بررسی خودروها از جنبه استاندارد آن نیست و ابزار آن را نیز در اختیار ندارد. مثل اینکه یک تولید کننده خودرو در مورد وضعیت ترافیک شهرها و ناکارآمدی پلیس راهنمایی در کاهش ازدحام ترافیکی اظهار نظر کند، طبعا چنین اظهاراتی مرجع نیست. مرجع بررسی وضعیت هر پدیده‌ای در زندگی امروز موسسات استاندارد هستند حتی در زمینه وضع ترافیک، خیابان‌ها و حتی تغییر شکل خودروها بر اثر تصادف.»

اما این حقیقت عدم کیفیت خودروها را نفی نمی کند. اتفاقی که راهبر درباره اش می گوید:«نکته دیگر در مورد تفاوت استاندارد خودروهای ساخت داخل با خودروهای روز دنیاست که پلیس روی آن انگشت گذاشته. جالب است که از حدود 25 سال قبل استانداردهای جهانی در زمینه تست‌های تصادف تغییر اساسی کرد و بر همین مبنا مهندسی و شکل ساخت و فرم بدنه و شاسی خودروها نیز دچار تغییرات زیادی شد در حالی که خودروهای ساخت داخل ما همچنان همان خودروهای 30 سال قبل هستند و از نگاه استانداردهای 30 سال قبل ایمن محسوب می‌شوند. به طور مثال خودرو سیتروئن زانتیا که روزگاری از جذاب‌ترین و لوکس‌ترین خودروهای بازار ایران بود اگر با استانداردهای امروز در تست تصادف شرکت کند شاید دو ستاره هم نگیرد. بنابراین اینجا اختلاف بین دو دیدگاه متفاوت از ایمنی به وجود آمده که از دو زاویه مختلف می‌آید. بیشتر خودروهای ساخت داخل از نظر ایمنی وضعیت مناسبی ندارند.»

این کارشناس البته در نکته پایانی اصرار دارد که راه برون رفت از شرایط امروزباید به سمت نوسازی سیستم حمل و نقل کشور و واردات خودروهای مدرن روز رفت او می گوید:«پلیس راهور هم قطعا خیلی خوب می داند که مقاومت و ایمنی امروزی در برابر تصادف را نمی‌توان به خودروهای 30 سال قبل اضافه کرد. ایمنی خودرو مثل گوشی تلفن همراه قابلیت آپدیت شدن ندارد. بهتر است دنبال این بگردیم که چرا در ایران امکان تولید انبوه خودرو به روز و جدید وجود ندارد؟»