ای قدس ای سر چشمه امید

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، شعر مقاومت با نام فلسطین گره خورده است؛ در واقع می‌توان گفت فلسطین واسطهالعقد شعر مقاومت است؛ شعری که محدود به ملت یا جغرافیای خاصی نیست و در گذر ایام توانسته سخنوران بسیاری از ملیت‌ها و سرزمین‌های دیگر را با خود هم‌صدا و همراه کند. فلسطین، نماد و آرمانی است از آزادی‌خواهی، استقلال‌طلبی، ظلم‌ستیزی و نژادپرستی.

جریان شعر فلسطین در گذر ایام و در هر دوره تاریخی، حول مضامین و موضوعات مختلفی شکل گرفته است. در روزگاری شعر فلسطین تنها به سخنوران و شاعران این ملت محدود بود، اما پس از فاجعه تشکیل دولت اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی در سال 1948، می‌توان گفت که مسئله فلسطین، مسئله دیگر ملت‌ها نیز شد و کم‌کم به مسئله‌ای جهانی بدل شد.

پس از سپردن مسئولیت اداره فلسطین از فلسطینیان به دولت قیم، با طرح بریتانیا در سال 1922 تا به امروز، شعر فلسطین رویکردهای مختلفی را تجربه کرد. اگر از سال 1922 شعر، تحت تاثیر فعالیت مبارزان انقلابی، رویکردی حماسی و شجاعانه و میهن‌پرستانه داشت، پس از تشکیل اسرائیل، آینه آلام و رنج‌های ملتی شد که با دست بریتانیا مجبور به ترک خانه و کاشانه خود شدند و زمین‌های اجدادی خود را رها کردند. از این منظر شعر فلسطین به‌خوبی توانسته عهده‌دار بیان تاریخ ملتی باشد که در کنار تحمل رنج‌ها و مرارت‌های فراوان، نمادی از ایستادگی هستند.

در سال‌های اخیر علی‌رغم هم‌نوایی برخی کشورهای عرب منطقه با رژیم صهیونیستی و عادی‌سازی روابط، شعر فلسطین همچون گذشته و فارغ از شعارهای دولت‌های منطقه، زنده و پویا در جریان است. مرتضی حیدری آل کثیر، شاعر و مترجم که برخی از اشعار او نیز توسط مداحانی چون میثم مطیعی اجرا شده است، درباره قوت شعر فلسطین در کشورهای اسلامی می‌گوید: گاه تحت تأثیر آن قرار می‌گیرد. اما در مجموع شعر فلسطین همچنان یکی از دغدغه‌ها و رگه‌های اصلی در شعر معاصر جهان عرب است. برخی از شاعرانی که در مسابقات شعری کشورهای عربی مانند مسابقه‌ای که در امارات متحده عربی برگزار می‌شود، گاه به دلیل شعری که برای فلسطین سروده‌اند، حائز رتبه می‌شوند. در میان این شاعران می‌توان از تمیم برغوثی یاد کرد که به دلیل اشعارش درباره فلسطین در جهان عرب شهره شده است.

به گفته او؛ این جریان حتی در کشوری مانند عربستان هم به حیات خود ادامه می‌دهد. بسیاری از شاعران و چهره‌های فرهنگی جهان عرب به مسئله فلسطین و آزادی قدس باور دارند.

در ماه‌های اخیر و پس از عملیات طوفان‌الاقصی توجه بسیاری از شاعران و سخنوران در سراسر جهان به موضوع فلسطین و مظلومیت آن جلب شد. ماشین کشتاری که رژیم صهیونیستی در غزه روشن کرده، دل هر انسان آزاده‌ای را فارغ از ملیت، مذهب و زبان به درد آورده است. با توجه به آثاری که در این چند ماه حول موضوع قدس، فلسطین و غزه منتشر شده است، می‌توان گفت شعر فلسطین هیچ‌گاه تا این اندازه فراملیتی نشده بود. در ادامه سروده‌های جمعی از شاعران فارسی‌زبان در این‌باره را می‌خوانید:

محمدرضا معلمی، از شاعران کشور، در سروده‌ای به موضوع قدس و شهدای حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در دمشق اشاره کرده است:

بیاور بساط چراغان تازه که مهمان رسیده است، مهمان تازه

نسیم آمد و با خود از راه آورد خبرهای داغی چُنان نان تازه

خبرهای داغی که خواهند سوزاند هرآن‌چه گلی در گلستان تازه

به سوغاتشان خانه‌هامان چنین است پر از گیسوان پریشان تازه

حماسه، حماسه، حماسه، حماسه خبرها پر اند از شهیدان تازه

شهیدان مست تماشای حقی که پر کرده بودند پیمانه تازه

شهیدان خون در رگ دهر کرده جهان را! چه تازه است از این جان تازه

همان‌ها که از خونشان می‌شکوفد سراسر در ایران بهاران تازه

عبدالرحیم سعیدی‌راد:

آغوش وا کن مسجد الاقصی بر مأذنه گلبانگ بیداری است

هنگامه شوری دگر آمد رودی حماسی در دلت جاری است

آغوش وا کن مسجدالاقصی بر روی مردانی که چون خورشید

گل می‌کنند از گوشه غزه با پرچم خوشرنگی از توحید

با سنگ و مشت و عزم پولادین همواره جاری بوده پیوندت

پر می‌کشد فوج کبوترها از خون مردان برومندت

در فصل آتش سنگ می‌بارد از باغ‌های روشن زیتون

در بارش طوفان‌الاقصی بر خاک می‌افتد بت صهیون

ای قدس ای سر چشمه امید ای قدس ای محکم‌تر از پولاد

خورشید در اوج فلک یک روز آزادی‌ات را می‌کشد فریاد