اثری که شهادت امام حسین در احیای امت اسلام داشت

سیدمجید مطهری نژاد عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق علیه‌اسلام در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم با اشاره به اینکه بحث عاشورا به عنوان یکی از مضامین و موضوعات کلان تمدنی ما است، گفت: باید از اصلی‌ترین سامانه‌های تمدن‌سازی اسلام را عاشورا تعریف کنیم. پیامدهایی که از دل عاشورا می‌جوشد، هنوز هم در فضای جهان، بزرگ‌ترین رخدادها را راهبری می‌کند. اما مسئله‌ای که با آن مواجهیم، این است که غالباً موضوع عاشورا از بُعد مناسکی‌اش مورد توجه قرار می‌گیرد. از این حیث که عاشورا باید زنده بماند، بسیار مهم بوده است.

وی افزود: اما بسندگی به فضای مناسکی، حتماً یک نگاه تقلیل‌گریانه را ایجاد می‌کند. ما حتی در فضای احادیثی که عزاداری را توضیح می‌دهد یا زیارت اباعبدالله علیه‌السلام را توضیح می‌دهد، اگر به فضای خود احادیث رجوع کنیم، گویی یک عالم جدید را پیش روی جامعه قرار می‌دهد و ما بایستی فراتر از مناسک، در آن موقعیت مستقر شویم و فهم عمیق‌تر و ابعادی‌تری از عاشورا و ظرفیت‌های تمدن‌سازانه آن را در مسیر مهدویت دنبال کنیم. با این نگاه، اگر بناست در موقعیت عالم حسینی قرار گیریم، بایستی بدانیم عاشورا در چه نقطه و چه موقعیت کلانی در نظام خداوند قرار دارد و بر اساس این نظام بایستی چه دستاوردهایی را از عاشورا داشته باشیم.

.

این استاد دانشگاه گفت: اصلی‌ترین مسئله‌ای که با آن مواجهیم، این است که جهان امروز غالباً جهانی است که از نگاه پیوستاری (یعنی منسجم)، نسبت به برنامه‌های الهی فاصله گرفته و خود را در یک موقعیت عاملیت حداکثری تعریف می‌کند و نگاه خدایی را از آغاز و غایت عالم حذف می‌کند. اگر امروز هم به خدا باور دارد، خدایی را که خیلی بالادست و دوردست است، تصور می‌کند، اما با نگاه پیوستاری به برنامه‌های عالم، شما خدا را در متن و مسیر شکل‌گیری تمدن‌های مختلف، جوامع مختلف و تغییرات مختلف اجتماعی و جهانی باید فهم و مطالعه کنید.

مطهری‌نژاد ادامه داد: مطالعات تمدنی ما غالباً مبتنی بر حکومت پادشاهان و امپراطوری‌ها شکل می‌گیرد. اگر بنا باشد مبتنی بر آن نگاه پیوستاری وارد مطالعه برنامه‌های الهی شویم و مسیر تمدنی را فهم کنیم، یک گونه‌ی دیگری از فهم برایمان شکل می‌گیرد. با این منظر، دوران رسولان یک دوره بزرگ تمدنی می‌شود که بناست بخشی از برنامه‌های الهی را سامان دهند و جلو ببرند. وقتی به صدر اسلام می‌رسیم، خداوند تمام دین الحق را جریان می‌دهد و پس از آنکه این دین را در غدیر جریان داد، حالا باید مسیر فعال‌سازی این فضای دین الحق، مبتنی بر سامانه‌های ولایی شکل بگیرد و می‌بینیم که از فضای عید غدیر این مفهوم بزرگ شروع می‌شود و اینجاست که این حرکت باید به سمت ظهور و اِعمال آن به صورت حداکثری در سرزمین ظهور موضوعیت یابد. در این میانه است که شما می‌بینید اراده خاموشی نور خدا توسط دشمنان بشریت که از همان ابتدای بشریت دشمنی خود را آغاز کردند، شکل می‌گیرد و این فضا منجر به طغیان کبیری می‌شود که ماجرای شهادت امام حسین علیه‌السلام از دل آن شکل می‌گیرد.

وی افزود: در واقع در این فضای طغیان کبیر، با شهادت امام حسین علیه‌السلام، یک جریان دیگری شکل می‌گیرد که و نظام برنامه‌ی الهی برای تحقق آن تمدن ولایی با آن سامان می‌یابد و در عین حال که جبهه باطل تصور می‌کرد نور خدا را خاموش کرده، با تام شدن نور خدا مواجه می‌شویم. اگر نگاه می‌کنیم سیر حبی جامعه اسلامی از بعد از رحلت رسول الله به حداقل می‌رسد و جامعه اسلامی به موقعیتی از طغیان می‌رسد که می‌تواند امام حسین را به شهادت برساند، در فضای شهادت امام، آرام آرام یک اتفاق بزرگ شکل می‌گیرد و دایره اسلام حبی و حب ورزیدن به نظام اهل بیت و شجره نبوت، گسترش می‌یابد. یعنی قبل از ماجرای عاشورا تمام جامعه اسلامی علیه امام حسین علیه‌السلام بسیج می‌شود و آن طغیان کبیر را شکل می‌دهد، اما پس از عاشورا این جریان باز می‌گردد و جامعه اسلامی به سمت یک همراهی با آل الله حرکت می‌کند؛ اگرچه در این موقعیت هم با شیطنت‌های عباسیان و... مواجهیم، اما خداوند این لایه‌ها را پس می‌زند و مسیر احیای تمدن اسلامی و حرکت آن به سمت ظهور با ماجرای عاشورا سامان می‌گیرد و تحکیم و تثبیت می‌شود و متعالی تر به سمت جلو حرکت می‌کند.

مطهری نژاد ادامه داد: اگر با همین نگاه پیوستگی به برنامه‌های الهی نگاه کنیم، اگر با عاشورا و ورود امام رضا به ایران مواجهیم، اگر ماجرای غیبت را می‌بینیم و اگر ماجرای انقلاب اسلامی را داریم، تمام اینها مؤلفه‌های کلان از برنامه‌های خداست و در این میانه است که گویا با انقلاب اسلامی خداوند مسیر فراتری برای تام شدن نور خدا قرار می‌دهد و ادامه پیدا می‌کند و این برنامه را به اربعین حسینی می‌رساند. رهبر انقلاب تعبیری به کار می‌گیرند و می‌فرمایند اربعین آیت عظمای الهی است.