اعمال روز اول ماه ربیع الثانی

امروز اولین روز از ماه ربیع الثانی میباشد، سید بن طاووس در کتاب شریف زاد المعاد برای روز اول هر یک از این سه ماه [ربیعالثانی و جمادیالاول و جمادیالآخر]، دعایی نقل کرده است.
به گزارش مشرق، امروز اولین روز از ماه ربیع الثانی میباشد. ماه ربیعالثانی یا ربیعالآخر چهارمین ماه از ماههای قمری است. مهمترین حادثه این ماه، میلاد امام حسن عسکری علیهالسلام است که در 10 ربیعالثانی 232 قمری رخ داده است. در روایات اسلامی و کتب دعا، اعمال زیادی برای این ماه ذکر نشده است. سید بن طاووس در کتاب شریف زاد المعاد برای روز اول هر یک از این سه ماه [ربیعالثانی و جمادیالاول و جمادیالآخر]، دعایی نقل کرده است.
به نمونههایی از آداب مهم این ماه اشاره میکنیم:
روز اول ماه
از مهمترین اعمال ماه ربیعالثانی؛ چنانچه در تمام ماههای قمری در کتابهای دعا ذکر شده است؛ دعا و نماز در اول ماه است. هم چنین؛ در این روز بخواند دعایی را که سید بن طاووس نقل فرموده: «اللهم أنت اله کل شیء و خالق کل شیء و رب کل شیء...» که در ادامه میآید.
آیت الله حاج میرزا جواد ملکی تبریزی در کتاب شریف «المراقبات» میگوید: «دعای اول ماه از مهمترین اعمال این ماه است. چنانچه در جمیع ماهها گفتیم، دعا در اول آن است؛ بخصوص دعای بلند مرتبه و گرانقدری که در اول آن روایت شده است».
روز دهم
در این روز در سال 232 هجری قمری ولادت امام حسن عسکری علیه السلام واقع شده است.
آیت الله ملکی تبریزی در «المراقبات» میگوید: «این روز، روز ولادت مولا و امام ما امام حسن عسکری (ع) میباشد و مراقبت از روزهای ولادت ائمه شبیه به مراقبت روز ولادت رسول اکرم (ص) است. زیرا این روزها نیز مانند آن روز مراسم سرور، شکرگزاری و بزرگداشت با اعمال قلبی و بدنی دارند. اما خصوصیتی که این روز دارد این است که مولود این روز پدر بلا واسطه امام ما جان جهانیان فدای او باد میباشد. بنابراین سزاوار است شیعیان با اموری مناسب به امام زمان (عج) تهنیت گفته و حاجات خود را از کسی که در این روز متولد شده بخواهند و نیز بخواهند که سفارش او را به امام زمانش نموده تا او را مورد نظر و لطف خود قرار داده و او را از بخششها و بزرگواریهای خود بهره مند نماید».
همچنین علامه مجلسی در زادالمعاد گفته است: «این روز، روز شریف و بسیار مبارکی است و مستحب است به شکرانه این نعمت عظمی روزه بدارند. زیارت آن حضرت و سایر اعمال خیر در این روز بابرکت، مناسب است».
دعای سید بن طاووس برای روز اول ماه ربیع الثانی:
اللهم أنت اله کل شیء و خالق کل شیء و رب کل شیء،
خداوندا! تو معبود هرچیز، آفریننده هرچیز و پروردگار هرچیز هستی،
أسألک بالعرو الوثقی و الغای و المنتهی و بما خالفت به بین الأنوار و الظلمات و الجن و النار و الدنیا و الآخر
از تو درخواست میکنم به دستاویز استوار و غایت و منتهای خوشنودی تو و به آنچه که به واسطه آن میان روشناییها و تاریکیها و بهشت و جهنم و دنیا و آخرت ناسازگاری ایجاد کردی
و بأعظم أسمائک فی اللوح المحفوظ، و أتم أسمائک فی التورا نبلا، و أزهر أسمائک فی الزبور عزا،
و به بزرگترین اسم تو در لوح محفوظ و به بلندپایهترین اسمهایت در تورات و به سرافرازترین اسمهایت در زبور
و أجل أسمائک فی الانجیل قدرا و أرفع أسمائک فی القرآن ذکرا و أعظم أسمائک فی الکتب المنزل و أفضلها
و به والاترین اسمهایت در انجیل و پرآوازهترین اسمهایت در قرآن و به بزرگترین و برترین اسمهایت در کتابهای فروفرستاده شده
و أسر أسمائک فی نفسک الذی لیس کمثله شیء
و به نهانیترین اسمهایت در ذات تو که هیچکس همانند تو نیست
و أسألک بعزتک و قدرتک و بالعرش العظیم و ما حمل و بالکرسی الکریم و ما وسع،
و از تو درخواست میکنم به عزت تو و قدرت تو و به عرش بزرگ و آنچه عرش حامل آن است و به کرسی باکرامت و آنچه کرسی آن را در بر گرفته است
أن تصلی علی محمد و آل محمد و تتیح لی من عندک فرجک القریب العظیم الأعظم،
که بر محمد و آل محمد درود فرستی و گشایش نزدیک، بزرگ و بزرگترت را به من ارزانی داری.
