بورس در فاز تثبیت تاکتیکی

در این میان، شاخص هموزن و شاخص‌های فرابورس بار دیگر تصویری روشن‌تر از تحرکات داخلی بازار ارائه دادند و به‌مراتب عملکرد قوی‌تری نسبت به شاخص کل به ثبت رساندند. این در حالی است که در برآیند هفتگی شاخص کل، به رغم نوسانات مقطعی، همچنان بازدهی قابل‌قبولی برجا گذاشت و نشان داد که جریان نقدینگی در کل هفته گرایش بیشتری به سمت سهم‌های بزرگ داشته است.

در میانه‌های بازار روز گذشته، تقابل خریداران و فروشندگان به اوج رسید؛ به‌گونه‌ای که نسبت تقاضا و عرضه روی تابلو برای لحظاتی دقیقا در وضعیت 50-50 قرار گرفت و هیچ‌یک از دو طرف نتوانست بر دیگری برتری محسوسی پیدا کند. این وضعیت، نشانه‌ای از احتیاط معامله‌گران و انتظار بازار برای مشخص‌تر شدن چشم‌انداز سیاسی و اقتصادی بود. با این حال، در نیمه دوم معاملات ورق برگشت و رنج مثبت‌های پیاپی در نمادهای بزرگ و متوسط وارد جریان دادوستد شد. همین امر به تدریج وزن تقاضا را افزایش داد و موجی از سبزپوشی را در سطح تابلو ایجاد کرد؛ به‌طوری که در دقایق پایانی، سهم نمادهای مثبت به 62 درصد رسید و چهره کلی بازار رنگی یکدست‌تر و امیدوارکننده‌تر به خود گرفت.

رشد تدریجی تقاضا در پایان معاملات، علاوه بر حمایت‌هایی که در برخی گروه‌ها مشاهده شد، بیانگر آن است که بخشی از سرمایه‌گذاران همچنان نسبت به حفظ موقعیت‌های خرید در کوتاه‌مدت خوش‌بین هستند. از سوی دیگر، افزایش تعداد نمادهای مثبت در نیمه دوم بازار، سیگنالی از تغییر ذهنیت معامله‌گران خرد نسبت به چشم‌انداز کوتاه‌مدت شاخص‌ها محسوب می‌شود؛ تغییری که اگر در روزهای آینده با حجم معاملات قابل‌قبول همراه شود، می‌تواند به تثبیت جریان صعودی در برخی صنایع منجر شود.

چهارشنبه بورس چطور گذشت‌؟

نماگر اصلی بورس در پایان معاملات دیروز با رشدی 0.24 درصدی و کمتر از سایر نماگرها، در محدوده سه‌میلیون و 167 هزار واحد تثبیت شد. حرکت ملایم شاخص کل نشان می‌داد که بخش بزرگی از معاملات در نمادهای بزرگ تحت کنترل عرضه‌های مقطعی بوده و هرچند جریان نقدینگی به سمت این نمادها قطع نشد، اما شتاب کافی برای جهش‌های پرقدرت نیز شکل نگرفت.

در سوی مقابل، شاخص هموزن که نمایانگر وضعیت کلی شرکت‌های کوچک‌تر است، عملکرد بهتری از خود نشان داد و با افزایش ارتفاع 0.29 درصدی وارد محدوده 923هزار واحد شد. این رشد هرچند چندان چشم‌گیر نبود، اما نوعی تعادل در تقاضای بازار ایجاد کرد و نشان داد که بدنه اصلی بازار برخلاف نمادهای شاخص‌ساز، همچنان از حمایت نسبی برخوردار است.

شاخص کل فرابورس، اما پیشتاز تمامی نماگرهای بازار بود و با رشد 0.47 درصدی حرکت جدی‌تری را تجربه کرد. این برتری می‌تواند ناشی از بهبود تقاضا در گروه‌های کوچک‌تر و متوسط فرابورسی یا بازگشت توجه معامله‌گران به صنایع خاصی باشد که طی هفته‌های اخیر کمتر مورد اقبال قرار گرفته بودند.

