شنبه 3 آذر 1403

اولین رئیس‌جمهور زن در مکزیک

وب‌گاه دنیای اقتصاد مشاهده در مرجع
اولین رئیس‌جمهور زن در مکزیک

انتخابات ریاست‌جمهوری امسال در ایالات متحده باز هم رقابتی بین دو مرد است. اما در آمریکای لاتین، همان‌طور که انتخابات مکزیک در چند روز اخیر نشان داد، انتخاب یک زن به‌عنوان رئیس‌جمهور به‌طور قابل توجهی امری عادی شده است. «سایمون رومرو» در گزارش 3ژوئن در نیویورک‌تایمز نوشت، «کلودیا شینباوم» که در انتخابات مکزیک در برابر کاندیدای زن دیگر، «زوچیتل گالوز»، پیروز شد، به ده‌ها زن دیگر می‌پیوندد...

این فهرست رو به رشد شامل رهبران پیشین دو کشور بزرگ آمریکای لاتین یعنی «دیلما روسف» از برزیل و «کریستینا فرناندز دی کرشنر» از آرژانتین و البته رهبران کشورهای کوچکتری مانند «ویولتا چامورو» از نیکاراگوئه و «شیومارا کاسترو» رئیس‌جمهور فعلی هندوراس است. صعود زنان به چنین ارتفاعاتی نشان می‌دهد که چگونه برخی از دموکراسی‌ها در آمریکای لاتین که از خاکستر حکومت اقتدارگرایانه بیرون آمده‌اند، به‌طور استثنایی برای از بین بردن موانع نمایندگی سیاسی آماده‌اند.«جنیفر پیسکوپو» استاد جنسیت و سیاست در «رویال هالووی» کالج دانشگاه لندن گفت که زنانی که در آمریکای لاتین رئیس‌جمهور شده‌اند، عموما از الگوی نامزد شدن توسط احزاب فعلی پیروی می‌کنند که از سطح بالایی از حمایت رای‌دهندگان برخوردار بودند.

پیسکوپو با ذکر نمونه‌هایی از «دیلما روسف» در برزیل، «میشل باشله» در شیلی و «لورا چینچیلا» در کاستاریکا گفت که چنین احزابی «از بهترین‌های هر دو جهان لذت می‌برند»، ابتدا با بهره گیری از مزایای انتخاباتی از شهرت قوی خود در انتخابات و سپس به قول پیسکوپو «آنها همچنین می‌توانند از زنان برای نشان دادن تازگی یا تغییر در برابر رای‌دهندگان استفاده کنند.» درحالی‌که زنان در مکزیک تا سال1953 حق رای به دست نیاوردند، این کشور اکنون با مجموعه‌ای از سیاست‌ها و قوانین با هدف باز کردن راه برای زنان در سیاست، از سایرین در منطقه پیشی گرفته است. این تلاش‌ها پس از یک انتخابات تاریخی در سال2000 که به دهه‌ها حکومت استبدادی پایان داد، شدت گرفت. مکزیک نه تنها یک رئیس‌جمهور منتخب زن دارد، بلکه زنان در رأس هر دو مجلس هستند و در عین حال، زنان نیمی از کرسی‌های مجلس را در اختیار دارند. زنان همچنین به‌عنوان رئیس دیوان عالی کشور و رئیس کل بانک مرکزی فعالیت می‌کنند.

«سیمون رومرو»، «ناتالی کیتروف» و «امیلیانو رودریگز مگا» هم در گزارش دیگری در 3 ژوئن در نیویورک تایمز نوشتند، حاشیه انتخاب «کلودیا شینباوم» به‌عنوان رئیس‌جمهور مکزیک، بزرگ‌ترین حاشیه در دهه‌های اخیر بود و حتی با وجود شمارش آرا در روز دوشنبه، مشخص شد که حزب چپ‌گرای حاکم مکزیک و متحدانش می‌توانند در موقعیتی باشند که چشم‌انداز سیاسی این کشور را تغییر دهند. به نظر می‌رسد آنها در آستانه ادعای اکثریت کافی در کنگره برای تصویب پیشنهادهایی برای تغییر قانون اساسی هستند که مخالفان را نگران کرده است؛ از جمله پیشبرد قوانین بحث برانگیز که به‌طور بالقوه می‌تواند کنترل‌های حیاتی بر قدرت ریاست‌جمهوری را از بین ببرد. خانم شینباوم، اولین زن و اولین فرد یهودی که به‌عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد، روز یکشنبه رقیب خود را با فاصله 30درصد (یا کمی بیشتر) شکست داد.

انتظار می‌رفت که او و حزب مورنا پیروز شوند؛ اما پیروزی قاطع آنها بهتر از نظرسنجی‌های قبل از انتخابات بود. این انتخابات به‌عنوان یک همه‌پرسی درباره دوره تقریبا 6ساله «آندرس مانوئل لوپز اوبرادور»، رئیس‌جمهور فعلی عمل کرد که نشان می‌دهد اکثریت قاطع رای‌دهندگان، زعامت او را بر کشور تایید کرده‌اند. نتایج اولیه نشان می‌دهد که مورنا هفت فرمانداری از 9فرمانداری - از جمله برجسته‌ترین آنها، مکزیکوسیتی - را در دست گرفته و در حداقل 22مجلس از 32مجلس ایالتی، اکثریت‌های فوق‌العاده را به‌دست آورده است. در دوران تصدی لوپز اوبرادور، میلیون‌ها نفر از فقر خارج شدند، حداقل دستمزد دوبرابر شد و حقوق بازنشستگی در اختیار بسیاری از مکزیکی‌ها قرار گرفت.

اما او همچنین ارتش را قدرتمند کرد و اقداماتی را انجام داد که به گفته منتقدان می‌تواند نهادهای دموکراتیک مکزیک را تضعیف کند. «جان فیلی»، معاون سفارت ایالات متحده در مکزیک از سال2009 تا 2012 گفت: «رای‌دهندگان به کلودیا حکمی دادند که فقط تعداد بسیار کمی جرات پیش‌بینی آن را داشتند. کلودیا خانه را تمیز کرد.» با این حال، برای برخی از منتقدان، صعود حزب مورنا که کنترل بسیار شدیدتری بر هر دو مجلس کنگره دارد، هشدارها را به صدا در آورده است.

--> اخبار مرتبط