انقلاب اسلامی زنان را از جاهلیت رضاخانی نجات داد

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، ششمین قسمت از ویژه‌برنامه مجله علوم انسانی "زاویه" شب گذشته (شنبه 16 بهمن ماه) با حضور زهرا مظلومی‌فرد، قرآن‌پژوه و عضو هیئت علمی دانشگاه از شبکه چهار سیما پخش شد.

مظلومی‌فرد در ابتدای این برنامه گفت: در طول تاریخ، مسئله زن همواره مورد بحث بوده و فراز و فرودهایی داشته است، اما در دو برهه زمانی زن خیلی مظلوم واقع شده است. یکی زمان جاهلیت است که از سوی پیامبر اکرم مورد توجه قرار گرفته می‌شود و برای حل آن تلاش می‌کند و با آن مقابله می‌کند و دیگری به پیش از انقلاب اسلامی ایران برمی‌گردد که زن را بدون حق رای و مهجور دانستند.

وی افزود: از جمله نمونه‌های تاریخی این اجحاف و ستم تاریخی می‌توان به اقدامات رضاخانی علیه زنان اشاره کرد که نمونه آن کشف حجاب است. در حالی که برداشتن حجاب، رویارویی با یک اعتقاد است و آن‌هایی که محجبه بودند ذهنشان با چنین موضوعی گره خورده است. از این رو در جامعه رضاخانی زن از حق و حقوق اجتماعی خود چشم‌پوشی کرد و با خانه‌نشینی و دوری از اجتماع با آن مبارزه کرد.

مظلومی‌فرد با تاکید بر اینکه یکی از مواردی که زن انقلاب را متمایز می‌کند حجاب است، افزود: انقلاب ما یک موضوع فراگیر اجتماعی بود و عدالت مورد توجه همه اقشار جامعه از جمله زنان بود.

وی در ادامه با بیان خاطره‌ای از دوران انقلاب گفت: من به عنوان یک زن انقلابی تلاش کردم تا اعلامیه‌های انقلابی را میان دختران هم سن و سال خودم پخش کنم اما خفقان و عدم آزادی بیان در حکومت پهلوی مانع از راحتی کار می‌شد. یکی از دوستان انقلابی‌ام که آگاهی بیشتری نسبت به خطرات ناشی از سیستم‌های اطلاعاتی نظام پهلوی داشت به من گفت که "مگر نمی‌دانی دیوار موش دارد و موش هم گوش دارد؟" و این گونه موجب احتیاط من در مورد اعلامیه‌ها شد. آن موقع بود که تازه از عمق فاجعه در آزادی به خصوص در میان زنان جامعه شدم.

مظلومی‌فرد ادامه داد: زن انقلاب دارای کرامت و جایگاهی شده است که می‌تواند ضمن حفظ حق و حقوق خود با آرامش در جامعه حضور یابد و به فعالیت‌های گوناگونی اجتماعی بپردازد.

این قرآن‌پژوه افزود: دو نگاه متحجرانه و نگاه ابزاری به زن در پیش از انقلاب بسیار آزار دهنده بود. در چنین جامعه‌ای زن هیچ آرامشی نداشته و هیچ راهی برای برون رفت از چنین شرایطی نداشت. همچنین خانواده‌های جامعه را از درس‌خواندن دختران خود در مدارس و دانشگاه‌های کشور با چنین نگاه‌هایی منصرف می‌کرد.

مظلومی‌فرد افزود: انقلاب با آموزه‌های مذهبی قدرتمندی که داشت مانع ادامه چنین نگاهی به زن جامعه شد. امام خمینی به دلیل بهره‌مندی از همان آموزه‌های دینی و استفاده از دانش سیاسی خود جلوی این رویدادها ایستاد و شرایط رشد و کمال زن را در نظام جمهوری اسلامی ایران فراهم کرد.

مظلومی‌فرد ادامه داد: هنوز با عدالت اجتماعی واقعی خیلی فاصله داریم. آن چه در آرمان انقلاب در نظر داشتیم تماما محقق نشده است. لازم به ذکر است که زنان مهمی در انقلاب و روزهای هشت سال دفاع مقدس داشتیم که قهرمانانه در تاریخ انقلاب حضور یافتند. به عنوان مثال در حماسه 17 شهریور 1357 نقش زنان بسیار موثر بود یا در ایام هشت سال دفاع مقدس نقش پررنگ و حمایتی زنان انکار ناپذیر است.

وی افزود: اگر انقلاب اسلامی ایران تغییر اساسی و مهمی ایجاد کرد که در نوع خود بی‌مانند است، حاصل پشتیبانی و نقش‌آفرینی زنان است.

مظلومی‌فرد در ادامه گفت: باید کاری کنیم که نگاه ابزاری به زن در جامعه پایان یابد. دستیابی به چنین آرمانی در گرو آزادی اندیشه و رهایی ذهن زن از ظاهربینی خود و دیگران است.

این قرآن‌پژوه با اشاره به آیه 26 سوره اعراف گفت: خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «یا بَنی آدَمَ قَد أَنزَلنا عَلَیکُم لِباساً یُواری سَوآتِکُم وَ ریشاً وَ لِباسُ التَقوی ذلِکَ خَیر ذلِکَ مِن آیاتِ اللَهِ لَعَلَهُم یَذَکَرُون» که ترجمه این آیه این است که «ای فرزندان آدم! لباسی برای شما فرستادیم که اندام شما را می‌پوشاند و مایه زینت شماست؛ اما لباس پرهیزکاری بهتر است! اینها (همه) از آیات خداست، تا یادآور (نعمت‌های او) شوند».

مظلومی‌فرد در ادامه با اشاره به این که قرآن بارها مردان را مورد خطاب قرار داده است و از آن‌ها خواسته تا با اصلاح اندیشه و نگاه خود به زن، جایگاه آن را در جامعه ارتقا دهد، گفت: پیش از آن که خداوند به زنان بگوید چه کاری انجام دهند از مردان خواسته است تا در راه کرامت زن گام بردارند. از ابتدایی‌ترین دستورات الهی در این باب می‌توان به عدم قضاوت زن‌ها و مقایسه آن‌ها اشاره کرد.

وی در همین راستا افزود: خداوند در آیینی مذهبی به خوبی نگاه درست به زن را نمایش می‌دهد و آن هم مناسک حج است. مناسک حج که در آن زن و مرد کنار هم بدون هیچ دیواری به طواف کعبه می‌پردازند عادلانه‌ترین نگاه خداست که ما نیز باید از آن الهام و درس بگیریم و به کار بندیم.

مظلومی‌فرد در پایان خاطرنشان کرد: قبل از انقلاب عدم حضور زن و غیبت آن در اجتماع را داشتیم، بعد از آن مرحله حضور و در ادامه باید مرحله تاثیر را داشته باشیم که هنوز آن چنان که باید در این زمینه موفق نشده‌ایم.

گفتنی است، ویژه برنامه "زاویه" به مناسبت دهه فجر از نهم تا بیستم بهمن‌ماه، به مدت ده شب از شبکه چهار سیما پخش می‌شود و در این ویژه برنامه‌ها، موضوعات مرتبط با رویداد انقلاب اسلامی از نگاه اندیشمندان علوم انسانی مورد واکاوی قرار می‌گیرد.