به طور کلی در هفته آخر آبان بازدهی نماگرها نشان‌دهنده هفته‌ای مثبت، اما کم‌رمق بود. شاخص کل بورس و شاخص هموزن هر دو رشد 2.22 درصدی را ثبت کردند؛ هماهنگی‌ای که کمتر در هفته‌های گذشته مشاهده شده بود و می‌تواند نشانه‌ای از رفتار متوازن‌تر جریان پول در بازار باشد. شاخص کل فرابورس نیز با بازدهی 2.06 درصدی عملکردی مطلوب داشت و از موج صعودی کلی بازار بی‌نصیب نماند.

ارزش معاملات بازار در روز چهارشنبه به 7300‌میلیارد تومان رسید که نسبت به روز سه‌شنبه رشد 2 درصدی را نشان داد. این افزایش حجم معاملات در کنار رشد آرام شاخص‌ها، از تقویت نسبی تقاضا حکایت دارد؛ تقاضایی که هرچند پرقدرت نیست، اما نشانه‌ای از بازگشت تدریجی اعتماد کوتاه‌مدت به بازار سهام تلقی می‌شود. ورود پول حقیقی در روز چهارشنبه نیز حدود 55‌میلیارد تومان بود؛ رقمی نه‌چندان بزرگ، اما مثبت از جهت تغییر جهت پول خرد.

با این حال، آمارهای هفتگی تصویر متفاوتی ارائه می‌دهد. در برآیند هفته، ارزش معاملات کاهش واضحی را تجربه کرد؛ به‌گونه‌ای که میانگین هفتگی ارزش معاملات به 7 هزار و 732‌میلیارد تومان رسید که حاکی از افت 17 درصدی نسبت به هفته قبل است. این افت نشان می‌دهد بخش قابل‌توجهی از معامله‌گران همچنان با احتیاط عمل می‌کنند و ورود به بازار را به تعویق انداخته‌اند.

با وجود این کاهش در ارزش معاملات، بازار در شاخص خالص تغییر مالکیت هفتگی عملکردی مثبت به جا گذاشت و 396‌میلیارد تومان ورود پول حقیقی ثبت کرد؛ اتفاقی که می‌تواند به‌عنوان نقطه مثبت هفته در نظر گرفته شود. این ورود پول در شرایطی که ارزش معاملات افت کرده، بیانگر آن است که بخش خاصی از صنایع هنوز مقصد جذاب سرمایه‌های خرد هستند و امکان ادامه جریان ورود پول در صورت بهبود متغیرهای کلان وجود دارد.

ارزش سفارش‌های خرید که طی روزهای گذشته حتی در شرایطی که بازار با خروج پول حقیقی مواجه بود روندی مثبت و پایدار را دنبال می‌کرد، در معاملات دیروز نیز توانست موقعیت برتر خود را حفظ کند و با ثبت 1400‌میلیارد تومان بار دیگر نشان دهد که بخش مهمی از معامله‌گران همچنان در سمت تقاضا فعال‌اند.

این رقم تقریبا دو و نیم برابر ارزش سفارش‌های فروش بود که در محدوده 576‌میلیارد تومان قرار گرفت؛ اختلافی که بازتابی از برتری نسبی انتظارات مثبت در کوتاه‌مدت و افزایش تمایل به خرید در بخش‌های خاص بازار است. در بخش صف‌ها نیز روند مشابهی مشاهده شد. ارزش صف‌های خرید در پایان روز به 929‌میلیارد تومان رسید؛ رقمی که در مقایسه با میانگین هفته‌های گذشته سطحی قابل‌توجه محسوب می‌شود.

