اقتصاد مقاومتی، سپری در برابر تورم، موتوری برای رشد؟
به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران, این رویکرد که بر پایه‌های خودکفایی، درون‌زایی، حمایت از تولید داخلی، مدیریت بهینه منابع و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی بنا شده است، ادعا دارد که می‌تواند همزمان به مهار تورم و تحقق رشد اقتصادی پایدار کمک کند. اما تا چه اندازه این ادعا واقع‌بینانه است؟
اقتصاد مقاومتی در مواجهه با تورم:
یکی از اهداف اصلی اقتصاد مقاومتی، کاهش وابستگی به واردات و تقویت تولیدات داخلی است. این امر می‌تواند در کنترل تورم از چند جنبه مؤثر باشد: کاهش شوک‌های ارزی: با کاهش وابستگی به واردات و ارز، اقتصاد کمتر در معرض نوسانات نرخ ارز قرار می‌گیرد. این کاهش شوک‌های ارزی می‌تواند از وارداتی شدن تورم جلوگیری کند. ثبات قیمت‌ها: حمایت از تولید داخلی و افزایش رقابت‌پذیری محصولات ایرانی، می‌تواند به ثبات یا حتی کاهش قیمت‌ها در بازارهای داخلی کمک کند، به خصوص در کالاهایی که پیش از این به شدت وابسته به واردات بوده‌اند. کنترل نقدینگی: تمرکز بر تولید و سرمایه‌گذاری در بخش‌های مولد، به جای سفته‌بازی در بازارهای غیرمولد (مانند ارز و طلا)، می‌تواند به هدایت نقدینگی سرگردان به سمت فعالیت‌های تولیدی و کاهش فشار تورمی ناشی از رشد بی‌رویه پول کمک کند. مدیریت منابع: تخصیص بهینه منابع داخلی، از جمله نیروی کار و سرمایه، و جلوگیری از هدررفت آن‌ها در بخش‌های غیرمولد، می‌تواند به افزایش بهره‌وری و کنترل هزینه‌های تولید منجر شود که در نهایت به کنترل قیمت‌ها یاری می‌رساند.
اقتصاد مقاومتی و موتور رشد اقتصادی:
اقتصاد مقاومتی پتانسیل آن را دارد که به عنوان موتوری برای رشد اقتصادی عمل کند، به شرطی که به درستی اجرا شود: تقویت تولید داخلی: سیاست‌های حمایتی از تولید داخلی، مانند رفع موانع تولید، حمایت مالی، و ایجاد مشوق‌های صادراتی، می‌تواند منجر به افزایش تولید ناخالص داخلی (GDP) و ایجاد اشتغال شود. تنوع‌بخشی اقتصادی: کاهش وابستگی به نفت و توسعه صنایع و بخش‌های دیگر (مانند کشاورزی، گردشگری، و فناوری)، اقتصاد را در برابر شوک‌های قیمتی نفت مقاوم‌تر کرده و پایه‌های رشد را مستحکم‌تر می‌سازد. افزایش صادرات غیرنفتی: تمرکز بر توسعه صادرات محصولات و خدمات داخلی، می‌تواند به افزایش درآمدهای ارزی، بهبود تراز تجاری و تقویت رشد اقتصادی کمک کند. بومی‌سازی فناوری: تشویق به تحقیق و توسعه، نوآوری و بومی‌سازی فناوری‌های مورد نیاز، علاوه بر کاهش وابستگی، می‌تواند منجر به ایجاد صنایع پیشرفته و افزایش بهره‌وری کل عوامل تولید شود. حمایت از کارآفرینی و شرکت‌های دانش‌بنیان: اقتصاد مقاومتی بر توانمندسازی بخش خصوصی، کارآفرینان و شرکت‌های دانش‌بنیان تأکید دارد که پیشران‌های اصلی نوآوری و رشد اقتصادی محسوب می‌شوند.
چالش‌ها و ملاحظات:
با وجود پتانسیل‌های ذکر شده، اجرای موفقیت‌آمیز اقتصاد مقاومتی با چالش‌های متعددی روبروست: مقاومت در برابر اصلاحات ساختاری: اجرای برخی الزامات اقتصاد مقاومتی، مانند اصلاح نظام بانکی، مبارزه با فساد، و کاهش مداخلات دولت در اقتصاد، نیازمند اراده سیاسی قوی و مقاومت در برابر فشارهای ذی‌نفعان است. تأمین مالی و سرمایه‌گذاری: تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی، به ویژه در حوزه تولید و فناوری، نیازمند سرمایه‌گذاری کلان است که تأمین آن در شرایط تحریم و رکود اقتصادی دشوار است. مدیریت انتظارات: اجرای موفقیت‌آمیز سیاست‌های اقتصادی، نیازمند مدیریت انتظارات تورمی و اطمینان‌بخشی به فعالان اقتصادی و مردم است. اجرای صحیح و هماهنگ: نبود هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف اجرایی و سیاست‌گذاری، می‌تواند اثربخشی برنامه‌های اقتصاد مقاومتی را تضعیف کند.
به گزارش اکونیوز، اقتصاد مقاومتی، به عنوان یک چارچوب سیاستی، پتانسیل قابل توجهی برای مقابله با تورم و هدایت اقتصاد به سمت رشد پایدار دارد. با این حال، اثربخشی واقعی آن به میزان پایبندی به اصول بنیادین آن، اجرای صحیح و هماهنگ برنامه‌ها، و انجام اصلاحات ساختاری لازم بستگی دارد. صرف نام‌گذاری یک رویکرد، بدون پیاده‌سازی عملیاتی و رفع موانع، نمی‌تواند به طور خودکار مشکلات اقتصادی را حل کند. در صورتی که سیاست‌های این چارچوب به درستی اجرا شوند، می‌توانند سپری مطمئن در برابر فشارهای خارجی و موتوری قدرتمند برای تحقق رشد اقتصادی فراگیر و پایدار باشند.