امامت امام حسن عسکری (ع) یکی از سخت‌ترین دوران‌ها در میان اهل بیت (ع)

حجت الاسلام والمسلمین رضا غلامی، کارشناس مذهبی درمورد دوران امامت امام حسن عسکری علیهم السلام بیان کرد: دوران امام حسن عسکری (ع) به دلایل مختلف، یکی از مقاطع سخت سیره اهل بیت علیهم السلام بوده است و از جمله این دلایل می‌توان به تولد حضرت مهدی (عج) اشاره کرد که پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع) در فرمایشات خود برای تشیع نقل کرده اند که امام دوازدهم علیهم السلام، امامی است که به دنیا می‌آیند و جهان را پُر از عدل و داد می‌کنند «کَمَا مُلِئَت ظُلماً وَ جَوراً» و در حقیقت، این بشارت و وعده نبی مکرم اسلام (ص) باعث شده بود دستگاه خلافت عباسی حساسیت ویژه‌ای درمورد امام حسن عسکری (ع) داشته باشد و حضرت (ع) را به شدت تحت کنترل قرار دهد.

به گفته این کارشناس مذهبی، اساساً عسکر به معنای لشکر است و به همین دلیل، خلفای عباسی، امام حسن عسکری علیهم السلام را در یک پادگان نظامی در شدیدترین محاصره‌ها قرار داده بودند و بر ارتباطات، تعاملات، مراودات و رفت و آمد‌های ایشان و شیعیان نظارت داشتند و مراقب بودند تا تولد حضرت امام زمان (عج) اتفاق نیفتد.

حجت الاسلام والمسلمین غلامی تصریح کرد: سخت گیری‌هایی که خلفای عباسی درمورد امام حسن عسکری (ع)؛ هم در زندگی شخصی ایشان و هم در ارتباط و تعامل با شیعیان و پیروان داشتند باعث شده بود که دوران امامت ایشان، یکی از مقاطع سخت دوره امامت حضرات معصومین علیهم السلام به شمار آید و این نظارت و کنترل باعث شده بود که حضرت امام حسن عسکری علیهم السلام راهبردی را در پیش بگیرند و آن هم ارجاع شیعیان به وکلا و نوابی بود که امین حضرت علیهم السلام بودند و در این میان، دو هدف داشتند: یکی این که بتوانند محدودیت‌های به وجود آمده برای خود را به واسطه این وکلا رفع کنند و با شیعیان ارتباط داشته باشند و پاسخگوی مسائل آن‌ها باشند و از وضعیت شیعیان مطلع شوند و دوم این که امام حسن عسکری علیهم السلام با نظام وکلا به دنبال این بودند تا شیعیان را برای عصر جدیدی که در حال شکل گیری بود؛ یعنی عصر غیبت آماده کنند. چون حضرت مهدی (عج) در این دوران حضور فیزیکی در میان شیعیان ندارند و قرار است ذهن شیعه آماده شود برای این که زمینه ظهور حضرت مهدی (عج) فراهم شود. اما در عین حال، سختی‌های دوران امامت امام حسن عسکری علیهم السلام خاص و به نحوی بود که حضرت علیهم السلام در میان ائمه اطهار (ع) کمترین مدت امامت را داشتند.

این کارشناس مذهبی ادامه داد: یکی از تفاوت‌های دوره امام حسن عسکری علیهم السلام با امامان دیگر این بود که ایشان باید خفقان و فشاری که خلیفه عباسی برای ازدواج و زندگی فردی و تولد فرزند ایشان به وجود آورده بود را مدیریت می‌کردند و اجازه نمی‌دادند طرحی که دشمن برای مقابله با تولد امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف را طراحی کرده بود اجرا کند. اما از آن جایی که خداوند سبحان اراده کرده اند این سنت و مسیر امامت محقق شود با وجود همه سخت‌گیری ها، نظارت‌ها و کنترل‌هایی که وجود داشتند امام حسن عسکری علیهم السلام در زمان امام هادی علیهم السلام ازدواج کردند بدون این که اعلان عمومی در این خصوص وجود داشته باشد و هیچ کسی نیز، از زمان تولد امام زمان (عج) مطلع نشد؛ به طوری که حتی خواهر امام حسن عسکری علیهم السلام با وجود رفت و آمد به منزل حضرت (ع) از این اتفاق خوش یمن اطلاع نداشتند. بنابراین، مدیریت این دوران سخت از ویژگی‌های شاخص امام حسن عسکری (ع) بود که پروردگار متعال، این عنایت و مأموریت را به ایشان سپردند.

حجت الاسلام والمسلمین غلامی گفت: حضرت امام حسن عسکری (ع) توصیه‌هایی به شیعیان دارند که هم شامل مسائل معنوی و هم شامل نظامات اجتماعی و ارتباطات انسانی می‌شوند و همچنین، به حقوق مومنان به یکدیگر و حفظ امانت تأکید کرده اند تا جایی که فرموده اند حتی اگر این امانت برای فاسق باشد باید به خوبی به او بازگردانده شود و علاوه بر این، شیعیان باید باعث سربلندی اهل بیت علیهم السلام باشند نه مایه سرافکندگی.

این کارشناس مذهبی افزود: دعوت به کثرت سجده و تلاوت قرآن از دیگر توصیه‌های مهم امام حسن عسکری علیهم السلام است که حضرت علیهم‌السلام فرموده اند: «اُوصیکُم بِتَقوَی الله، وَالوَرَعِ فی دینِکُم، وَالاِجتِهادِ لله ِِ، وصِدقِ الحَدیثِ، وأداءِالأَمانَهِ الی مَنِ ائتَمَنَکُم مِن بَر أو فاجِر، وطولِ السُجودِ، وحُسنِ الجِوارِ، فَبِهذا جاءَ مُحَمَد صلی الله علیه و آله. صَلوا فی عَشائِرِهِم، وَاشهَدوا جَنائِزَهُم، وعودوا مَرضاهُم، وأدوا حُقوقَهُم، فَاِنَ الرَجُلَ مِنکُم اذا وَرَعَ فی دینِهِ وصَدَقَ فی حَدیثِهِ وأدَی الأَمانَهَ وحَسَنَ خُلُقَهُ مَعَ الناسِ قیلَ: هذا شیعِی، فَیَسُرُنی ذلِکَ. اِتَقُوا الله َ وکونوا زَینًا ولا تَکونوا شَینًا، جُروا الَینا کُلَ مَوَدَه وَادفَعوا عَنا کُلَ قَبیح، فَاِنَهُ ما قیلَ فینا مِن حَسَن فَنَحنُ أهلُهُ، وما قیلَ فینا مِن سوء فَما نَحنُ کَذلِکَ. لَنا حَق فی کِتابِ الله ِ وقَرابَه مِن رَسولِ الله ِ وتَطهیر مِنَ الله ِ، لا یَدَعیهِ أحَد غَیرُنا الا کَذاب. أکثِروا ذِکرَ الله ِ وذِکرَ المَوتِ وتِلاوَهَ القُرآنِ وَالصَلاهَ عَلَی النَبِیِ صلی الله علیه و آله، فَاِنَ الصَلاهَ عَلی رَسولِ الله ِ عَشرُ حَسَنات. اِحفَظوا ماوَصَیتُکُم بِهِ، وأستَودِعُکُمُ الله َ، وأقرَأُ عَلَیکُمُ السلام».