اسماعیلی: قوانین محیط زیستی بدون فرهنگسازی کفایت نمی‌کند
معاون راهبردی و امور مجلس رئیس جمهور با بیان اینکه در مسائل زیست محیطی نیازمند به روز رسانی و تدوین قوانین جدید و عنایت و قاطعیت قضات شریف و شجاع نیز هستیم، گفت: اما فراموش نکنیم که قوانین محیط زیستی بدون فرهنگ سازی، ثمربخشی لازم را ندارد.
به گزارش حوزه دولت خبرگزاری تسنیم، محسن اسماعیلی معاون راهبردی رئیس‌جمهور در همایش نقش قوه قضائیه در صیانت از محیط زیست، اظهار کرد: ما برای گفتگو درباره حقوق محیط زیست و به طور خاص بخش قضایی آن گرد هم آمده ایم، اما پرسش اصلی این است که چگونه با فرهنگ سازی به کارآمدی قوانین محیط زیست کمک کنیم.
وی با اشاره تاریخی به نقش میرزا یوسف خان مستشارالدوله سفیر ایران در دوره ناصرالدین شاه قاجار و نویسنده کتاب "یک کلمه" اضافه کرد: روزگاری پرسش اساسی وی این بود که چگونه است غربی‌ها که محروم از معارف و بینش صحیح الهی هستند، در اداره جامعه موفق تر عمل می‌کنند. او نبود "قانون" را مشکل اساسی جامعه ما در آن روزگار می دانست و از همین روی کتابی تحت عنوان "یک کلمه" نوشت و مشکل اساسی ما را در یک کلمه یعنی فقدان قانون توصیف کرد.
معاون راهبردی رئیس‌جمهور اضافه کرد: سالیان درازی از نگاشت کتاب میرزا یوسف خان مستشارالدوله گذشته و اکنون معلوم شده پاسخی که میرزا یوسف خان مستشارالدوله به آن رسیده بود، پاسخ کاملی نبوده است، آن چیزی که مستشارالدوله توجه نکرده بود این بود که وضع قانون بدون فرهنگسازی و ضمانت اجرایی در عمل سودی ندارد.
اسماعیلی با طرح این سئوال که تا فرهنگ قانون گرایی و عمل به قانون وجود نداشته باشد، قضات ما چه کنند؟ گفت: قوه قضاییه دست پرقدرت نظام اسلامی برای حفاظت از محیط زیست است ولی دست پرقدرت موقعی بلند می‌شود که سایر ارکان جامعه نیز وظایف خود را در قبال محیط زیست انجام داده باشند.
وی ادامه داد: ما نیازمند تدوین قوانین جدید و توجه بیشتر قضات هستیم، اما حتی با وجود همین قوانین و مقررات موجود نیز شرایط مطلوبی نداریم. به عنوان مثال چرا باید در تعطیلات اخیر شاهد رفتارهای ضد محیط زیستی در جنگل‌ها باشیم؟ آیا مشکل ما فقط فقدان قانون است؟ خیر.
وی افزود: آنچه امروز بیش از حقوق محیط زیست مورد نیاز است، فلسفه حقوق محیط زیست است.
معاون امور مجلس رئیس جمهور در ادامه گفت: حدود دویست و هشتاد معاهده موافقت‌نامه و پروتکل در سطح بین المللی و منطقه‌ای درباره محیط زیست داریم و این حجم بالایی است، اما کارکرد این قوانین در جامعه بشری چه بوده است؟
وی اضافه کرد: طبق آماری که داده شد در یک سال گذشته قوه قضائیه دو هزار و دویست نفر پرونده مربوط به محیط زیست را بررسی و حکم محکومیت صدر کرده است. توجه داشته باشید که صدور حکم مسئله آسانی نیست، این یعنی در دو هزار و دویست مورد، قاضی به قناعت وجدان رسیده که جرمی علیه محیط زیست اتفاق افتاده است. چرا با این حجم از پرونده های قضایی در حوزه محیط زیست مواجه هستیم؟
وی ادامه داد: در دولت چهاردهم مسائل محیط زیستی دغدغه ی رئیس جمهور محترم است و باید به دغدغه همگانی هم تبدیل گردد. باید فلسفه ی حقوق محیط زیست را تدوین و فرهنگ احترام به محیط زیست را احیا کنیم.
اسماعیلی با اشاره به لزوم فرهنگ سازی در تریبون مساجد، صدا و سیما، مدارس و دانشگاه‌ها گفت: در سایه ی فرهنگسازی است که رفتارها تغییر و محیط زیست صیانت خواهد شد.
معاون رئیس جمهور اضافه کرد: اگر باور کنیم که محیط زیست ارث پدرانمان نیست بلکه امانت فرزندان ماست، رفتارهایمان تغییر خواهد کرد.
وی ادامه داد: تخریب محیط زیست، قتل عام خاموش نسل های آینده است، باید فلسفه حقوق محیط زیست را تبیین کنیم تا حفاظت از محیط زیست به صورت داوطلبانه و از روی عشق و علاقه انجام شود. اگر ما درخت را موجود زنده، ذی شعور و دارای حیات بدانیم، پس قطع درخت را قتل یک موجود زنده محسوب می کنیم.
وی افزود: خداوند محیط زیست را فقط برای بهره مندی مادی ما نیافریده بلکه محیط زیست منبع شناخت خداست.
معاون راهبردی رئیس‌جمهور اضافه کرد: ایجاد و پرورش چنین نگاهی در جامعه، نیازمند فرهنگ سازی است. ما در معاونت راهبردی آمادگی داریم در خدمت محیط زیست کشور باشیم.
اسماعیلی اشاره به فرهنگ و ادبیات ایرانی گفت: ما وارثان حافظ، سعدی و فردوسی هستیم. سعدی می‌گوید: «عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست». فرهنگ و ادبیات ما عشق به طبیعت را ترویج کرده و بر اساس همین فرهنگ، تخریب محیط زیست توجیهی ندارد. محیط زیست منبع شناخت خداست و با تخریب آن یکی از راه های شناخت خدا بسته می‌شود. نگاه ما به محیط زیست باید تغییر کند و اگر این نگاه قرآنی و ایرانی حاکم شود، شرایط نیز متفاوت خواهد شد.
وی در پایان پیشنهاد کرد با تدوین فلسفه حقوق محیط زیست و فرهنگ سازی برای احترام به محیط زیست و تبدیل آن به دغدغه اول زمامداران و مردم، به صیانت واقعی از محیط زیست اقدام کنیم.