تعداد نمادهای دارای صف خرید نیز که از میانه بازار به‌تدریج رو به افزایش گذاشته بود، سرانجام در دقایق پایانی به 136 نماد رسید و نشان داد اعتماد خریداران در سطح گسترده‌تری از نمادها شکل گرفته است. در مقابل، ارزش صف‌های فروش تنها 211‌میلیارد تومان بود و 53 نماد با صف فروش روز خود را به پایان رساندند. نکته مثبت اما حضور گسترده خریداران در جذب صف‌های منفی بود؛ به‌طوری که 82 نماد توانستند از وضعیت صف فروش خارج شده و معاملات خود را در محدوده خرید به پایان برسانند. این جابه‌جایی قابل‌توجه میان عرضه و تقاضا، سیگنالی مهم از بهبود رفتار نقدینگی در بازار و افزایش جسارت خریداران است.

در بررسی عملکرد گروه‌ها نیز تصویر روشنی از جریان ورود و خروج پول دیده می‌شود. بیشترین ورود پول حقیقی در روز گذشته با 99‌میلیارد تومان به گروه محصولات شیمیایی اختصاص داشت؛ گروهی که طی روزهای اخیر در محدوده‌های حمایتی مورد توجه قرار گرفته و حالا دوباره مقصد بخشی از نقدینگی فعال بازار شده است. پس از آن، گروه استخراج کانه‌های فلزی با 83‌میلیارد تومان ورود پول در جایگاه دوم قرار گرفت؛ گروهی که تحت‌تاثیر تحولات جهانی و انتظار برای بهبود قیمت‌های کامودیتی‌ها، دوباره مورد توجه معامله‌گران قرار گرفته است.

گروه دارویی نیز با 44‌میلیارد تومان ورود پول در ادامه فهرست گروه‌های جذاب قرار دارد و روندی نسبتا پایدار در جذب نقدینگی طی هفته اخیر از خود نشان داده است. در کنار این گروه‌ها، سیمانی‌ها نیز عملکردی مناسب در جذب پول داشتند و توانستند بخشی از خروج نقدینگی هفته‌های گذشته را جبران کنند.

در سمت مقابل، برخی گروه‌ها همچنان با فشار فروش همراه بودند. فلزات اساسی که تقریبا در بیشتر روزهای هفته در مدار منفی معامله شدند، با خروج 59‌میلیارد تومان در صدر گروه‌های خروج پول قرار گرفتند؛ مساله‌ای که می‌تواند با فضای کم‌رمق قیمت‌های جهانی و کاهش انگیزه معامله‌گران مرتبط باشد. پس از آن، گروه فرآورده‌های نفتی‌(پالایشی‌ها) با 41‌میلیارد تومان خروج پول و گروه رایانه با 18‌میلیارد تومان در مراتب بعدی قرار گرفتند و نشان دادند که همچنان روند نقدینگی به نفع گروه‌های منتخب و نه کل بازار جریان دارد.

در بخش صندوق‌ها نیز توزیع ورود و خروج پول تصویر قابل‌تحلیلی ایجاد کرد. صندوق‌های طلایی با بیشترین میزان جذب نقدینگی، بار دیگر به‌عنوان محل امن سرمایه‌گذاری در دوره‌های نااطمینانی شناخته شدند؛ رفتاری که در هفته‌های پرنوسان بازار چندان دور از انتظار نیست. در مقابل، صندوق‌های سهامی با 64‌میلیارد تومان خروج پول بیشترین خروج را تجربه کردند و نشان دادند که بخشی از سرمایه‌گذاران ترجیح داده‌اند از ریسک سهام فاصله بگیرند و به سمت ابزارهای مبتنی بر طلا یا درآمد ثابت متمایل شوند.

بازار سهام در فاز تثبیت تاکتیکی

کامل ابراهیمیان، تحلیلگر ارشد بازار سرمایه در ارزیابی شرایط این روزهای بازار سهام گفت: «بازار سهام اکنون در یک فاز تثبیت تاکتیکی قرار دارد؛ دوره‌ای که بیش از هر چیز به هضم سودهای حاصل از رالی دو ماه اخیر شباهت دارد. این وضعیت، بازتابی از یک موازنه حساس میان فشارهای فزاینده اقتصاد کلان و خوش‌بینی محتاطانه نسبت به کاتالیزورهای احتمالی پیش‌رو است.»

