اهمیت کار فرهنگی در فضای دانشگاهی / «مدیریت فرهنگ» به معنای مدیریت شاکله جامعه است

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، عباس شیراوژن معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت در اولین روز از برگزاری نشست دبیران هم‌اندیشی اساتید دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور که یک‌شنبه 10 بهمن ماه در سالن اجتماعات صندوق رفاه دانشجویان وزارت بهداشت در حال برگزاری است، بیان داشت: فرهنگ به مثابه ذهنیت و شاکله اجتماعی که مانند هوا همه جا وجود دارد و فضای تحرک و کنش انسان‌ها را تعیین می‌کند. این ذهنیت در بستر زمان شکل گرفته و به صورت مستمر تولید و بازتولید می‌شود. وی ادامه داد: در این میان یک شاکله اجتماعی هم داریم که مقام معظم رهبری در این خصوص می‌فرمایند: «هر جا می‌گویم فرهنگ، منظورم ذهنیت است. فرهنگ، ذهنیت و شاکله اجتماعی حاکم بر جامعه است که فضای تحرک و کنش انسان‌ها را تعیین می‌کند. این ذهنیت در بستر زمان شکل گرفته و به صورت مستمر تولید و بازتولید و از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود. فرهنگ مانند هوا همه جا وجود دارد». وی با بیان این‌که نکته که بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری، همه رفتار‌های فردی و جمعی ما تحت تاثیر دو مجموعه عوامل است، ابراز داشت: مجموعه اول استعدادها، امکانات، هوش و توانایی‌ها، استعداد‌های مردم و افرادی که در جامعه زندگی می‌کنند و بخش دوم عامل موثر و جهت دهنده ذهنیت است. رهبر انقلاب می‌فرمایند هر کجا که می‌گویم فرهنگ در معنای عام، منظورم همین ذهنیت‌های حاکم بر جامعه است که رفتار‌ها را به سمتی هدایت کرده، سرعت می‌دهد و یا کند می‌کند. شیراوژن ادامه داد: بخش دوم، آن عامل مؤثر و جهت دهنده‌ی ذهنیت است. مراد ما از فرهنگ، همان ذهنیت‌ها است. هرجا که من تعبیر فرهنگ را به‌کار می‌برم، مرادم آن معنای عام فرهنگ است؛ یعنی آن ذهنیت‌های حاکم بر وجود انسان که رفتار‌های او را به سمتی هدایت میکند - تسریع، یا کُند می‌کند - این، حداقل نیمی از عوامل تعیین کننده و پیش برنده و جهت دهنده به همه رفتار‌ها است».

معاون وزیر بهداشت با اشاره به اساس مبانی و اصول در مدیریت فرهنگی، این مدیریت را جز با «باغبانی فرهنگ» امکان پذیر نداست و ابراز داشت: باغبان تسلطی بر دانه ندارد و فقط به دانه برای رشد کمک میکند، موانع را رفع میکند، هرس و سمپاشی میکند. جای مناسب را فراهم میکند. بذر را توانمند می‌کند. بر این اساس رهبری بیان می‌کنند که «در مقوله فرهنگ، رفتار حکومت باید دلسوزانه و مثل رفتار باغبان باشد. باغبان به هنگام، نهال میکارد به هنگام، آبیاری میکند به هنگام، هرس میکند. به هنگام، سمپاشی میکند. به هنگام، هم میوه چینی. باید فضای فرهنگی کشور را باغبانی کرد.» این مقام مسؤول گفت: حال سؤال این است: هرج و مرج فرهنگی و یا مدیریت فرهنگی؟. رهبری می‌فرمایند مدیریت فرهنگی در مقابل هرج و مرج قرار دارد و به معنی تحمیل نیست. ایشان تاکید دارند کار فرهنگی اصل است و باید به آن توجه شود». مجموعه رفتار‌هایی که دانشجو در زمان حضور در دانشگاه در بخش‌های مختلف با آن روبه‌رو است، خروجی مد نظر در حوزه فرهنگ را شکل می‌دهد.

