باید بیشتر به سمت حرفه‌ای شدن در سینمای مستند پیش برویم
آئین سومین دوره نشان عالی خورشید و اهدای آن به سعید رشتیان عصر روز گذشته در سالن فردوس موزه سینمای ایران برگزار شد.
در ابتدای این مراسم که اجرای آن را منصور ضابطیان بر عهده داشت بخش‌هایی از مراسم نشان عالی خورشید در دو دوره گذشته نمایش داده شد و پس از آن مرتضی رزاق‌کریمی گفت: با توجه به اینکه «نشان عالی خورشید» به تهیه‌کنندگان مستند تعلق می‌گیرد لازم است به چند نکته درباره سینمای مستند و نقش تهیه‌کننده مستند اشاره کنم. همه ما شاهد هستیم سینمای مستند رشد فزاینده و با شتابی را طی می‌کند و در دهه‌های اخیر شتاب بیشتری نیز گرفته که ناشی از پیگیری علاقه‌مندان به شناخت ملل، فرهنگ، ادیان و اقوام مختلف است و امروز با رسانه‌های دیجیتال و شبکه‌های مختلف دسترسی به شناخت فرهنگ‌های مختلف نیزآسان شده است.
وی افزود: سینمای مستند هم در ذات خود ویژگی‌هایی دارد و بیشترین سرمایه را برای شناخت در اختیار دارد که می‌توان از آن بهره برد، اما متاسفانه هنوز جهان و به ویژه کشور ما نسبت به این نکته غفلت کرده‌اند. همانطور که می‌دانیم در کشور‌های توسعه یافته مستند‌ها جایگاه ثابتی از نظر مخاطب دارند و تصور می‌کنم رسانه‌های نوین و شبکه‌های نمایش خانگی می‌توانند از ظرفیت مستند‌ها بهره بیشتری ببرند. این مستندساز با تاکید بر نقش تهیه‌کننده مستند، ادامه داد: همانطور که نویسنده و کارگردان مولف داریم، تهیه‌کننده مولف نیز داریم، اما تعداد آن‌ها اندک است و سعید رشتیان ویژگی‌هایی دارد که از مصادیق قطعی تهیه‌کننده مولف است و نگاه هدفمند و راهبردی نسبت به موضوع فیلمی که می‌سازد، دارد.
وی ادامه داد: تهیه‌کننده مولف از افکارعمومی شناخت دارد و باید مطالعات بین رشته‌ای داشته باشد، اهل تحقیق باشد و فقط عامل توزیع پول نباشد. باید روحیه جمع‌گرایی داشته باشد و افراد مختلف از نسل‌ها و تجربه‌های مختلف را کنار هم جمع کند و سعید رشتیان همه این خصوصیات را دارد و در آثار او عشق به مردم و کشورمان را در بالاترین سطح دیده‌ام و به او افتخار می‌کنم.
در ادامه حسین حقگو، مستندساز گفت: سعید رشتیان از بنیان‌گذاران انجمن تهیه‌کنندگان مستند است و از هیچ کوششی در این راه مضایقه نکرد تا آنجا که حتی در تمام ایام تعطیلی خانه سینما بدون چشم‌داشت جلسات انجمن را برگزار می‌کرد.
وی با بیان اینکه حجم تولیدات سعید رشتیان در صدا و سیما متنوع است، خاطرنشان کرد: مستند‌های «تهران من»، «آینه فرهنگ»، «تصویرگران انقلاب» و... از آثار درخشان او به شمار می‌رود. شیوه او در تولید آثار مستند به صورت استمراری است؛ او بسیار مطالعه می‌کند و مسیر تحقیق را همراه با کارگردان اثر انجام می‌دهد و این امر صرف زمان و دقت در جزئیات از رابطه او با سینمای مستند نشأت می‌گیرد؛ سینمایی که اگر سال‌ها در آن کار کنید پول‌دار نخواهید شد. به پاس قدردانی سینمای مستند سعید رشتیان، او را «عالیجناب در امر تهیه کنندگی مستند» قلمداد می‌کنم.
در بخش دیگر این مراسم، علیرضا حسینی عضو هیأت مدیره خانه سینما و انجمن تهیه‌کنندگان سینمای مستند نیز گفت: سعید رشتیان همیشه برای من حکم مربی داشت، در شورا و آکادمی خانه سینما همیشه کنارم بود و هر زمان هر مشکلی به‌وجود می‌آمد بیشترین زحمات برگردن او بود. به نظرم اگر هر انجمن یک سعید رشتیان داشته باشد خوشبخت است.