او درباره ریسک‌های کلان موثر بر بازار توضیح داد: «سیگنال‌های هشداردهنده متعددی بر چشم‌انداز فعلی سایه انداخته است. گزارش‌های رسمی حاکی از انحراف ملموس از اهداف برنامه‌های توسعه است و این موضوع از اصطکاک در موتور رشد اقتصادی حکایت می‌کند. همزمان، تشدید تراز تجاری منفی و فشار بر ذخایر ارزی که خود را در نوسانات نرخ ارز نشان داده، ریسک سیستماتیک شرکت‌های واردات‌محور را افزایش داده و برآورد سودآوری آنها را با عدم قطعیت مواجه کرده است.»

ابراهیمیان مهم‌ترین چالش بازار را سیاست‌های پولی دانست و ادامه داد: «محیط پولی انقباضی همچنان اصلی‌ترین مانع پیش روی بازار سهام است. نوسان نرخ بهره موثر در محدوده 40 درصد و ثبت سقف‌های جدید بازدهی اوراق خزانه که اکنون از 37 درصد گذشته باعث شده هزینه‌فرصت سرمایه‌گذاری در دارایی‌های پرریسک افزایش یابد. این وضعیت از یک طرف هزینه تامین مالی شرکت‌ها را بالا می‌برد و حاشیه سود را تحت فشار قرار می‌دهد و از طرف دیگر جذابیت ابزارهای درآمد ثابت را به‌عنوان پناهگاه امن سرمایه تقویت کرده و خروج نقدینگی از بازار سهام را رقم می‌زند.»

با این حال او تاکید کرد که بازار کاملا بی‌دفاع نیست و اضافه کرد: «در کنار این چالش‌ها، عوامل حمایتی هم فعال‌اند. بهبود قیمت‌های جهانی به‌ویژه در بخش فلزات می‌تواند درآمدهای صادراتی و کیفیت گزارش‌های فصلی شرکت‌ها را تقویت کند. همچنین زمزمه‌های مثبت در حوزه دیپلماسی بین‌المللی این امید را ایجاد کرده که ریسک‌پریمیوم ژئوپلیتیک کاهش یابد و زمینه برای بازنگری در ارزش دارایی‌ها فراهم شود.»

به گفته این تحلیلگر، رفتار متعادل بازار در هفته جاری نیز از همین عوامل نشأت گرفته است: «تمرکز سرمایه‌گذاران بر ارزندگی بنیادی و نسبت‌های P/E آینده‌نگر جذاب، به‌خصوص در صنایع پالایشی، سیمان و دارو، نشان می‌دهد تحلیل‌های پایین به بالا (Bottom-up) همچنان قادر به کشف فرصت‌های سرمایه‌گذاری است.»

ابراهیمیان درباره چشم‌انداز بازار توضیح داد: «مسیر پیش‌روی بازار به دو متغیر اصلی وابسته است. در کوتاه‌مدت، گزارش‌های عملکرد ماهانه شرکت‌ها نقش دماسنج را برای سنجش سلامت عملیاتی و میزان اثرپذیری آنها از چالش‌های کلان ایفا می‌کنند. در میان‌مدت نیز لایحه بودجه سال آینده مهم‌ترین رویدادی است که می‌تواند نقشه راه اقتصاد و صنایع را تغییر دهد. مفروضات کلیدی نظیر نرخ ارز، قیمت نفت و سیاست‌های مالی دولت، جهت‌گیری استراتژیک سرمایه‌گذاری را شکل خواهد داد.»

او در پایان با اشاره به شرایط شکننده کنونی گفت: «بازار اکنون در یک تعادل حساس قرار دارد و منتظر سیگنال‌های روشن‌تر برای تعیین روند آینده است. با این حال، در صورت عدم بروز ریسک سیستماتیک خاص، بازار سهام در افق یک‌ساله این پتانسیل را دارد که از سایر بازارها پیشی بگیرد.»