امنیت غذایی زیر تیغ خشکسالی / تهدیدی که باید جدی گرفته شود

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از مرآت؛ امنیت غذایی به دسترسی همه افراد یک جامعه، در تمام ادوار عمر به غذای کافی و سالم برای داشتن زندگی سالم و فعال گفته می شود و یکی از پایه‌های اصلی امنیت ملی است و امنیت در سایر حوزه‌ها و ابعاد وابستگی زیادی به امنیت غذایی دارد. تغییرات کنونی در عرصه بازار و نیاز مصرف کنندگان، امنیت غذایی را به موضوع مهمی تبدیل کرده که به طور چشمگیری در کانون توجه دولت‌ها قرار گرفته است.

امنیت غدایی زمانی تامین می شود که سرانه سبد غذایی خانواده به صورت صحیح انتخاب و تهیه شود، برای افراد خانواده کافی و به صورت صحیح طبخ شود تا عناصر و مواد غذایی سالم و صحیح به سلولها و اندام های بدن برسد.

برای تامین امنیت غذایی در یک کشور و نظام اجتماعی باید سازمان ها و نهادها با هم همکاری داشته باشند و با هماهنگی یک سازمان متولی امنیت غذایی، بر تولید یا واردات مواد و محصولات غذایی، آموزش و تبلیغ و آگاهی دادن به جامعه و سیاست گذاریهای کلان اقتصادی نقش ایفا کنند.

فلذا با توجه به اهمیت موضوع خبرگزاری مرآت میز گردی با همین مضمون را با حضور کارشناسان جهاد کشاورزی در نظر گرفته است.

اصلاح الگوی کشت راهی موثر برای امنیت غذایی

لطف الله رضایی؛ معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان سمنان در تعریف امنیت غذایی گفت: امنیت غذایی مسئله ای است که قطعا یک بحران جدی در آینده جهان تلقی می شود می طلبد از هر ظرفیتی در حوزه کشاورزی آب، زمین و نیروی انسانی حداکثر بهره گیری انجام شود.

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان سمنان در ادامه اذعان کرد: در سطح استان منابع آبی به لحاظ کمی وکیفی در حال کاهش است و با کسری شدید مخازن روبرو هستیم به طوریکه سالانه 150 میلیون متر مکعب آب چاهها کاهش پیدا می کند.

رضایی خاطر نشان کرد: با توجه به افزایش جمعیت و کمبود منابع آبی نمی توان توسعه سطح را به عنوان یک راهکار برای افزایش غذا در نظر گرفت و باید به افزایش بهره روی وکاهش سطح به عنوان یک تکنیک روی آورد.

وی طرح تغییر الگوی کشت را به عنوان یک راهکار مفید برای ایجاد امنیت غذایی دانست و افزود: اصلاح الگوی کشت اگر بدرستی انجام گیرد بسیار مفید خواهد بود و این طرح قطعا برروی محصولات استراتژیک مانند گندم نمیتوان استفاده کرد و باید برروی محصولات لوکس و پرآب مانند هندوانه و یا گوجه اجرایی شود.

بنا به گفته رضایی در استان سمنان طرح اصلاح الگوی کشت از سال 96 اجرایی شد و در این جریان کل مطالعات از سال 42 تا سال 96 جمع بندی شد و برآیند و نتیجه آن دونکته حائز اهمیت را در پی داشت اولا: برآورد سقف و ظرفیت الگوی کشت باید مشخص می شد و از سوی دیگر و تشخیص ضعف ها و محدودیت های مناطق کشاورزی نیز می بایست تشخیص داده می شد و این موضوع بر روی 11 محصول باغی و 11 محصول زراعی عمده استان سقف مجاز توسعه در نظر گرفته شد.

وی در این راستا به دو سند دیگر نیز برمبنای سند الگوی کشت اشاره کرد و افزود: سند بهره وری منابع آبی و سازگاری با کم آبی در نظر گرفته شد و در سند بهره وری سود آوری هرمحصول در کنار توجه به امنیت غذایی در نظر گرفته شد.

رضایی همچنین در توضیح سند سازگاری با کم آبی نیز خاطر نشان کرد: در این سند نیز باید در خشک سالی ها آب قابل برنامه ریزی در نظر گرفته شود و مقدار مجوز مصرف آب مشخص باشد و اگر هرنوع صنعت وارد شود باید در سند سازگاری مد نظر قرار گیرد.

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان سمنان در رابطه با مورادی که در سند سازگاری به انها اشاره شده و باید برای افزایش بهره وری انجام گیرد اشاره کرد و گفت: این موارد شامل انتقال کشت از بهار به پاییز، توسعه محصولات خاص و استفاده از کشت زیر پلاستیک، استفاده از ارقام مقاوم به شوری و خشکی مثل ارقام گندم که مقاوم به بخش کم ابی است و توسعه گیاهان دارویی و مبارزه با افت و بیماری ها وتوسعه سایبان ها است.

مهندس رضایی طرح الگوی کشت جدید را یک موضوع نیاز به برنامه ریزی دانست که باید با حمایت از کشاورز و پرداخت تسهیلات لازم به آنها اجرایی شود تا به یک حالت پایدار در کشاورزی دست یابیم.

وی به ذکر نمونه ای از طرح الگوی کشت در مورد محصولات پرآب مانند هندوانه اشاره کرد و افزود: کشوری مانند ترکیه اصلا هندوانه کاشت نمی کند و این محصول را عمدتا از ایران وارد می کند به دلیل آنکه در هر هکتار جالیز حدود 15 تا 20 تن هندوانه در قبال مصرف 15 هزار متر مکعب اب قابل برداشت است، در صورتیکه اگر همین مقدار گلخانه شود با همان مقدار مصرف آب عملکرد 200 تا 400 تن در هر هکتار خواهد داشت.