اللهم أتمم علی احسانک القدیم الأقدم و تابع الی معروفک الدائم الأدوم و أنعشنی بعز جلالک الکریم الأکرم.
خدایا نیکوکاری دیرینه و دیرینهترت را بر من تمام کن و نیکی همیشگی و جاودانهترت را پیدرپی شامل من کن و با سرفرازی و عظمت ارزشمند و ارزشمندترت مرا سربلند گردان.
(و الهکم اله واحد لا اله الا هو الرحمن الرحیم)
«و خدای شما خدای یکتاست، نیست خدایی مگر او که بخشاینده و مهربان است.»
(الله لا اله الا هو الحی القیوم لا تأخذه سن و لا نوم له ما فی السماوات و ما فی الأرض)
«خدای یکتاست که جز او خدایی نیست، زنده و پاینده است، هرگز او را کسالت خواب فرا نگیرد و آنچه در آسمانها و زمین است از آن اوست.»
(الم* الله لا اله الا هو الحی القیوم) (هو الذی یصورکم فی الأرحام کیف یشاء لا اله الا هو العزیز الحکیم)
«الف، لام، میم (از حروف مقطعه و اسرار قرآن است)، خدای یکتاست که جز او خدایی نیست که زنده و پاینده ابدی است.» «خداست آنکه صورت شما را در رحم مادران مینگارد هرگونه اراده کند. خدایی جز آن ذات یکتا نیست که (به هرچیز) توانا و داناست.»
(شهد الله أنه لا اله الا هو و الملائک و أولوا العلم قائما بالقسط لا اله الا هو العزیز الحکیم)
«خدا به یکتایی خود گواهی میدهد که جز ذات اقدس او که نگهبان عدل و درستی است خدایی نیست و فرشتگان و دانشمندان نیز به یکتایی او گواهی میدهند که نیست خدایی جز او که (بر همه چیز) توانا و داناست.»
(الله لا اله الا هو لیجمعنکم الی یوم القیام لا ریب فیه)
«خدای یگانه، هیچ خدایی جز او نیست، محققا همه شما را در روز قیامت که شک در آن نیست جمع میآورد.»
(ذلکم الله ربکم لا اله الا هو خالق کل شیء فاعبدوه و هو علی کل شیء وکیل)
«این است (وصف) پروردگار شما، که جز او هیچ خدایی نیست، آفریننده هرچیز است، پس او را پرستش کنید و او نگهبان همه موجودات است.»
(اتبع ما أوحی الیک من ربک لا اله الا هو و أعرض عن المشرکین)
«ای پیغمبر! از هرآنچه از خدا به تو وحی شد پیروی کن، که خدایی جز آن ذات یکتا نیست و از مشرکان روی بگردان.»
(قل یا أیها الناس انی رسول الله الیکم جمیعا الذی له ملک السماوات و الأرض لا اله الا هو یحیی و یمیت
«(ای رسول ما به خلق) بگو: ای مردم! من رسول خدایم، بر همه شما آن خدایی که فرمانروایی آسمانها و زمین از آن اوست، هیچ خدایی جز او نیست، که زنده میکند و میمیراند
فآمنوا بالله و رسوله النبی الأمی الذی یؤمن بالله و کلماته و اتبعوه لعلکم تهتدون)
پس باید ایمان به خدا آورید و به رسول او پیغمبر امی (که از هیچکس جز خدا تعلیم نگرفته)، آن پیغمبری که به خدا و سخنان او ایمان دارد و پیرو او شوید، باشد که هدایت یابید.»
