اهدای جایزه بخش تجلی اراده ملی به فیلم سینمایی «شماره 10»

آیین اهدای جوایز نهاد‌ها و تشکل‌ها به برگزیدگان بخش «تجلی اراده ملی» چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر سه‌شنبه 25 بهمن ماه در هتل پارسیان آزادی برگزار شد.

در این مراسم جایزه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با حضور دبیرکل و هیئت داوران بخش تجلی اراده ملی نهاد به فیلم سینمایی «شماره 10» اعطا شد و بیانیه هیئت داوران به شرح زیر قرائت شد:

سلام بر فجر صادق انقلاب. سلام بر شهیدان که با قدم صدق، گام در راه آرمان‌خواهی نهادند. سلام بر امام شهیدان که بیدارگرِ جان‌ها و روشنی‌بخش ایمان‌ها بود، و سلام بر مردمی که همراهیِ جانانه و همدلیِ صمیمانه آنان با ایران اسلامی، مایه فخر آزادگان و تجلی‌گاه نصرت الهی است.

کتاب چهل‌ویکمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر، به عنوان نماینده هیجان، آفرینش، ذوق، دانش، همت و دردمندیِ سینماگران و مدیران، بسته شد تا مردم شریف ما تماشاگر حاصل تلاش فرهنگی آنان باشند. اشتیاق مردم وفادار به ارزش‌های فرهنگی که همیشه فیلم خوب و سینمای ملی را دوست داشته‌اند، بی‌تردید باعث رونق بازار سینما، امید به آینده و حضور گرم‌ترِ سینماگران برای بالندگی نسل نو و ساخت و پرداخت فرهنگ عمومی در آیینه تصویر خواهد بود.

چنان‌که بسیاری از صاحب‌نظران گفته‌اند - و در آثار به نمایش‌درآمده در جشنواره چهل‌ویکم نیز دیدیم - ضعف قصه‌گویی و فیلم‌نامه، همچنان، مشکل مهمِ پیش‌روی سینمای ماست. وظیفه فیلم، به عنوان رسانه‌ای داستان‌گو، قرارگرفتن در خدمت لذت بصریِ برآمده از قدرت داستان‌گویی است. ضرورت این ارتباط میان فیلم و داستان، آن‌گاه آشکارتر می‌شود که لذت زیبایی‌شناختیِ فیلم را در جلوه کتاب و پژوهش ببینیم. توجه به قدمت رسانه کتاب در مقایسه با سینما و اقبال به ادبیات غنی و هزارساله شفاهی و مکتوب این سرزمین حتماً زمینه‌ساز نگارش فیلم‌نامه‌های خوب، استاندارد، پرمحتوا، واقعی و اعتباریافته از پژوهش خواهد شد. آن‌چنان که کلام تصویری ِسینما، از طریق ترکیب جادویی صدا و تصویر، معنا می‌آفریند، کلام مکتوب نیز چشم ذهن مخاطب را به جهان‌ها و زمان‌ها و زندگی‌های دیگر می‌برد. همراهی دلپذیر کتاب و سینما (داستان و تصویر) توانایی‌های منحصربه‌فردی را برای اقتباس یا الهام و ساخت آثار فنی و مردم‌پسند در اختیار سینماگران ما می‌گذارد.

نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، به عنوان گسترده‌ترین و تأثیرگذارترین نهاد عمومیِ کتاب‌محور و بر مبنای وظیفه فرهنگی‌اش، یعنی ارتقای آگاهی عمومی از طریق دسترسی یکایک ایرانیان به منابع اطلاعاتی، آموزش مادام‌العمرِ افراد از طریق تعامل با نهاد‌های آموزشی، هدایت اوقات فراغت و توسعه فرهنگ کتاب‌خوانی با هدف جذب فراگیر مخاطب، تقویت مؤلفه‌های هویت ملی ایرانیان و - سرانجام - بهره‌مندی از مشارکت نخبگان برای رشد خلاقیت، سینماگران را به این ضرورت فرهنگی و هنری توجه می‌دهد و صمیمانه دست یاری به سوی آنان دراز می‌کند. اعتنای به کتاب، به عنوان عناصر اولیه خلق فیلم‌نامه، توجه به کودکان و نوجوانان به عنوان اصلی‌ترین مخاطب کتابخانه‌ها و، مهم‌تر از همه، توجه به کتابخانه‌های عمومی به مثابه پایگاه‌های اجتماعی - فرهنگی، بنیادی‌ترین محور‌های این همکاری و توجه تواند بود. ضمن این‌که توجه به عمومی‌بودن کتابخانه قطعاً نسبتی تام و تمام با سینما به عنوان پژواک صدا‌های مختلف دارد.

به جز ضرورت توجه کلیِ کارگردانان محترم سینما به کتاب به عنوان عنصر مضمون‌ساز برای فیلم، به طور خاص نیز توجه طراحان صحنه، نورپردازان، فیلم‌بردارن و آهنگ‌سازان ارجمند سینما را به این نکته جلب می‌کنیم که آرامش‌بخشی و چشم‌نوازیِ جغرافیای کتابخانه از لحاظ بصری و توجه به سهم مهم «کتابخانه و قفسه کتاب» در معماری فضا در همه محیط‌های فیزیکیِ انسان‌محور، قطعاً زمینه‌ساز آگاهیِ ذهنی و بصری تماشاگران و در نتیجه اقبال آنان به کتاب‌خوانی خواهد بود. این توجه اهالی سینما به «موقعیت فیزیکی و حسیِ کتابخانه» و روان‌شناسی محیطی و فضا‌های زیست فردی و عمومی، موجب ایجاد حس تعلق به مکان بومی و در نتیجه ایجاد تمرکز برای لذت‌بردن هر چه بیشتر از «حس خوب خواندن» خواهد شد. توجه هنرمندانه فیلم‌نامه‌نویسان به ظرفیت بی‌نظیردیالوگ‌ها در فیلم، به عنوان معرف شخصیت‌های داستان و وقایع و همچنین به عنوان عامل پیشبرنده متن - و نه صرفاً به عنوان «مکالمه» - و اساساً «حرف‌زدن درباره کتاب در فیلم‌های سینمایی» نیز همان نتیجه دلخواه فرهنگیِ اهالی کتاب را به بار خواهد آورد.

بر این اساس، هیئت داوران نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در بخش «تجلی اراده ملیِ چهل‌ویکمین دوره از جشنواره بین‌المللی فیلم فجر»، پس از ارزیابی همه آثار به‌نمایش‌درآمده در بخش سودای سیمرغ، ضمن تقدیر از عوامل فیلم‌های «عطرآلود»، «سرهنگ ثریا» و «غریب»، به دلیل توجه نسبی به کتاب به عنوان نشانه و نیز مراجعه به اسناد و منابع مکتوب برای نگارش فیلم‌نامه، جایزه بخش تجلی اراده ملی را، به دلیل استفاده فراوان از منابع مکتوب و خاطرات منتشرشده آزادگان سرافراز، برخورداری از داستان جذاب، ریتم مناسب و کلیت قابل‌قبولِ فیلم‌نامه (صرف‌نظر از برخی کاستی‌ها در اجزای فرعی داستان)، به فیلم سینمایی «شماره 10» تقدیم می‌کند تا آغازگر مسیری باشد که طی آن، توجه هنرمندانه به کتاب، کتابخانه و کتاب‌خوانی در دستور کار سینماگران عزیز میهن‌مان قرار گیرد.