تیغ دولبه تراریخته و امنیت غذایی

رضایی استفاده از محصولات تراریخته را موضوع محل اختلاف بسیاری از صاحب نظران دانست و در این خصوص ابراز کرد: با افزایش جمعیت جهان استفاده از تکنیک های کشاورزی و همینطور محصولات تراریخته یک موضوع اجتناب ناپذیر است، و الزاما تراریخته به معنای یک محصول ناسالم نیست بلکه اسفتاده از این تکنیک نیاز به آزرمایشگاههای بررسی دقیق و کارشناسی شده دراد تا سلامت آن تایید شود.

وی استفاده از محصولات تراریخته را در کشور ما منوط به چند رقم خاص پنبه ذرت و برنج دانست و اضافه کرد: در کشور ما استفاده از محصولات تراریخته مخالفان زیادی دارد و به جز در چند مورد محدود که انهم در آزمایشگاههای مربوطه بررسی می شود، محصولات تراریخته استفاده نمی شود.

رضایی جنگ های بیوتروریستی را یک موضع مرتبط با ورود ژن های تراریخته به کشور دانست و ابراز کرد: تهدید امنیت غذایی یک کشور با محصولات تراریخته و تغییر زنتیک یافته یک موضوع اثبات شده است بدین جهت که زمانیکه یک پایه تغییر ژنتیک یافته وارد کشور می شود براحتی دشمن می تواند آفت و ویروس موثر برروی این محصول را نیز وارد کرده و کشاورزی یک کشور را پس از وابستسگی به یک محصول براحتی تحت تاثیر قرار دهد.

وی خود کفایی کشور را در تولید گندم به شرط رعایت الگوی کشت و حذف محصولات پراب بردانست و بیان کرد: توان و ظرفیت خود کفایی در تولید محصولات غذایی در کشور وجود دارد و البته با توجه به خشک سالی های شدید طی سال های اخیر نیاز به برنامه ریزی مدون و دقیق در این خصوص دارد.

این مقام مسئول سموم مورد استفاده در کشاورزی را یک دغدغه برای کشاورزیان برشمرد و افزود: سمومی که در حال حاضر کشاورزان استفاده می کنند تحت شبکه مانیتورینگ سازمان حفظ نباتات قرار دارد و اما در مجموع تحریم ها برروی سطوح سموم استفاده شده در داخل کشور بشدت تاثیر گذار بوده وسموم داخلی که استفاده می شوند کیفیت لازم را نداشته و از این رو چندین سم مورد استفاده قرار می گیرد که قطعا باقیمانده آن در محصولات کشاورزی وجود دارد.

وی فروش سموم تقلبی و غیر مجاز را یک جرم دانسته و در این خصوص به افراد دست اندر کار در این زمینه هشدار داد که هرگونه استفاده از این سموم مشمول حبس خواهد شد.

کم آبی مهمترین تهدید امنیت غذایی

مرتضی ابرهیم زاده عضو اتاق اصناف کشور نیز در این میز گرد در خصوص اهمییت پرداختن به امنیت غذایی در کشور اذعان کرد: امنیت غذایی و تولیدات کشاورزی در هرکشوری یک مقوله مهم و اساسی است و در کشور ما نیز با توجه به بحران خشکسالی این مسئله از جایگاه ویژه تری برخوردار و نیازمند یک برنامه ریزی مدون در این زمینه است.

ابراهیم زاده در ادامه افزود: کم آبی مهمترین تهدید امنیت غذایی کشور محسوب شده و طرح اصلاح الگوی کشت در استان می تواند به حل این معضل تا حد زیادی کمک کند.

عضو اتاق اصناف کشور خاطر نشان کرد: برنامه ریزی برای منابع ابی استان و همچنین اصلاح الگوی کشت نیاز به ارائه آمار و ارقام دقیق دارد و تا کنون متاسفانه هیچ آمار دقیقی حتی از چاههای استان وجود ندارد و باید با احصا این موارد برنامه ریزی دقیقی صورت پذیرد.

این مقام مسئول بیان کرد: تا سال 76 اولویت مصرف آب کشاورزی قبل از صنعت بود اما از آن سال به بعد اولویت تغییر کرد و صنعت مقدم برکشاورزی قرار گرفت و موجب شد سطح کشاورزی پایین بیاید.

وی در خصوص منابع مصرفی و خود کفایی غذایی کشور ابراز کرد: امروز شاهد این هستیم که در همه کالاها، اگرچه شعار خودکفایی داده شده، ولی پایدار نبوده و مجدد نیاز به واردات داشتیم؛ ضمن اینکه نبود کشت فراسرزمینی و برنامه‌های نامنظم خرید دولت از بازارهای جهانی نتوانسته امنیت غذایی کشور را تامین کند؛ پس فقط کاهش سرانه مصرف را شاهد بوده و زنگ خطر کمبود غذا در سفره خانوار به صدا در آمده است.

ابراهیم زاده در رابطه با مشکلات محصولات تراریخته اذعان کرد: محصولات ترایخته موجب افزایش راندامن کشاورزی می شود و از این نظر بسیار عالی است اما از نظر بحث امنیت غذایی باید مورد بررسی قرار گیرد و این موضع نیازمند آزمایشگاههای انسانی ساختار مند است.

انتهای پیام /