انتخابات ملت - 4/ چرا فقط "جمهوری اسلامی" به رای گذاشته شد؟

غلامرضا خواجه‌سروی کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با خبرنگار گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم در خصوص روز "جمهوری اسلامی ایران" گفت: در تمام انقلاب‌های بزرگ جهان، حذف نظام پیشین و جایگزین کردن نظام جدید یک هدف بوده است.

وی افزود: البته روش‌های جایگزین کردن نظام جدید، متفاوت است، اما موردی مشابه آن اقدامی (برگزاری همه‌پرسی) که در ایران صورت گرفت، در انقلاب‌های بزرگ (کبیر) جهان سراغ نداریم.

خواجه‌سروی تصریح کرد: بنابراین برگزاری همه‌پرسی (رفراندم) پس از پیروزی انقلاب اسلامی برای انتخاب نوع نظام آینده، یک اقدام نو، جدید و بی‌نظیر در جهان بود.

این استاد دانشگاه به ایرادی که نسبت به نحوه برگزاری همه‌پرسی فروردین 1358 نیز برخی وارد می‌کنند، اینگونه پاسخ داد: برگزاری انتخابات مبتنی بر آری و خیر بهترین روشی بود که در سال 58 اجرا شد. اگر هم وزارت کشور در آن دوره اعلام می‌کرد که هر فرد نظام مورد نظر خود را بنویسد و در صندوق بیاندازد، باز نتیجه نهایی همان بود.

وی ادامه داد: همه می‌دانند که خواست اکثریت مردم کشورمان نظام جمهوری اسلامی ایران بود؛ آن کسانی هم که ایراد می‌گیرند چرا انتخابات به صورت آری و خیر بود و خواسته نشد تا افراد نظام مدنظرشان را بنویسند هم این را می‌دانند.

خواجه‌سروی عنوان کرد: امام خمینی (ره) در اقدامی نو پیشنهاد دادند که نظام جمهوری اسلامی ایران (نه یک کلمه کم و نه یک کلمه بیشتر) جایگزین نظام شاهنشاهی شود و مردم کشورمان نیز با حضور گسترده در انتخابات دهم و یازدهم فروردین 1358 و رای آری به نظام جمهوری اسلامی ایران از این پیشنهاد استقبال کردند.

وی اضافه کرد: در برابر پیشنهاد امام خمینی (ره) پیشنهادات دیگری نیز مطرح بود که 5 پیشنهاد برجسته و مطرح و الباقی خُرد و ناچیز بود. در اردوگاه سوسیالیست‌ها یکی دو پیشنهاد مطرح شد که برخی از سوسیالیست‌های آن دوره نیز به آن رای ندادند. لیبرال‌ها نیز جمهوری ایرانی و جمهوری دموکراتیک ایرانی را مطرح کردند که از آن‌ها استقبالی نشد.

این کارشناس علوم سیاسی تاکید کرد: بنابراین اگر تمامی 6 پیشنهاد مطرح نیز به رای گذاشته می‌شد، تغییری در نتیجه حاصل نمی‌شد و اکثریت مردم به نظام جمهوری اسلامی ایران رای می‌دادند.

خواجه‌سروی گفت: تجربه و عملکرد سوسیالیسم و لیبرالیسم پیش روی مردم ایران بود. انقلاب اسلامی مردم ایران نیز در خلاف این دو بود. بنابراین مردم به این دو و ترکیبی از آن‌ها با اسلام (التقاط) توجهی نداشتند.

وی عنوان کرد: ایرادی که مطرح می‌شود، روشی است. روشی که برگزیده شد، نتیجه برگزاری ساعت‌ها جلسات کارشناسی، مطالعاتی و نخبگانی بود. تجربه برگزاری انتخابات در کشورهای مختلف نیز بررسی شد. در سال‌های 57 و 58 بحث‌های زیادی درباره روش برگزاری انتخابات مطرح شد که برگزاری انتخابات به شکل آری یا خیر، کوتاه‌ترین و عقلایی‌ترین روش برای دستیابی به نظر مردم برگزیده شد.

این استاد دانشگاه بیان داشت: انتخابات همه‌پرسی در حالی برگزار شد که گروهک‌های ضدانقلاب و دشمنان به دنبال ایجاد تاخیر و تعویق در تعویض و استقرار نظام ایران بودند تا انقلاب را نابود کنند؛ همه حتی دولت موقت و گروه‌های غیرمذهبی نیز بدین موضوع اعتراف داشتند. بنابراین انتخابات باید در کمترین زمان و با استفاده بهینه از زمان برگزار می‌شد.

وی خاطرنشان کرد: اگر قرار بود برای هر 6 پیشنهاد مطرح نیز انتخابات جداگانه برگزار می‌شد، هم زمان زیادی گرفته می‌شد و هم میزان مشارکت مردم به تدریج کاهش می‌یافت. بنابراین پیشنهاد مشهور و معروف به رای گذاشته شد و بنا شد که اگر مردم به گزینه خیر رای دادند به سراغ دیگر پیشنهادها بروند‌. پیشنهاد به رای گذاشتن همزمان 6 پیشنهاد نیز مطرح شد که با استدلال‌های کارشناسی پذیرفته نشد.

خواجه‌سروی تاکید کرد: همه گروه‌ها و افراد می‌گفتند که نیازی به برگزاری انتخابات همه‌پرسی (رفراندوم) نیست اما این انتخابات با اصرار امام خمینی (ره) برگزار شد. استدلال آن‌ها این بود که مردم در خیابان‌ها و در شعارهایشان همچون "استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی" نظرشان را اعلام کردند و دیگر نیازی به برگزاری همه‌پرسی نیست، اما امام اصرار داشتند که مستند و مکتوب نیز بشود.