شیراوژن در ادامه به بند اول سیاست‌های کلی سلامت اشاره کرد و گفت: در این بند به ارایه خدمات آموزشی، پژوهشی، بهداشتی، درمانی و توانبخشی سلامت مبتنی بر اصول ارزش‌های انسانی اسلامی و نهادینه کردن آن در جامعه اشاره می‌شود که دارای دو بند است. یک ارتقای نظام انتخاب، ارزشیابی و تعلیم و تربیت اساتید و دانشجویان و مدیران که معمولا تا کنون انجام شده است و باید بیش از این مورد توجه قرار گیرد و نکته دوم آگاه سازی مردم از حقوق و مسؤولیت‌های اجتماعی‌شان و استفاده از ظرفیت محیط‌های ارایه مراقبت‌های سلامت برای رشد معنویت و اخلاق اسلامی در جامعه که از آن غفلت شده است وی اضافه کرد: یعنی نگاه رهبری معظم انقلاب و سیاست‌های کلی سلامت این‌گونه است که علاوه بر این که دانشگاه‌های علوم پزشکی وظیفه‌ای دارند که باید برای دانشگاه خود فضای معنوی ایجاد کنند. باید تلاش کنیم تا مرکز درمانی و بیمارستان ما حتی برای عموم مراجعه کنندگان اثر اخلاقی و معنوی و فرهنگی بگذارد. معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت ابراز داشت: ایشان در راهبرد اخلاق و معنویت در بیانیه گام دوم انقلاب چهار مرحله را ذکر می‌کنند و می‌گویند: دستگاه فرهنکی در "جامعه ما باید دارای این ویژگی‌ها باشند "منش و رفتار اخلاقی و معنوی داشته باشد"، "زمینه را برای رواج اخلاق و معنویت در جامعه فراهم کند"، به نهاد‌های اجتماعی خودجوشی که وجود دارند در این زمینه کمک بده" که در فضای مسؤولیتی ما هیات‌ها، کانون‌ها، تشکل‌های دانشجویی و... می‌شود و چهار این‌که با "کانون‌های ضد معنویت و اخلاق به شیوه معقول بستیزید". این مقام مسؤول اضافه کرد: به واقع مجموعه رفتار‌هایی که دانشجو در زمان حضور در دانشگاه در بخش‌های مختلف با آن روبه‌رو است، خروجی مد نظر ما را در حوزه فرهنگ شکل می‌دهد؛ بنابراین مجموعه اثرگذار بر فرهنگ دانشگاه، تمامی معاونت‌ها، اساتید و... هستند. هر عنصری که در دانشگاه اثر گذار است در فرهنگ دانشگاه اثر گذار خواهد بود.

شیراوژن تغییر ذهنیت را در تبیین کار فرهنگی مهم دانست و یادآور شد: رهبر انقلاب در این خصوص می‌فرمایند: «مدیریت فرهنگ، تلاشی آگاهانه برای تغییر در ذهنیت و شاکله جامعه به منظور رسیدن به وضععیت مطلوبی است که از پیش تعیین شده است». «یک مدیریت فرهنگی داریم که مدیریت امور فرهنگی است که شامل در حیطه وزارت ارشاد و حوزه هنری است. مانند سینما، کتاب و. ولی منظور بنده «مدیریت فرهنگی» که به معنای مدیریت امور فرهنگی است، نیست، بلکه «مدیریت فرهنگ» به معنای مدیریت شاکله جامعه است». وی به سعادت اخروی انسانی و نگاه رهبری نسبت به وظیفه‌ای که حکام اسلامی بر این اساس بر عهده دارند، اشاره کرد و گفت: رهبر معظم انقلاب در این خصوص می‌فرمایند: گاهی شنیده می‌شود کسانی در گوشه و کنار وقتی صحبت از هدایت و راهنمایی و بیان حقایق دینی و مانند این‌ها می‌شود، میگویند آقا، مگر ما موظفیم مردم را به بهشت برسانیم؟ خب بله؛ بله، همین است. فرق حاکم اسلامی با حکام دیگر در همین است.

شیراوژن ادامه داد: رهبری ادامه می‌دهند که «حاکم اسلامی می‌خواهد کاری کند که مردم به بهشت برسند؛ به سعادت حقیقی و اُخروی و عقبایی برسند؛ راه‌ها را باید هموار کند. اینجا بحثِ زور و فشار و تحمیل نیست؛ بحثِ کمک کردن است. فطرت انسان‌ها متمایل به سعادت است، ما باید راه را باز کنیم؛ ما باید کار را تسهیل کنیم برای مردم تا بتوانند خودشان را به بهشت برسانند؛ این وظیفه‌ی ما است، این کاری است که امیرالمؤمنین بار آن را بر دوش خود گرفته است و احساس وظیفه میکند که مردم را به بهشت برساند». معاون وزیر بهداشت یادآور شد: رهبری همچنین بیان می‌کنند: «عده‌ای برای این که جامعه را از لحاظ فکری، ایمانی و فضایل اخلاقی از مسیر هدایت اسلامی دور و فکر مردم را خراب و راه بی بندوباری را برای آن‌ها باز کنند، برنامه ریزی کرده‌اند. جزو وظایف حکومت است که با این افراد مقابله کند؛ مقابله با نشر ضلالت و بدعت جزو کار‌هایی است که بر عهده ما است و باید آن را به شیوه‌ای درست انجام بدهیم. "کار فرهنگی در دانشگاه، اصل است؛ یک کار فوق برنامه، یک کار حاشیه‌ای نیست؛ به کار فرهنگی اهمیت باید داده بشود. البته معنای کار فرهنگی کنسرت آوردن در دانشگاه یا مثلاً فرض کنید که حرکات موزون در دانشگاه نیست؛ این‌ها کار فرهنگی نیست، این‌ها کار ضد فرهنگی است». این مقام مسؤول، یادآور شد: کار فرهنگی یعنی کاری که ذهن‌ها را با فرهنگ انقلاب و فرهنگ اسلام آشنا کند؛ این کار فرهنگی است. مسؤولان میدان را برای دانشجو‌های ارزشی و برای استادان ارزشی باز کنند؛ بگذارند استاد ارزشی و دانشجوی ارزشی، به معنای واقعی کلمه در محیط دانشگاه تنفس کنند".