افزایش 50 درصدی اجاره خانه؛ مستاجران به بن بست رسیدند

• فهرست محتوا
• رکود تورمی در اجاره مسکن؛ فشار سنگین بر مستأجران
• رشد مداوم اجاره مسکن؛ چالش تازه در بازار راکد املاک

یکی از دلایل اصلی این رکود تورمی، عدم تناسب عرضه و تقاضا در بازار مسکن است. با وجود افزایش تقاضا برای واحدهای اجاره‌ای مناسب، میزان ساخت و عرضه مسکن جدید پاسخگوی نیازها نبوده و این امر موجبات رشد اجاره‌ها را فراهم کرده است. در عین حال، رکود در معاملات خرید و فروش ملک نیز باعث شده مالکان اجاره‌بها را به عنوان تنها منبع درآمد حفظ کنند، که فشار بر مستأجران را تشدید می‌کند.

اجاره‌نشین‌ها از عدم شفافیت و نبود حمایت کافی دولتی نیز گلایه دارند. نبود سیاست‌های حمایتی کارآمد برای کنترل اجاره‌بها، تعیین سقف قانونی منطقی و نظارت بر قراردادها باعث شده است بسیاری از مستأجران در مواجهه با افزایش‌های ناگهانی و خارج از توان مالی، دچار سردرگمی و نگرانی شوند. این بی‌ثباتی اقتصادی، امنیت روانی خانواده‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و احساس ناامنی در خانه‌دار شدن را افزایش می‌دهد.

از سوی دیگر، رشد هزینه‌های خدمات شهری و تعمیرات ساختمان‌ها نیز فشار را بر اجاره‌نشین‌ها بیشتر کرده است. حتی واحدهایی که از نظر اجاره‌بها کمی مناسب‌تر هستند، با اضافه شدن هزینه‌های مشترک ساختمان یا افزایش نرخ خدمات، بار اقتصادی قابل توجهی بر خانوارها تحمیل می‌کنند. این شرایط موجب شده است بسیاری از مستأجران ناچار شوند برای سکونت، به مناطق حاشیه‌ای یا واحدهای کوچک‌تر با امکانات محدود مهاجرت کنند.

در مجموع، رکود تورمی در بازار اجاره مسکن ترکیبی از افزایش نرخ اجاره‌ها، محدودیت توان مالی اجاره‌نشین‌ها، نبود سیاست حمایتی و فشار هزینه‌های جانبی است که مشکلات گسترده‌ای برای خانوارهای شهری ایجاد کرده است. ادامه این روند بدون تدابیر جدی، می‌تواند بحران اجتماعی و اقتصادی عمیق‌تری در حوزه مسکن و زندگی شهری ایجاد کند.

رکود تورمی در اجاره مسکن؛ فشار سنگین بر مستأجران

آمارهای غیر رسمی نشان می‌دهد که اجاره‌بهای مسکن در 10 سال اخیر در کلان‌شهرها بین 40 تا 60 درصد افزایش یافته است. هر چند باید دید این رشد قیمت در دوره رکود هم ادامه دار خواهد بود؟

اگر چه بخش مسکن و به خصوص بخش تقاضا این روزها در رکودی نسبی قرار دارد اما به نظر می رسد هنوز هم اجاره بهای مسکن قصد کوتاه آمدن از موضع خود را ندارد.

فعالان و آگاهان بازار مسکن معتقد هستند شاید امسال تنها سالی بود که به دلیل برخی مسایل سیاسی و امنیتی بازار اجاره مسکن چندان رونقی نداشت اما گزارش ها نشان می دهد که به طور غیر رسمی نرخ اجاره بها رشد بیش از 50 درصد را در طی 10 سال گذشته داشته است.

آمارهای غیر رسمی نشان می‌دهد که اجاره‌بهای مسکن در 10 سال اخیر در کلان‌شهرها بین 40 تا 60 درصد افزایش یافته است، در حالی که طبق مصوبه دولت، سقف افزایش اجاره‌بها سالانه تنها 25 درصد تعیین شده است. این اختلاف فاحش نشان‌دهنده تورم شدید و کمبود نظارت بر بازار اجاره است.

تورم ماهانه شاخص اجاره مسکن 2.9 درصد، تورم نقطه به نقطه 42.3 درصد و تورم سالانه شاخص اجاره 41.7 درصد بود که در سال گذشته هم مصوبه دولتی نتوانتست مانع افزایش تورم بازار اجاره شود.

رشد مداوم اجاره مسکن؛ چالش تازه در بازار راکد املاک

طبق آمار رسمی سال 1403 تورم ماهانه شاخص اجاره مسکن 2.9 درصد، تورم نقطه به نقطه 42.3 درصد و تورم سالانه شاخص اجاره 41.7 درصد بود که در سال گذشته هم مصوبه دولتی نتوانتست مانع افزایش تورم بازار اجاره شود.

براساس آمارهای بانک مرکزی تورم شهریورماه حدود 42درصد اعلام شده که در این میان تورم اجاره مسکن بیش از 34درصد تخمین زده شده است.

براساس آمارهای غیر رسمی قیمت اجاره از 10 سال اخیر در کلان‌شهرها بین 40تا 60درصد افزایش یافته است، درحالی که طبق مصوبه دولت نرخ اجاره‌بها باید 25درصد افزایش یابد.

رشد اجاره مسکن در تابستان 1403 بیش از 50درصد و در تابستان 1404 حدود 40درصد اعلام شده است. بازار برخلاف مصوبه دولتی عمل کرده و بیشتر قراردادها به صورت توافق فی‌مابین موجر و مستاجر متعقد شده‌اند و بازار اجاره حدود 15تا 20درصد بیشتر از مصوبه دولتی رشد کرده است.

سهم اجاره بها از سبد خانوار بیش از 50 درصد و آمارهای غیر رسمی در تهران اجاره مسکن تا 70 درصد از درآمد ماهانه خانوار را می‌بلعد. طبق آمار بانک مرکزی در شهریور 1400 میانگین قیمت هر متر خانه در تهران 31 میلیون تومان بوده که در شهریور 1404این رقم به بیش از 100 میلیون تومان رسیده است

براساس آمار رسمی سهم اجاره بها از سبد خانوار بیش از 50درصد است و آمارهای غیر رسمی می‌گویند در تهران اجاره مسکن تا 70درصد از درآمد ماهانه خانوار را می‌بلعد. طبق آمار رسمی بانک مرکزی در شهریور 1400 میانگین قیمت هر متر خانه در تهران 31 میلیون تومان بوده که در شهریور 1404 این رقم به بیش از 100 میلیون تومان رسیده است.

آمارهای بانک مرکزی حاکی از رشد بیش از 20درصدی قیمت آپارتمان در سال گذشته هستند که در سال جاری به حدود 5 درصد رسیده و این در حالی است که تورم اجاره بها 34 درصد شده است.

براساس آخرین آماره ارایه شده از سوی بانک مرکزی تورم ماهانه اجاره مسکن به 2.8 درصد، تورم نقطه به نقطه به 34.4 درصد و تورم سالانه در این بازار به 37.1 درصد رسیده است. به عبارت دیگر می‌توان گفت که هیچ یک از داده‌های بازار مسکن تطابقی با مصوبه 25درصدی دولت برای افزایش اجاره ندارد.

اگر چه رشد نرخ اجاره بها در 10 سال گذشته عدد بالایی را به خود اختصاص داده است اما باید دید این رشد قیمت در دوره رکود و کمتر شدن تعداد اتباع هم ادامه دار خواهد بود.