جمعه 2 آذر 1403

با اولین زن عکاس جنگ آشنا شوید

وب‌گاه الف مشاهده در مرجع
با اولین زن عکاس جنگ آشنا شوید

مریم کاظم‌زاده بانویی است که به او لقب نخستین زن عکاس و خبرنگار جنگ را داده‌اند.

به گزارش همشهری آنلاین، مریم کاظم زاده شیرازی بود، اما سال‌ها در تهران زندگی کرد و درهمین شهر نیز سال 1401 دار فانی را وداع گفت و در قطعه 103 بهشت‌زهرا (س) به خاک سپرده شد. اگر چه تحصیلاتش را در انگلیس تمام کرد، اما با ورود امام خمینی به تهران او نیز بار سفر بست و راهی وطن شد.

مهرشاد کاظمی، تهران پژوه، درباره این بانوی فرهیخته می‌گوید: «زمانی که از تهران در روزگار جنگ صحبت می‌کنیم نام شهروندانی از این شهر بی‌درنگ از مقابل چشمانمان می‌گذرد. مرحوم مریم کاظم‌زاده یک نمونه ماندگار از این شهروندان است.

او از جمله زنانی بود که ورای انتظاری که جامعه از او به‌عنوان یک زن داشت پا به‌پای مردان در جبهه‌ها برای ثبت و ضبط آن روزها تلاش کرد. وقتی امام در فرانسه بود به خدمت امام رفت. خودش دراین‌باره می‌نویسد: «اولین چیزی که به ذهنم رسید این بود که از امام بپرسم، آیا یک دختر مسلمان می‌تواند خبرنگار باشد یا خیر؟ امام با خط خودشان برایم نوشتند «اصل رشته اشکال ندارد، مگر اینکه حجاب رعایت نشود». این جمله امام حجت را برمن تمام و راه را برایم روشن کرد».

مرحوم مریم کاظم زاده در نمایشگاه عکس هایش

با راه‌اندازی روزنامه انقلاب اسلامی در تهران از همان ابتدا به‌عنوان عکاس و خبرنگار جذب این روزنامه شد. در غائله پاوه برای تهیه گزارش به آنجا رفت و با شهید اصغر وصالی آشنا شد و این آشنایی به ازدواج انجامید.

بعد از شهادت اصغر وصالی تا اواخرسال 1362 به عنوان امدادگر در جبهه مشغول بود. سال 1363 به عنوان گزارشگر در مجله زن روز و بعد از مدتی در بخش گزارش اجتماعی کیهان مشغول به کار شد. از آنجا هم هر وقت شرایط برای خواهران مساعد بود، همراه دیگر همکاران خواهر با هدف تهیه خبر و گزارش به مناطق جنوب می‌رفت.

کاظمی می‌گوید: «از مریم کاظم زاده چندین کتاب تصویری از انقلاب و جنگ چاپ شده است. تصاویری دیدنی از دریچه لنز بانویی که عاشق کار و هدفش بود. او به عنوان عکاس در چندین مقطع در مناطق عملیاتی حضور داشت و تنها عکاس زنی بود که در دوران دفاع مقدس توانست به اتاق جنگ راه یابد و از نزدیک وقایع را عکاسی کند.»

عکس‌های مریم کاظم زاده برای نخستین‌بار در سال 1394 در نمایشگاهی در خانه هنرمندان ایران به نمایش درآمد.