اقیانوس موهبتی الهی است

مرتضی توکلی رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی در خصوص اقیانوس نوشت: اقیانوس موهبتی الهی است که آغاز و تداوم حیات نباتی و جانوری و استمرار تعادل نظام‌مند چرخه حیات مرهون آن است. مناظر زیبا و چشم نواز، منابع سرشار زنده و غیر زنده، تنظیم اقلیم زمین، حمل و نقل روان و ارزان و تأمین امنیت و دفاع از سرزمین، تنها بخشی از منافع و مزایای اقیانوس برای ساکنان این کره خاکی است.

8 ژوئن (19 خرداد 1403) که روز جهانی اقیانوس نامگذاری شده است به عنوان یک روز نمادین جهت افزایش آگاهی و معرفی اقدامات و سیاست‌های کلی آمایش سرزمین مبنی بر توسعه و پیشرفت مناطق و صنایع دریایی است.

توجه دقیق، عالمانه و آگاهانه به ناهنجاری‌هایی مانند ورود آلاینده‌های نفتی، پلاستیک ها، فاضلاب های صنعتی و شهری به دریا، صید بی رویه، توسعه صنعتی ناپایدار و تخریب زیستگاه‌های حساس دریایی، گرمایش بی سابقه، تغییرات شدید تراز آب دریای خزر، توسعه لایه کم اکسیژن در خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر، اسیدی‌تر شدن دریاها، کاهش تنوع زیستی، ورود گونه‌های مهاجم از طریق آب توازن کشتی ها، و موضوعاتی شبیه آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. همچنین شناخت منابع و منافع دریایی و بهره برداری پایدار از آنها مانند تامین آب شیرین مورد نیاز شهر‌های ساحلی، شناسایی منابع انرژی دریایی اعم از منابع تجدیدپذیر و غیر تجدیدپذیر، صید و صیادی در آب‌های دور و نزدیک، آبزی پروری ساحلی - دریایی، گردشگری دریایی، حمل و نقل و صنایع دریایی - اقیانوسی وجه دیگری است که اهمیت روز افزون دریا و اقیانوس را به عنوان کلید جهش اقتصادی کشور مورد تاکید قرار می دهد.

دانش بشر حکایت از وضعیت نگران‌کننده اقیانوس و دریا‌ها دارد. با این حال، تلاش‌های انجام شده برای نجات اقیانوس و زمین همچنان کافی نیست. با توجه به شعار روز جهانی اقیانوس‌ها ودریا‌ها در سال 2024 میلادی که از طرف سازمان ملل اعلام شده است، برای تحریک انگیزه‌ای گسترده برای نجات اقیانوس، نیاز به "بیدار کردن عمق‌های جدید" است. این شعار افراد و جوامع را به بررسی عمیق‌تر درک اهمیت اقیانوس، اکوسیستم‌های آن و ارتباط آن با جنبه‌های مختلف زندگی‌مان تشویق می‌کند و به لزوم بیدار شدن احساس عمیق‌تری از مسئولیت، آگاهی و ارزش قدردانی از اقیانوس و حفظ آن اشاره می‌کند.

توجه به این نکته بسیار حایز اهمیت است که پایه شناخت موضوعات مطروح، توجه به رشته های علوم و مهندسی اقیانوسی - جوی و توسعه و تامین فناوری‌های مورد نیاز برای پایش و مشاهدات اقیانوسی - جوی است که همت همگانی را برای حمایت از مراکز علمی معتبر کشور در این عرصه طلب می‌کند تا با ایجاد دانش و شناخت دقیق تر، زمینه را برای بهره گیری هر چه بیشتر از قابلیت های موجود بخش دریایی و خلق ظرفیت‌های جدید و نیز حفاظت عالمانه از این منابع بی نظیر در سطح ملی و منطقه‌ای فراهم نماید.