(و ما أمروا الا لیعبدوا الها واحدا لا اله الا هو سبحانه عما یشرکون)
«در صورتی که مأمور نبودند، جز آنکه خدای یکتایی را پرستش کنند که جز او خدایی نیست، که منزه و برتر از آن است که با او شریک قرار میدهند.»
(فان تولوا فقل حسبی الله لا اله الا هو علیه توکلت و هو رب العرش العظیم)
«پس (ای رسول) هرگاه مردم رو گردانیدند بگو: خدا مرا کفایت میکند که جز او خدایی نیست، من بر او توکل کردهام و او رب عرش بزرگ است.»
(حتی اذا أدرکه الغرق قال آمنت أنه لا اله الا الذی آمنت به بنوا اسرائیل و أنا من المسلمین)
«تا چون هنگام غرق فرعون فرارسید گفت: اینک من ایمان آوردم که حقا جز آن کسی که بنی اسرائیل به او ایمان دارند خدایی در عالم نیست و من هم از مسلمانان و اهل تسلیم فرمان او هستم.»
(قل هو ربی لا اله الا هو علیه توکلت و الیه متاب)
«بگو: او خدای من است و جز او خدایی نیست، من بر او توکل کردهام و روی امیدم همه به سوی اوست.»
(ینزل الملائک بالروح من أمره علی من یشاء من عباده أن أنذروا أنه لا اله الا أنا فاتقون)
«خدا فرشتگان را با روح به امر خود بر هریک از بندگان که خواهد میفرستد، که خلق را (اندرز داده و از عقوبت شرک به خدا) بترسانید (و به بندگان بفهمانید) که خدایی جز من نیست، پس از من بترسید.»
(و ان تجهر بالقول فانه یعلم السر و أخفی * الله لا اله الا هو له الأسماء الحسنی)
«و اگر به آواز بلند یا آهسته سخن گویی (یکسان است که) همانا خدا بر نهان و مخفیترین امور جهان کاملا آگاه است، به جز خدای یکتا که همه اسمها و صفات نیکو مخصوص اوست خدایی نیست.»
(و أنا اخترتک فاستمع لما یوحی * اننی أنا الله لا اله الا أنا فاعبدنی و أقم الصلا لذکری *
«و من تو را (به رسالت خود) برگزیدم، در این صورت به سخن وحی گوش فراده، منم خدای یکتا که هیچ خدایی جز من نیست، پس مرا (به یگانگی) بپرست و نماز را مخصوصا برای یاد من بهپا دار.»
انما الهکم الله الذی لا اله الا هو وسع کل شیء علما)
«تنها خدای شما آن یگانه خدایی است که جز او هیچ خدایی نیست و علمش به همه ذرات عوالم هستی محیط است.»
(و ما أرسلنا من قبلک من رسول الا نوحی الیه) (أنه لا اله الا أنا فاعبدون)
«و ما هیچ رسولی را پیش از تو به رسالت نفرستادیم جز آنکه به او وحی کردیم.» «که به جز من خدایی نیست پس مرا بپرستید.»
(و ذا النون اذ ذهب مغاضبا فظن أن لن نقدر علیه فنادی فی الظلمات أن لا اله الا أنت سبحانک انی کنت من الظالمین)
«و (یاد آر حال) ذو النون (یعنی یونس) را هنگامی که (از میان قوم خود) غضبناک بیرون رفت و چنین پنداشت که ما هرگز او را در مضیقه و سختی نمیافکنیم (تا آنکه به ظلمات دریا و شکم ماهی در شب تار گرفتار شد) آنگاه در آن ظلمتها فریاد کرد که خدایی به جز ذات یکتای تو نیست، تو (از شریک و هرعیب و آلایش) پاک و منزهی و من از ستمکاران بودم (که بر نفس خود ستم کردم).»
