افشین قطبی زندگی این مربی را تغییر داد؛/ حرفهای جالب مربی ایرانی: چگونه قهرمان چین شدم!
جهانیار محبی، مربی اهل ایران به عنوان یک ستاره در حال حرکت به سوی آینده است.
به گزارش "روزش سه"، جهانیار محبی، کمک مربی تیم شانگهای‌پورت که با این تیم قهرمان سوپرلیگ چین در سال 2023 شد. مربی 32 سالهای که خیلی زود در حال تبدیل کردن خود به عنوان سرمربی است. نام جان - جهانیار - محبی را به عنوان یک مربی آینده‌دار در ذهن داشته باشید. مسیر مربیگری این مربی 32 ساله برای خیلی‌ها جالب است.
رویای مربیگری محبی را به اتریش کشاند محبی متولد 1991 در تهران است. او عاشق فوتبال شد، وقتی که خیلی جوان بود. با توجه به مسائلی که وجود داشت، حس کرد که استعداد زیادی در بازی کردن ندارد. بنابراین جهانیار دنبال راهی بود برای اینکه مربی فوتبال شود. با توجه به اینکه هوادار پرسپولیس در ایران بود، خیلی اتفاق افتاد که به عنوان یک تماشاگر در تمرینات این تیم حاضر شود. افشین قطبی را آنجا ملاقات کرد و در سن 16 سالگی از او راهنمایی‌هایی را دریافت کرد. جهانیار از قطبی پرسید که چطور می‌توانم مربی خوبی شوم و سرمربی پرسپولیس در آن مقطع هم جواب داد که برای رسیدن به اهدافی که دارد راهی اروپا شود. به این دلیل که آنجا شرایط برای مربیگری و یادگیری بهتر است.
محبی از خانواده‌اش حمایت کامل را گرفت و برای اولین بار در سال 2007 وارد مجارستان شد. با توجه به ویزای تحصیلی که گرفت اما بوداپست فقط یک جایی بود که او خودش را به اتریش و آلمان برساند. بعد از یک سال محبی از بوداپست به وین رفت و آنجا را به عنوان شهر مورد علاقه خودش انتخاب کرد. شرایط دانشگاهی در اتریش فاکتور مهمی بود که مربی ایرانی تصمیم گرفت راه وین را در پیش بگیرد اما هدف اولش این بود که مربیگری را ارتقا بدهد. محبی می‌گوید: «اولین هدف من در اتریش ورود به کلاس‌های مربیگری بود.»
این زمانی بود که محبی سعی کرد خیلی زیاد یاد بگیرد: «زبان آلمانی من خیلی خوب نبود و باید بهتر می‌شد تا بتوانددر شغل مربیگری ارتقا پیدا کنم. نظرات مثبتی درباره خودم دیدم و تلاش کردم بهتر دیده شوم.» محبی توانست تیم‌های زیادی را در رده پایه باشگاه فرست وینا تمرین بدهد: «من احساس کردم که هر چه زمان می‌گذرد به من بیشتر احترام می‌گذارند و اعتماد می‌کنند.»
با این وجود سخت بود که محبی این اعتماد را به دست بیاورد: «به عنوان یک خارجی شما باید بیشتر از مربیانی که اهل آن کشور هستند خودت را نشان بدهی تا مردم ببینند و بتوانند به کارتان اطمینان پیدا کنند.»
آن زمان مدیر ورزشی فرست وینا به جهانیار فضای پیشرفت داد: «این آقا خیلی به من فضا داد. می‌توانستم تورنمنت‌ها را برگزار کنم و بازی دوستانه تدارک ببینم. خیلی توانستم جایگاه خودم را تثبیت کنم. من فقط یک مربی آکادمی نبودم بلکه به عنوان کمک رئیس آکادمی هم کار می‌کردم.»
پروژه تایلند؛ آماده نبودم خیلی اتفاقی پروژه تایلند پیش آمد. ارتباطی که با افشین قطبی داشت به ثمر نشست و او از محبی خواست تا در تایلند به عنوان آنالیزور فعالیت کند: «وقتی که این پیشنهاد رسید، سریع قبول کردم. بدون اینکه به مفاد قرارداد نگاه کنم. چنین پیشنهادی را باور نمی‌کردم. آن هم در سن 24 سالگی.»
با این وجود انتقال از سنین پایه به بوریرام اتفاق بزرگی بود: «وقتی کارم را با بوریرام شروع کردم، خیلی آماده نبودم. من هیچگونه تجربه‌ای در فوتبال حرفهای نداشتم. وسط فصل وارد این تیم شده بودم و همه چیز خیلی سریع پیش می‌رفت. من نمی‌دانستم چطور باید کارم را به بهترین نحو انجام بدهم. چون به عنوان یک آنالیزور شرایط کاملاً متفاوت بود، نسبت مسائلی که در فوتبال پایه وجود داشت.»
