بورس جلوتر از بقیه بازارها / دلار 47 هزار تومانی واقعیت دارد؟
بررسی بازدهی بازارهای مختلف در آذرماه امسال نشان میدهد که سرمایه‌گذاران در بازار دلار آزاد بیشترین ضرر را تجربه کرده‌اند، در حالی که در بورس بالاترین سود را به دست آورده‌اند.
تغییرات قیمت دلار در بازار غیررسمی در طول حدود هشت ماه گذشته به چشم‌انداز قابل توجهی نرسیده است، که با پیش‌بینی برخی از فعالان اقتصادی مغایرت دارد. این مغایرت باعث شده است که برخی افراد فوراً به تأیید کنترل نرخ ارز توسط بانک مرکزی در سال 1402 و اظهار نظر منفی درباره تبعات احتمالی آن بپردازند.
این در حالی است که بررسی روند تاریخی دلار در اقتصاد کشور نشان میدهد که این ارز هیچ گاه و تحت بد ترین شرایط حتی جنگ هم پیوسته و مسستمر افزایش پیدا نکرده و بعد از از هر جهش حداقل چند سالی را استراحت کرده است. درک این موضوع پایین آمدن دلار تا قیمت‌های 46 تا 47 هزار تومان را نه تنها ممکن میداند بلکه آن را مسئله غیر قابل دسترس نمی‌داند.
این نه خاصیت دلار بلکه خاصیت قیمت‌هاست که هر زمان که افزایش پیدا می کنند، چند صباحی نیاز به استراحت دارند تا کلیت اقتصاد با آن قیمت و بالعکس تطبیق شود. به عنوان مثال در سال 1397 و در مهر ماه آن قیمت دلار حتی به 21 هزار تومان نیز رسید اما در نهایت با سیر روند نزولی در حدود یک ماه به قیمت 13 هزار تومان و بعد از آن نیز تا بهمن 1397 در قیمت 11 هزار تومان ثابت شد. شبیه به این اتفاق نیز در سال 1390 تا 1392 نیز افتاد جایی که قیمت دلار تا 4 هزار تومان نیز بالا آمد اما در نهایت با افت حدود 30 درصدی حدود 5 سالی در آن قیمت ثابت ماند.
مرور این اعداد نشان می دهد که هر چند قیمت دلار در بازار غیر رسمی به صورت گسسته در حال افزایش بوده اما این دلیلی برای بازدهی مادام العمر آن نمیباشد. به طور مثال در همین آذر ماه سال 1402 بورس با 9 درصد بالاترین سود را داشته و صندوق های سهامی نیز با 8 درصد در رتبه بعدی قرار دارند. در همین ماه قیمت طلا و سکه ثابت بوده و بازدهی قیمت دلار نیز منفی ثبت شد. بنابراین هر زمان که وارد وازار ارز آن هم از نوع غیر رسمی شوید تضمینی برای سود نخواهد داشت و در همین آذر ماه فعالان بازار بورس بسیار بیشتر از دیگران بازدهی کسب کردند.
از همین رو مرور تاریخی قیمت ارز نشان میدهد که اولا انتظار بازدهی مستمر یک انتظار غیر منطقی و یک دروغ بزرگ از سوی سود جویان به غیر حرفه‌ای هاست و دوما قیمت دلار ثابت کرده است که بعد از هر فراز حداقل 3 سالی در فرود بوده و در چنین شرایطی صحبت از دلاز 47 هزار تومانی را یکی شوخی رسانه‌ای تلقی نکنید.
دلار در آستانه سقف‌شکنی است؟
برزو حق‌شناس، کارشناس اقتصادی با تاکید بر فاصله قابل توجه قیمت دلار با ارزش ذاتی آن، گفت: «طی سال‌های اخیر وقتی دلار سقف‌های قیمتی قبلی را شکسته، قبل از حرکت صعودی، افت شدید و سریعی داشته است. زمانی که فاصله قیمت با ارزش ذاتی دلار به 20 درصد می‌رسد حرکت بعدی برای زدن سقف شروع می‌شود.»
وی اضافه کرد: «در روزهای اخیر دلار در تلاش برای برگشت به کریدور پایین‌تر بوده است. با وجود مسائل بنیادی، مطابق سال‌های گذشته در مقطع فعلی تقاضا برای دلار بالا می‌رود؛ با این وجود، برگشت قیمت دلار به کریدور 40 هزار تومانی قابل پیش‌بینی بود. بنابراین می‌توان پیش‌بینی کرد که حرکت بعدی دلار، جامپ به سمت سقف قبلی باشد.»
دلار در کف قیمت ماندگار است؟
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه دلار می‌تواند تا محدوده قیمتی 47 تا 48 هزار تومانی نیز پایین بیاید خاطرنشان کرد: «ماندگاری دلار در کف قیمتی کوتاه‌مدت است؛ زیرا در کف قیمت، تقاضا افزایش پیدا می‌کند و بازار به‌عنوان یک فرصت خرید به این منطقه نگاه می‌کند. بنابراین بازار فعلا برای نوسانگیری در محدوده جذابی نیست.»
حق‌شناس تاکید کرد: «باید در نظر داشته باشیم که فاصله زیاد دلار با ارزش ذاتی و حباب منفی زیاد، خروج سرمایه را از کشور تشدید کرده و سیاست‌گذار باید این موضوعات را نیز لحاظ کند. این در حالی است که انتخابات مجلس نیز پیش‌روست و نهاد تصمیم‌گیر سعی در ثبات و حفظ شرایط موجود دارد.»