(فتعالی الله الملک الحق لا اله الا هو رب العرش الکریم) (الله لا اله الا هو رب العرش العظیم)
«پس (بدانید که) خدای پادشاه به حق، برتراست (از آنکه از او فعل عبث و بیهوده صادر شود) که هیچ خدایی به جز همان پروردگار عرش مبارک نیست.» «در صورتی که خدای یکتا که جز او هیچ خدایی نیست پروردگار عرش باعظمت.»
(و هو الله لا اله الا هو له الحمد فی الأولی و الآخر، و له الحکم و الیه ترجعون
«و اوست خدای یکتا که جز او هیچ خدایی نیست، هم ستایش در اول و آخر عالم (در این جهان و آن جهان) مخصوص اوست و هم حکم و سلطنت جهان با او و هم رجوع شما به سوی اوست.»
(و لا تدع مع الله الها آخر لا اله الا هو کل شیء هالک الا وجهه له الحکم و الیه ترجعون)
«و هرگز با خدای یکتا دیگری را به خدایی مخوان، که جز او هیچ خدایی نیست، هرچیزی جز ذات پاک الهی هالک الذات و نابود است، فرمان با او و رجوع شما به سوی اوست.»
(یا أیها الناس اذکروا نعمت الله علیکم هل من خالق غیر الله یرزقکم من السماء و الأرض لااله الا هو فأنی تؤفکون)
«ای مردم! متذکر شوید که چه نعمتها خدا به شما عطا فرمود، آیا جز خدا آفرینندهای هست که از آسمان و زمین به شما روزی دهد؟ هرگز جز آن خدای یکتا خدایی نیست، پس این مشرکان چگونه شما را (از درگاه حق رو به بتان باطل) میگردانند؟.»
(ذلکم الله ربکم له الملک لا اله الا هو فأنی تصرفون)
«این خداست پروردگار شما که سلطان ملک وجود اوست، هیچ خدایی جز او نیست، پس ای مشرکان (نادان) از درگاه او به کجا میبرندتان؟.»
(غافر الذنب و قابل التوب شدید العقاب ذی الطول، لا اله الا هو الیه المصیر)
«خدایی که بخشنده گناه و پذیرنده توبه (بندگان باایمان) و منتقم سخت (از مردم ظالم بیایمان) و صاحب رحمت و نعمت است، جز او هیچ خدایی نیست، بازگشت همه به سوی اوست.»
(ذلکم الله ربکم خالق کل شیء لا اله الا هو فأنی تؤفکون) (ذلکم الله ربکم فتبارک الله رب العالمین*
«همان خدا، پروردگار شما آفریننده همه موجودات عالم است، جز او هیچ خدایی نیست، پس (ای بندگان) از درگاه یگانه معبود حق به کجا بازگردانیده (و فریفته معبودان باطل) میشوید؟» «این خدا پروردگار شماست، زهی برتر و بزرگوار است خدای یکتا، پروردگار عالمیان،
هو الحی لا اله الا هو فادعوه مخلصین له الدین*الحمد لله رب العالمین)
او خدای زنده ابد است، جز او هیچ خدایی نیست، پس تنها او را بخوانید و به اخلاص در دین بنده او باشید، که ستایش و سپاس مخصوص خدای یکتا آفریدگار عالمیان است.»
(رب السماوات و الأرض و ما بینهما ان کنتم موقنین) (لا اله الا هو یحیی و یمیت ربکم و رب آبائکم الأولین)
«موسی (جواب داد:) خدای آسمانها و زمین است و آنچه ما بین آنهاست، اگر به یقین باور دارید.» «هیچ خدایی غیر او نیست، او زنده میگرداند و باز میمیراند، او خدای آفریننده شما و پدران پیشین شماست.»