ولی با این وجود او خیلی تلاش کرد تا خودش را به شرایط آرمانی برساند: «شب‌هایی بود که در درازمدت، سه یا چهار ساعت بیشتر نمی‌خوابیدم و می‌خواستم خود را به شرایط خوب برسانم. وضعیت طوری بود که نمی‌توانستی اشتباه بکنی. چون هر اشتباه می‌توانست نتایج بدی به وجود بیاورد.» بعد از سه ماه محبی و قطبی راه خود را از بوریررام جدا کردند، آن هم به دلیل مشکلاتی که وجود داشت.
تجربه کار در خارج، منتظر محبی بود: «من مطمئن بودم که خیلی سریع در چین فرصتی به دست خواهیم آورد.» تا زمانی که این اتفاق بیفتد، محبی به باشگاه سابق خود در اتریش برگشت و یک کار دیگر هم در تیمی جدید آغاز کرد: «من به تیم اتریشی گفتم که به پول نیاز ندارم و خوشحال می‌شوم مجانی بتوانم به شما کمک کنم. این برای من مهم بود که بتوانم خودم را پرورش بدهم و برای کار بعدی آماده شوم.»
انتقال به چین، گام بعدی باشگاه شیجیاژوانگ، قطبی و محبی را استخدام کرد. این تیم آن زمان بسیار قوی بود: «چین جای متفاوتی بود. اپلیکیشن و اینترنتی که استفاده می‌کردند، برایم تازگی داشت. خیلی سخت بود بتوانم با خانواده در ارتباط باشم. معمولاً دو سه مترجم داشتیم اما بیرون از کار، برای‌مان ارتباط با افراد دیگر جامعه مشکل بود. زمان زیادی گذشت تا بتوانیم خودمان را با جامعه وفق بدهیم.»
محبی توانست با جامعه آشنا شود. او باید هلی‌شات پرواز می‌داد، کارهای آنالیز انجام می‌داد و به همکارانش هم کمک می‌کرد: «در چین که آنها معتقدند شما باید به عنوان مربی خارجی خیلی چیزها را در دست بگیری و حتی مربیان آنها را هم آموزش بدهی. تو فقط آنجا به عنوان یک آنالیزور ساده نیستی.»
با این وجود آنها یک مسیر درست را پیش گرفتند و در سال 2017 می‌توانستند به سوپرلیگ صعود کنند اما در جایگاه سوم کارشان را پایان بردند. سال بعد در سال 2018 مجبور شدند از شیجیاژوانگ جدا شوند.
برگشت به ایران آسان نبود بعد از چند ماه قطبی و محبی به کشور خودشان ایران برگشتند و هدایت فولاد خوزستان را بر عهده گرفتند. محبی می‌گوید: «آنجا می‌توانستم با مردم کشورم و به زبان خودمان حرف بزنم. یک مسئله‌ای که وجود داشت، عشق به فوتبال در ایران بود. هر جا که می‌رفتیم همه درباره فوتبال حرف می‌زدند. این قضیه کار را بسیار سخت می‌کرد، بخصوص برای مربیان فوتبال. باز هم بخصوص در روزهایی که نتیجه نمی‌گرفتی و موفق نمی‌شدی.»
در فولاد آنها می‌خواستند خودشان را نشان بدهند و بتوانند کارهای بزرگتری انجام بدهند. بعد از اینکه فصل تمام شد، با حضور در جایگاه هشتم کار خودشان را با فولاد تمام کردند.
همکاری با خاویر پریرا قطبی و محبی بعد از فولاد دوباره به چین برگشتند و در سومین تجربه توانستند شیجیاژوانگ را به سوپرلیگ برسانند. این لحظه بسیار برای محبی مهم بود: «واقعاً چنین صعودی برای من اهمیت داشت. در گذشته همیشه با ناراحتی کارم تمام می شد اما این بار توانستم جلوه دیگری از فوتبال را هم ببینم.»
بعد از صعود به سوپرلیگ، به دلیل شیوع کرونا فوتبال در چین نیمه رسمی تعطیل شد و تیم‌ها به صورت متمرکز لیگ را برگزار کردند. وقتی سال 2021 رسید، محبی می‌خواست دیگر به عنوان آنالیزور ادامه ندهد و پست دیگری را تجربه کند: «من فکر می‌کردم زمان آن رسیده که یک گام به جلو بروم. همیشه برای من مشخص بود که می‌خواهم چه کار کنم. می‌خواستم سرمربی باشم ولی فکر می‌کردم بعد از چند سال تجربه به عنوان آنالیزور، وقتش بود که کمک مربی شوم.»
