اجرای 320 طرح پژوهشی در پژوهشکده غدد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
تهران - ایرنا - مدیر پژوهشی پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: بیش از 320 طرح پژوهشی در 2 سال گذشته در این پژوهشکده به تصویب رسید که بخشی از آنها در حال اجرا و بخشی به پایان رسیده است.
دکتر زهرا بهادران در گفت و گو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا افزود: در حال حاضر پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم با هشت مرکز تحقیقاتی، 21 عضو هیات علمی پژوهشی و 32 نیروی پژوهشگر و جمعی از دانشجویان دوره پسادکتری، مقاطع تحصیلات تکمیلی و دوره فلوشیب فوق تخصصی در حال فعالیت است.
وی یادآور شد: بیشتر پژوهش های در حال انجام در این پژوهشکده در سال های اخیر با تمرکز بر درمان بیماری های تیروئید، اجرای طرح غربالگری دیابت بارداری کشوری، مشارکت در تدوین دستورالعمل های کشوری و بین المللی (غربالگری دیابت بارداری، سندرم تخمدان پلی کیستیک)، همکاری با سازمان جهانی بهداشت و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در اجرای طرح های پیشگیری و کنترل چاقی و اضافه وزن در کودکان بوده است.
مدیر پژوهشی پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی راه اندازی پایگاه های ثبت داده (رجیستری های درمان جراحی چاقی تهران، ندول ها وکارسینوم های دیفرانسیه تیروئید)، طراحی مدل حیوانی پوکی استخوان و نارسایی زودرس تخمدان، ثبت اختراع و تولید فرآورده در زمینه اثربخشی محلول های آزادکننده اکسید نیتریک در درمان زخم دیابتی را از دیگر طرح هایی عنوان کرد که این مجموعه علمی روی آنها تحقیق کرده است.
بهادران ادامه داد: ایجاد پایگاه داده ای معتبر تغذیه با پیگیری 16 ساله در جمعیت تهرانی، ایجاد بستر مطالعات تغذیه ای خانواده محور، طراحی و اجرای مطالعات کارآزمایی بالینی تغذیه محور با هدف یپشگیری و درمان مکمل دیابت، طراحی و اجرای مطالعات متابولومیکس در حوزه علوم غدد درون ریز و تغذیه، مطالعات ژنتیکی در حوزه بیماری های کاردیومتابولیک، شناسایی عوامل خطر مرتبط با بیماری های کاردیومتابولیک در کودکان و بزرگسالان، انجام مطالعات فراتحلیلی از دیگر طرح های انجام شده در این پژوهشکده است.
وی خاطرنشان کرد: در این راستا محققین و اعضای هیات علمی نتایج پژوهش های انجام شده را در قالب بیش از 650 مقاله علمی در مجلات معتبر بین المللی و داخلی چاپ کردند و در مجامع علمی ملی و بین المللی به ارایه دستاوردهای علمی خود پرداختند.
مدیر پژوهشی پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی همچنین اظهار داشت: پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم به عنوان یکی از پیشگامان طراحی و اجرای کلان و یک الگوی موفق در طرح هایی مانند مطالعه قند و لیپید تهران (مطالعه جمعیت محور با بیش از 20 سال پیگیری جهت شناسایی عوامل خطر بیماری های کاردیومتابولیک) است.
بهادران افزود: این مجموعه علمی طی سال ها توانست علاوه بر پاسخگویی به نیازهای حوزه سلامت و بهداشت، داده های جامع مورد نیاز برای تحقیق را برای پژوهشگران فراهم کند و جمعی از دانشجویان و پژوهشگران در قالب این کلان طرح تربیت و توانمند شدند.
وی در پاسخ به این سوال که مهم ترین چالش های پیش رو پژوهش چیست، گفت: یکی از مشکلات حوزه سلامت این است که نتایج مجموعه تحقیقات و پژوهش های کشوری، سهم اندک در تصمیم سازی و سیاست گذاری های حوزه سلامت دارند.
مدیر پژوهشی پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خاطرنشان کرد: حوزه پژوهش همچنین از سیاست های غیر شفاف، ناهمگرا و غیرمنسجم، نبود نقشه جامع علمی - پژوهشی بومی و متمرکز بر نیازها و مسایل داخلی، نبود انسجام و هماهنگی بین ساختارهای مرتبط با پژوهش، ناهماهنگی بین بخش های آموزشی و پژوهشی کشور، فقدان ارتباط فعال بین ذینفعان اصلی (مردم، مراکز و موسسات خدمات رسان و درمانی) با موسسات پژوهشی و پژوهشگران، توزیع ناعادلانه و سیاست زده بودجه مراکز و موسسات پژوهشی، رانت های پژوهشی (توزیع غیر شفاف گرنت ها)، وجود تعارض منافع بین سیاست گذاران حوزه پزشکی و سلامت با پژوهشگران، نگاه و استفاده ابزاری از پژوهش در راستای کسب منافع صاحبان قدرت و سیاست رنج می برد.