(فأنی لهم اذا جاءتهم ذکراهم فاعلم أنه لا اله الا الله و استغفر لذنبک و للمؤمنین و المؤمنات)
«پس از آنکه قیامت بیاید در آن حال تذکر و یادآوری آنان چه فایده بخشد؟، باز هم بدان که هیچ خدایی جز خدای یکتا نیست و تو بر گناه خود و برای مردان و زنان باایمان آمرزش طلب»
(هو الله الذی لا اله الا هو عالم الغیب و الشهاد هو الرحمن الرحیم، هو الله الذی لا اله الا هو
«اوست خدای یکتایی که غیر او خدایی نیست، دانای آشکار و نهان، او است بخشنده مهربان، خدایی است که خدایی غیر او نیست
الملک القدوس السلام المؤمن المهیمن العزیز الجبار المتکبر سبحان الله عما یشرکون)
سلطان مقتدر عالم، پاک از هرنقص و آلایش، منزه از هرعیب و ناشایست، ایمنیبخش دلهای هراسان، نگهبان جهان و جهانیان، غالب و قاهر بر همه خلق، باجبروت و عظمت، بزرگوار و برتر (از حد فکرت)، زهی منزه و پاک خدای یکتا که از هر چه بر او شریک پندارند منزه و (از آنچه در وهم و خیال و عقل اندیشند) مبراست.»
(الله لا اله الا هو و علی الله فلیتوکل المؤمنون)
«خدای یکتاست که جز او خدایی نیست و اهل ایمان تنها بر خدا باید توکل کنند.»
اللهم انی أسألک عفوا لیس بعده عقوب و رضا لیس بعده سخط و عافی لیس بعدها بلاء و سعاد لیس بعدها شقاء
خداوندا! عفوی را از تو خواستارم که کیفری بعد از آن نباشد و خوشنودیای که خشمی بعد از آن نباشد و عافیتی که بلایی بعد از آن نباشد و سعادتی که بدبختی بعد از آن نباشد
و هدی لا یکون بعده ضلال و ایمانا لا یداخله کفر و قلبا لا یداخله فتن.
و هدایتی که هیچ گمراهی بعد از آن نباشد و ایمانی که کفر با آن درنیامیخته باشد و قلبی که آشوبی در آن داخل نشده باشد.
اللهم انی أسألک السع فی القبر و الحج البالغ و القول الثابت
خدایا! گشایش قبر، حجت رسا و سخن استوار را از تو درخواست میکنم
و أن تنزل علی الأمان و الفرج و السرور و نضر النعیم،
و اینکه ایمنی و گشایش و خوشحالی و برافروختگی نعمت فراوانت را بر من فرود آوری
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عرفنی برک هذا الشهر و یمنه
خدایا بر محمد و آل محمد درود فرست و مرا با برکت و فرخندگی این ماه آشنا ساز
و ارزقنی خیره و اصرف عنی شره و اجعلنی فیه من الفائزین برحمتک یا أرحم الراحمین.
و خیر آن را روزیام کن و شر آن را از من دور کن و مرا در آن از رستگاران قرار ده، به رحمتت ای مهربانترین مهربانان!
اللهم أنت وهاب الخیر فهب لی شوقا الی لقائک و اشفاقا من عذابک و حیاء منک و توقیرا و اجلالا
خداوندا! تو بخشنده خیر هستی، پس اشتیاق و ملاقات خود، هراس از عذابت، حیا و شرم از تو و بزرگداشت و تعظیم از خود را به من ارزانی دار
حتی یوجل من ذلک قلبی و یقشعر منه جلدی و یتجافی له جنبی
تا اینکه دلم احساس هراس نموده و پوست بدنم به لرزه درآید و پهلویم کناره گیرد
و تدمع منه عینی و لا أخلو من ذکرک فی لیلی و نهاری یا أرحم الراحمین.
و چشمم پراشک گردد و در طول شبانهروز از یاد تو دست نکشم، ای مهربانترین مهربانان!
اللهم انی أثنی علیک و ما عسی أن یبلغ مدحی و ثنائی مع قل عملی و قصر رأیی
خدایا! من تو را میستایم، ولی مدح و ثنای من با وجود عمل اندک و دیدگاه کوتاهم به کجا میتواند برسد،
و أنت الخالق و أنا المخلوق و أنت الملیک و أنا المملوک و أنت الرب و أنا العبد و أنت العزیز و أنا الذلیل
در حالی که تو آفریدگاری و من آفریده و تو مالکی و من مملوک و تو پروردگاری و من بنده و تو سربلندی و من سرافکنده
و أنت القوی و أنا الضعیف و أنت الغنی و أنا الفقیر و أنت المعطی و أنا السائل و أنت الحی الذی لا یموت و أنا خلق أموت
و تو نیرومندی و من ناتوان و تو بینیازی و من نیازمند و تو عطاکنندهای و من درخواست کننده و تو زندهای هستی که نمیمیری و من آفریدهای هستم که میمیرم،
فاغفر لی و ارحمنی و أعطنی سؤلی فی دنیای و آخرتی و تجاوز عنی و عن جمیع المؤمنین و المؤمنات و المسلمین و المسلمات الأحیاء منهم و الأموات.