در ادامه رامین حیدری‌فاروقی گفت: در حوزه ادبیات ایران بر مفهوم راز تاکید بسیاری شده است که همیشه این سوال مطرح می‌شود که منظور از راز چیست که به اعتقاد من در حوزه روابط انسانی و اخلاقی این راز چیزی جز اعتماد نیست.
وی ادامه داد: هر انسان نشانه‌دار و شاخصی، اعتماد برانگیز است و حتما در زندگی‌اش یک آدم قابل اعتماد دیده است. من معتقدم خوشبختی در ما با تعداد افراد قابل اعتماد زندگی‌مان نسبت مستقیم دارد و در حوزه اجتماعی پیدا کردن آدم‌های قابل اعتماد که بتوانند خود را در توفیق دیگران شریک بدانند و از توفیق دیگران خوشنود باشند، آسان نیست. من این تجربه را با سعید رشتیان دارم پس آدم خوشبختی محسوب می‌شوم.
در ادامه مستند کوتاهی از سعید رشتیان برای حاضران در مراسم نمایش داده شد و بعد از آن مرضیه برومند، مرتضی رزاق کریمی، رامین حیدری فاروقی، حامد شکیبانیا، علیرضا حسینی و محمد صوفی روی صحنه آمدند و نشان عالی خورشید و لوح یادبود را به «سعید رشتیان» اهدا کردند. همچنین در ادامه حسین ترابی مستند ساز پیشکسوت نیز به روی صحنه آمد از سعید رشتیان قدردانی کرد.
سعید رشتیان پس از دریافت نشان عالی خورشید گفت: خود را مرهون سینما و مخصوصا سینمای مستند می‌دانم و تاکید می‌کنم که این مراسم برایم منزل پایانی بوده و پایان خوشی است. در حال حاضر در سینمای مستند در نقطه عطف مهمی بسر می‌بریم که امیدوارم همه ما اهالی جامعه هنری بتوانیم به سلامت از آن عبور کنیم و من این نقطه عطف را تاکید قطعی و قابل بازگشت بر حرفه‌ای شدن در سینمای مستند می‌دانم. امیدوارم رفته رفته وزن حرفه‌ای گری را در سینمای مستند بیشتر ببینیم و پیگیری کنیم.
وی با بیان اینکه برای مستند دو دسته بندی فیلم مستند و سینمای مستند، قائل است، ادامه داد: تاریخ سینمای ما سرشار از افتخارات و الگو‌هایی است که آن‌ها را می‌توانیم در دسته‌بندی فیلم مستند قرار دهیم و هر چه پیش می‌رویم می‌بینیم علاقمندی به این نوع سینما بیشتر می‌شود.
رشتیان در ادامه بیان داشت: تصور می‌کنم ما که در این حوزه قدیمی هستیم هنوز نتوانستیم مدل‌های حرفه‌ای و جا افتاده‌ای ارائه دهیم که علاقمندان به این حوزه با تکلیف روشن‌تر وارد این وادی شوند و درحال حاضر در نقطه‌ای هستیم که باید بیشتر به سمت حرفه‌ای شدن در سینمای مستند پیش برویم و نشانه این اتفاق می‌تواند این باشد که توجه ما بر تهیه کنندگی به عنوان یک حرفه باید افزایش پیدا کند.
وی با بیان اینکه سینما کار گروهی و جمعی است و این موضوع در سینمای داستانی روشن است، بیان داشت: این موضوع در سینمای مستند به دلایل مختلف هنوز به یک قطعیت نرسیده و باید به صورت گروهی و جمعی این فعالیت را پیش ببریم. فکر می‌کنم تاکید بر کار گروهی و ویژگی‌هایی که از این طریق به سینما وارد می‌شود، ما را به موقعیت مطلوب نزدیک می‌کند و سینمای مستند را به سمت سینمایی می‌برد که مخاطبان آن، پاسخ سوالات و انتظارت خود را می‌بینند و زمینه‌ساز گفت‌وگوی بیشتر در مسائل مختلف می‌شود. ما می‌سازیم تا دیده شویم و از مخاطب شروع می‌کنیم.
در این مراسم مرتضی رزاق‌کریمی، مرضیه برومند، رامین حیدری‌فاروقی، حامد شکیبانیا، محمد صوفی، علیرضا حسینی، حسین ترابی، علی دهکردی، علی لقمانی، امیر اثباتی، حسین ترابی، سید مهدی طباطبائی نژاد، امیر اثباتی، رضا خوشدل، عبدالحسین بدرلو، عصمت شاکری، مهناز مظاهری، مژگان صیادی، ارد زند، حسین حقگو، آرش قاسمی و... حضور داشتند.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری سینما و تئاتر