جمعه 9 آذر 1403

استادیوم تختی سمنان؛ میزبان علاقه‌مندان به رصد آخرین کسوف قرن

خبرگزاری دانا مشاهده در مرجع
استادیوم تختی سمنان؛ میزبان علاقه‌مندان به رصد آخرین کسوف قرن

آغاز گرفت حدودا 50 درصدی خورشید در شهرهای استان سمنان، حدود ساعت 9 و پنج دقیقه و اوج آن، 10 و 19 دقیقه صبح یکشنبه، یکم تیرماه است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از مرآت، علیرضا دانشگر، مسئول انجمن نجوم آسمان کویر سمنان با ارسال یادداشتی برای خبرگزاری مرآت، ضمن تشریح جزئیات کسوف فردا در سمنان، از برگزاری برنامه رصدی رایگان و عمومی در ورزشگاه تختی سمنان خبر داده است. متن این یادداشت را از نظر می‌گذرانید:

یکم تیرماه سال 99 یکی از پدیده‌های زیبای آسمان رخ خواهد داد: پدیده کسوف یا خورشیدگرفتگی.

کسوف یا خورشیدگرفتگی زمانی رخ می‌دهد که زمین، ماه و خورشید دقیقا در یک راستا قرار بگیرند. در این حالت سایه ماه روی قسمت کوچکی از زمین می‌افتد. ناظری که در خارج از کره زمین قرار دارد این پدیده را این‌گونه می‌بیند: سطح کره زمین توسط نور خورشید روشن است غیر از یک منطقه کوچک که نور به آن نرسیده و مثل یک لکه تاریک است.

این ماه است که جلوی رسیدن نور خورشید به آن قسمت از زمین را گرفته و باعث ایجاد پدیده‌ای به نام خورشیدگرفتگی شده است.

ناظری که ساکن منطقه خورشیدگرفتگی است این پدیده را اینگونه می‌بیند: سطح خورشید رفته‌رفته توسط ماه پوشیده می‌شود تا جایی که دیگر نوری از خورشید به زمین نمی‌رسد. لحظاتی که ماه کاملا سطح خورشید را بپوشاند هوا هم کاملا تاریک می‌شود و ستاره‌ها در آسمان دیده می‌شوند. البته این تاریکی تنها چند دقیقه دوام خواهد داشت.

*

برای ساکنان مناطقی که در نزدیکی منطقه گرفت کامل خورشید قرار دارند. خورشید گرفتگی به صورت جزئی رخ می‌دهد یعنی ماه فقط بخشی از قرص خورشید را می‌پوشاند نه کل آن را (مثلا 50 درصد). آسمان در خورشیدگرفتگی جزئی تاریک نمی‌شود که هیچ، گرفت خورشید با چشم غیرمسلح هم قابل تشخیص نیست. مثل اتفاقی که یک تیر 99 در کشور ما می‌افتد.

**

چرا خورشیدگرفتگی همیشه کامل یا همیشه جزئی نیست؟

سوال: آیا خورشید گرفتگی همیشه به صورت کامل یا جزئی است؟ چرا؟

خیر، جواب چرای آن را باید در وضعیت مداری حرکت ماه به دور زمین و مدار زمین به دور خورشید جستجو کرد. حرکت ماه به دور زمین دایره نیست بلکه بیضی است لذا در نقطه‌ای از مدار، ماه به نزدیک‌ترین فاصله از زمین می‌رسد (حضیض) و در نقطه‌ای هم در دورترین فاصله نسبت به زمین قرار دارد (اوج).

اگر ماه در اوج یعنی دورترین فاصله باشد اندازه ظاهری آن در آسمان کمی کوچک‌تر از اندازه همیشگی دیده می‌شود. در این زمان اگر کسوف اتفاق بیفتد ماه نمی‌تواند کاملا سطح خورشید را بپوشاند و اینجاست که پدیده زیبای خورشید گرفتگی حلقوی رخ خواهد داد.

***

هرچه به سمت شمال‌غربی ایران حرکت کنیم، درصد گرفت خورشید کم‌تر می‌شود

خورشیدگرفتگی یک تیر از نوع خورشید گرفتگی حلقوی ست اما در ایران به صورت جزئی قابل رصد است. هموطنان ما در جنوب کشور این پدیده نجومی را با درصد گرفت بیشتری می‌توانند رصد کنند. هر چه به سمت شمال غربی کشور و عرض‌های جغرافیایی بالاتر حرکت کنیم درصد گرفت کمتر است. کمترین درصد گرفت در استان آذربایجان غربی با 35 درصد و بیشترین درصد در استان سیستان و بلوچستان (چابهار) با 95 درصد گرفت خواهد بود.

در شهرهای استان سمنان، درصد خورشید گرفتگی حدود 50 درصد است. آغاز این پدیده در شهر سمنان ساعت 9 و 5 دقیقه صبح است. گرفت خورشید ساعت 10 و نوزده دقیقه به اوج خود می‌رسد. پایان گرفت نیز ساعت 11 و 43 دقیقه خواهد بود.

علاقه‌مندان به رصد این پدیده زیبا در شهر سمنان میتوانند در ویژه‌برنامه رصد خورشید گرفتگی که توسط انجمن نجوم آسمان کویر سمنان برگزار می‌شود شرکت کنند. این برنامه در ورزشگاه تختی‌(میدان سعدی سمنان) از ساعت 9 الی 12 برقرار می‌باشد.(شرکت برای عموم آزاد و رایگان است)

علاقه‌مندان برای رصد خورشید‌گرفتگی باید حتما از عینک‌های مخصوص رصد خورشید استفاده کنند و اگر به آن دسترسی ندارند می‌توانند از شیشه‌های مخصوص جوشکاری نیز استفاده کنند. درنظر داشته باشید که استفاده از فیلم رادیولوژی، تصاویر MRI، شیشه‌های دودی، عینک‌های آفتابی حتی گران‌قیمت و هر چیز مشابه دیگری برای تماشای خورشیدگرفتگی می‌تواند به چشمان شما آسیب بزند.

باید این نکته را جدی گرفت که نگاه مستقیم به خورشید بیش از چند لحظه باعث آسیب رسیدن به چشم‌ها و قدرت بینایی می‌شود. در مجموع برای رصد کسوف فردا، به جز ابری بودن احتمالی هوا، چیزی نمی‌تواند مانع شما شود!

بدیهی است با وقوع خورشیدگرفتگی یکم تیر امسال، خواندن نماز آیات بر مسلمانان واجب است.

این پدیده آخرین خورشید گرفتگی قرن حاضر هجری شمسی است که در کشورمان قابل رویت است. خورشید گرفتگی بعدی در امسال در آمریکای جنوبی رخ خواهد داد و در ایران قابل رویت نیست.

کسوف کامل بعدی قابل مشاهده در ایران چه زمانی رخ می‌دهد؟

خورشید گرفتگی قابل رویت بعدی در ایران در تاریخ 3 آبان 1401 است. 5 سال بعد در 11 مرداد 1406 شاهد یک گرفت جزئی خواهیم بود. و در 30 اسفند 1412 کسوف کاملی در ایران (شیراز) خواهیم داشت. ذکر این نکته هم خالی از لطف نیست که پیش‌تر در پنجم ژوئن شاهد گرفت نیم‌سایه‌ای ماه بودیم و مورد بعدی در پنجم ژوئیه رخ خواهد داد.

انتهای پیام /