همان شغلی که محبی می‌خواست به او پیشنهاد شد. باشگاه هنان به او پیشنهاد داد تا به خاویر پریرای اسپانیایی و تیم فنی او ملحق شود.
رویای لالیگا چگونه اتفاق افتاد بعد از شش ماه که در هنان کار کردن، به صورت ناگهانی وارد باشگاه لوانته در لالیگا شدند. در اکتبر 2021، لوانته خاویر پریرا را به عنوان سرمربی انتخاب کرد و او هم خیلی زود جهانیار محبی را با خودش به اسپانیا برد: «این رویای بزرگی برای من بود. بعضی وقت‌ها فکر می‌کنم که تمام این موارد چگونه و در عرض چند سال اتفاق افتاد.»
مربیگری در لوانته، زمانی که پایین جدول بود کار سختی محسوب می‌شد. آنها می‌خواستند نتیجه بگیرند و پریرا و محبی هم مجبور شدند این تیم را ترک کنند: «ما در این چالش موفق نبودیم و دست‌ها را بالا بردیم.» لوانته بعد از آنها هم نتوانست در لیگ بماند.
در نهایت قهرمانی با شانگهای پورت بعد از تمام این تجربیات، محبی و پریرا به چین برگشتند و باشگاه هنان آنها را برگرداند: «ما می‌خواستیم جایی کار کنیم که به ما اطمینان باشد و احترام بگذارند.» با وجود این، باشگاه مشکل اقتصادی داشت اما آنها توانستند کار بزرگی انجام بدهند و این تیم را در رتبه خوبی قرار بدهند. بعد از این موفقیت، شانگهای پورت دنبال آنها آمد و جذب‌شان کرد. باشگاه شانگهای‌پورت در تمام تاریخ فقط یک بار توانسته بودند قهرمان شوند.
البته تا لحظه‌ای که محبی و پریرا راهی این تیم شده بودند. نام‌های بزرگی هم در تاریخ‌شان بازی و مربیگری کرده بودند: «هواداران دوست داشتند نام بزرگی هدایت تیم‌شان را بر عهده بگیرد. هیچکدام از طرفداران امیدی به ما نداشند که قهرمان شویم. نتایج اما نگته دیگری را نشان داد. سال 2023، از هفته اول تا آخر، تمام لیگ را شانگهای در صدر جدول ایستاد: «من از دستاوردی که داشتیم خوشحالم و به آن افتخار می‌کنم.»
خداحافظی با چین پریرا و محبی بعد از قهرمانی با شانگهای در سوپرلیگ چین تصمیم گرفتند به همکاری ادامه ندهند. محبی می‌گوید: «این برای ما کاملاً مشخص بود که دوران کاری ما در چین تمام شده، چون دنبال تجربه و چالش جدیدی بودیم.» در حال حاضر آنها با باشگاه‌هایی از آسیا، خاور میانه و اروپا در حال مذاکره هستند و حتی سیگنال‌های مثبتی از انگلیس هم به ایجنت آنها رسیده. نکته‌ای که مشخص است اینکه مربی 32 ساله ایرانی می‌خواهد خودش را همچنان در آینده و به عنوان کمک مربی ببیند. همین الان با خاویر پریرا این صحبت را داشته است: «ما توافق کردیم که در دو سه سال آینده کنار خاوی بمانم و خودم را پرورش بدهم. زمانی که مناسب باشد، خودم به عنوان سرمربی کارم را آغاز می‌کنم.»
2025، آغاز تجربه سرمربیگری برنامه کاملاً مشخص است. محبی می‌خواهد مدرک مربیگری پرولایسنس خود را تا سال 2025 از انگلیس بگیرد و این اتفاق در اتحادیه فوتبال این کشور به وقوع خواهد پیوست: «پریرا سال‌ها در لیگ برتر و چمپیونشیپ کار کرده بود و به من راهنمایی داد تا مدرک خودم را از آنجا بگیرم. خوشحالم که این گام رو به جلو را برداشتم تا بتوانم در سالهای بعد سرمربی باشم. شما همیشه باید برنامه‌های مختلفی داشته باشی. فوتبال در 20 سال اخیر پیشرفت بسیاری داشته و شما نمی‌توانید با یک مسیر و یک ایده حرکت کنید. باید همیشه آماده یادگیری باشید و فرهنگ خودتان را تغییر بدهید. فکر می‌کنم فوتبال تغییرات بسیاری خواهد کرد و من امیدوارم بخشی از این رشته ورزشی پرطرفدار باشم.»