پس مرا بیامرز و بر من رحم آور و خواسته دنیایی و آخرتی مرا به من عطا کن و از من و نیز از همه مردان و زنان مؤمن و مسلمان، اعم از زنده و مرده آنان درگذر.
اللهم صل علی محمد عبدک و رسولک و نبیک و صفیک و خیرتک من خلقک،
خدایا! بر محمد بنده، رسول، پیامبر و برگزیده تو از میان آفریدههایت، درود فرست.
اللهم ارفع درجته و کرم مقامه و أجزل ثوابه و أفلج حجته و أظهر عذره و عظم نوره
خداوندا! درجه او را بالا ببر، و مقام او را گرامی بدار و ثواب او را فراوان و حجت و دلیل او را پیروز و عذر او را آشکار و نور او را بزرگ گردان
و أدم کرامته و ألحق به أمته و ذریته و أقر بذلک عینه.
و کرامت او را مستدام بدار و امت و فرزندان او را به او ملحق و چشم او را به اینها روشن گردان.
اللهم اجعل محمدا أکرم النبیین تبعا و أعظمهم منزل و أشرفهم کرام و أعلاهم درج و أفسحهم فی الجن منزلا،
خداوندا! محمد را گرامیترین پیامبران از لحاظ پیروان و نیز بلندمرتبهترین و باکرامتترین برترین پیامبران و منزل او را وسیعترین منزل در قیامت قرار بده.
اللهم اعط محمدا درج الوسیل و شرف بنیانه و عظم نوره و برهانه و تقبل شفاعته فی أمته و تقبل صلا أمته علیه.
خداوندا! به محمد صلی الله علیه و آله درجه و وسیله شفاعت عطا کن و بنیان او را والا گردان و نور و برهان او را بزرگ دار و شفاعت او را درباره امتش و نیز درود امتش بر او را بپذیر.
اللهم صل علی محمد کما بلغ رسالاتک و تلا آیاتک و نصح لعبادک و جاهد فی سبیلک حتی أتاه الیقین،
خداوندا! بر محمد درود فرست، همانگونه که او پیامهای تو را رسانید و آیاتت را تلاوت کرد و نسبت به بندگانت خیرخواهی نمود و در راه تو جهاد کرد (و تو را پرستید) تا اینکه امر یقینی (مرگ) او را دریافت!
اللهم زد محمدا مع کل شرف شرفا و مع کل فضل فضلا و مع کل کرام کرام و مع کل سعاد سعاد
خداوندا، همراه با هر برتری، بر برتری محمد صلی الله علیه و آله و با هر فضیلت، بر فضیلت او و با هر کرامت، بر کرامت او و با هر نیکبختی، بر نیکی او بیفزا،
حتی تجعل محمدا فی الشرف الأعلی من الدرجات العلی.
تا اینکه محمد صلی الله علیه و آله را در بلندترین مرتبه شرافت از درجات برتر قرار دهی.
اللهم صل علی محمد و آل محمد و سهل لی محبتی و بلغنی أمنیتی
خداوندا! بر محمد و آل محمد درود فرست و آنچه را که دوست دارم (گرفتاریام را) برای من آسان ساز و مرا به آرزویم برسان
و وسع علی فی رزقی و اقض عنی دینی و فرج عنی غمی و همی و کربی و یسر لی ارادتی و أوصلنی الی بغیتی سریعا عاجلا یا أرحم الراحمین.
و روزیات را بر من بگستران و بدهیام را ادا کن و غم و اندوهم را بزدا و آنچه را میخواهم براحتی برایم فراهم کن و مرا زود و با شتاب به مقصودم برسان، ای مهربانترین مهربانان.