بهادران تاکید کرد: مجموعه این مسایل موجب می شود باوجود صرف هزینه و وقت بسیار، محققین نتوانند نتیجه زحمات شبانه روزی خود را در قالب رفع مسایل سلامت و بهداشت به ثمر نشسته ببینند.
وی افزود: مشکلات فعلی کشور خصوصا دغدغه های معیشتی و تنگناهای اقتصادی و فقدان جایگاه شغلی تعریف شده برای پژوهشگران در چارت سازمانی موسسات پژوهشی موجب شده تا محققین غیر هیات علمی دانشگاه ها که بخش بزرگی از شبکه محققین کشور را تشکیل می دهند با تحمل فشارهای همه جانبه نتوانند آنطور که بایسته است با فراغ بال بر مسایل فکری و علمی تمرکز داشته باشند.
مدیر پژوهشی پژوهشکده علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: از طرف دیگر سیاست گذاری غلط و تاکید بیش از اندازه بر ارزیابی های کمی فعالیت های پژوهشی و پژوهشگران، ایجاد فضاهای رقابتی درخصوص شاخص های علم سنجی (اچ اندکس، ارجاعات، تعداد مقالات و...) موجب شده رسالت اصلی پژوهش در حوزه علوم پزشکی که همان ارتقای سطح سلامت جامعه است، کمرنگ شود و بعضا در راستای تمرکز بر ارتقای شاخص های کمی ارزیابی افراد تغییر مسیر دهد.
بهادران تصریح کرد: برون دادهای علمی - پژوهشی اگر چه فی نفسه ارزشمند و مورد نیاز پیشرفت علمی کشور و تعامل با مجامع علمی بین المللی محسوب می شوند اما باید به عنوان محصولات فرعی طرح های تحقیقاتی مد نظر قرار بگیرند.
وی تاکید کرد: نمی توان انتظار داشت که با وجود دغدغه محققین و اعضای هیات علمی پژوهشی برای ارتقای شغلی و پیروزمندی در کارزار رقابتی، تحقیق از صرف یک ابزار برای ارتقا به ارایه یک راهکار درمانی، تولید یک دارو یا یک روش درمانی - تشخیصی موثر، ارایه یک گایدلاین یا توصیه های کاربردی در زمینه تغییر موثر شیوه زندگی، موجب حل یک مشکل بهداشتی و سلامت شود.
این پژوهشگر یادآور شد: رفع این موانع و چالش ها جز با تغییر ریل گذاری سیاست گذاران و اصلاح سیاست های کلی با استفاده از نظرات صاحبان اصلی حوزه پژوهش میسر نمی شود.
بهادران افزود: حوزه پژوهش های علوم پزشکی مسایل و چالش های متعددی دارد که یکی از مهم ترین چالش های حوزه پژوهش در حوزه علوم پزشکی و سلامت فقدان تعریف کلان پروژه ها (پروژه های تحقیقاتی مساله محور یا ماموریت مدار که با هدف حل یک مساله مشخص و با سفارش سازمان ها و مراجع ذینفع و با همکاری تیم تحقیق متشکل از پژوهشگران متخصص در حوزه های مختلف شکل) است، به عبارتی در مراکز تحقیقاتی یکی از موانع اصلی در راستای کاربردی سازی نتایج تحقیق است.
وی ادامه داد: انجام پروژه های خرد بدون توجه به مسایل اصلی که غالبا ناظر به تولید برون داد علمی در قالب مقالات هستند، در نهایت موجب اتلاف وقت، منابع مالی و هدر رفت استعداد های نیروی محقق و پژوهشگر می شود، در حالی که طراحی و اجرای کلان پروژه ها که به عنوان یک رویکرد پژوهشی مقبول و رایج در دنیا پذیرفته شده است با تمرکز بر یک ماموریت خاص، ضمن پرورش استعدادهای جوان و نخبه، گام مهمی در راستای انجام تحقیقات اثربخش و تقاضا محور، برقراری ارتباط منسجم بین متخصصین در نهایت به صورت هدفمند به مسایل کلان حوزه سلامت و بهداشت پاسخ می هد و قطعا در این راستا نتایج تحقیقات نیز در قالب برونداد علمی عرضه می شود.
مدیر پژوهشی پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی از دیگر مسایل موجود در حوزه پژوهش را این مساله دانست که گاهی موضوعات پژوهشی براساس مشکلات و مسایل حوزه سلامت و بهداشت و نیز متناسب با اولویت های جامعه شکل نمی گیرد و به عنوان یک ماموریت برای مراکز تحقیقاتی تعریف نمی شود، پس در نهایت نتایج حاصل از تحقیق قادر نخواهد بود ابزاری برای سیاست گذاران حوزه سلامت و در راستای حل مشکلات موجود باشد.
*س_برچسب‌ها_س*