انتقال آب تنها راه نجات اصفهان از فرونشست نیست / پروژه‌های جدید انتقال آب متوقف شود

محسن موسوی خوانساری در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم در رابطه با جنگل‌کاری مصنوعی در استان اصفهان گفت: جنگل‌کاری در استان اصفهان عمدتاً در اطراف فولاد مبارکه و ذوب آهن است و با پساب این کارخانه‌ها آبیاری می‌شود. علاوه بر این در استان اصفهان در حاشیه مناطق کویری, جنگل‌کاری با گز و طاق صورت گرفته که از گونه‌های کم آب‌بر هستند. در مجموع اگر جنگل‌کاری با گونه بسیار کم‌آب‌بر مانند گز و طاق باشد, اقدام مناسبی است و مانعی ندارد اما این‌که در بالادست و حاشیه زاینده رود, کشاورزی در سطوح شیبدار, انجام می‌شود, مورد تأیید نیست چرا که این کار از ورود روان‌آب به زاینده‌رود جلوگیری می‌کند.

وی در رابطه با تونل "گلاب 2" و تونل "کوهرنگ 3" توضیح داد: تونل گلاب 2 آبی را انحراف نمی‌دهد, بلکه فقط یک سیستم خط انتقال برای تأمین آب شرب شهر اصفهان و 60 شهر دیگر در این استان است. گلاب 2 انحراف آب میان‌حوضه‌ای است و آبی از بالادست نمی‌آورد. این تونل در ارتباط با مشکلات زیست محیطی باید حق‌آبه پایین‌دست را برای پایداری اکوسیستم رودخانه رعایت کند.

عضو انجمن آب و خاک پایدار ایران ادامه داد: حفاری کوهرنگ 3 نیز از حدود 20 سال پیش شروع شده است و در حال حاضر مراحل ساخت آن به اتمام رسیده است اما چون سد کوهرنگ 3 مشکل فنی دارد این تونل نتوانسته آبی را به زاینده‌رود بیاورد. در حال حاضر وزارت نیرو می‌خواهد آب را از طریق پمپاژ از سد به داخل تونل بریزد که با اجرایی شدن این طرح آب در اندازه محدودی آن هم در سال‌های نرمال و ترسالی و حداکثر 40 میلیون متر مکعب در سال قادر به انتقال آب به زاینده‌رود خواهد بود.

موسوی در رابطه با اینکه آیا دائمی بودن آب در زاینده‌رود راهکار نجات این شهر از فرونشست است, تصریح کرد: دشت اصفهان دارای یک لایه نفوذپذیر بوده که این لایه فقط به وسیله نشت آب از زاینده رود خودش را احیا می‌کند و از فرونشست جلوگیری می‌کند, اما مقابله با فرونشست تنها با پروژه انتقال آب به این رود میسر نیست و برای مقابله با فرونشست در اصفهان, باید مصرف آب در این استان مدیریت شود, چاه‌های غیرمجاز مسدود شوند و چاه‌های مجاز نیز به مدت 5 سال کاملا بلااستفاده شوند و دولت در این مدت خسارت کشاورزان را بپردازد.

وی افزود: همچنین صنایع آب‌بر متعدد این استان نیز باید در یک پروسه 10 ساله به حاشیه دریای عمان منتقل شود تا شاهد برطرف شدن بحران و فرونشست و نفوذ آب به لایه نفوذپذیر زاینده‌رود باشیم.

این کارشناس بر تأمین حق‌آبه تالاب گاوخونی تأکید کرد و ادامه داد: زاینده‌رود پیش از احداث سد زاینده رود با سیلاب‌هایی که وارد آن می‌شدند, پر می‌شد و در ادامه مسیر آن, آب به تالاب گاوخونی می‌رسید, اما در حال حاضر مصرف آب در حوضه آبریز زاینده رود 3 برابر منابع آبی آن است و عملا هیچ آبی به تالاب نمی‌رسد. برای احیای مجدد تالاب نیز باید روش‌های مذکور اجرایی شود تا شاهد دمیدن جان تازه بر پیکره این تالاب باشیم.

موسوی در رابطه با طرح‌های انتقال آب توضیح داد: به طور کلی به خاطر اینکه طرح‌های انتقال آب نیاز کاذب ایجاد می‌کنند, شیوه مناسبی برای مقابله با مشکل کم‌آبی محسوب نمی‌شوند و باید از اجرایی شدن پروژه‌های انتقال آب بین حوضه‌ای جدید جلوگیری شود. یکی از این پروژه‌ها سد "تنگ سرخ" در یاسوج است که 55 میلیون متر مکعب آب را از سرشاخه‌های کارون به سمت شیراز می‌برد. با اجرایی شدن این طرح مصرف آب در شیراز بالا می‌رود و شیراز وابسته به آب کارون می‌شود. این پروژه کاملا مردود است و وزارت نیرو باید این طرح را متوقف کند.

وی خاطرنشان کرد: طرح‌های انتقال آبی که مربوط به گذشته هستند, مانند "کوهرنگ یک", "کوهرنگ 2" و "کوهرنگ 3" را نمی‌توان متوقف کرد و فقط باید میزان انتقال آب در این پروژه‌ها مدیریت شود.