تاثیر اجرای برنامه توسعه هفتم بر اقتصاد کشور
شبکه سوم سیما در برنامه سلام صبح بخیر، با دکتر مهدی طغیانی سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی مصاحبه کرد مشروح گفتگو را در ذیل بخوانید.
برنامه‌های یک تا ششم توسعه چقدر به نظر خودتان محقق شده است؟
متفاوت بوده، بعضی‌ها به نسبت وضعیت تحققش بهتر است و بعضی شاید یک مقدار کمتر، آخرین برنامه‌ای که ما داشتیم برنامه ششم توسعه، گزارش دیوان محاسبات این بودکه حداکثر به 30 درصد احکام برنامه عمل شده که نشان دهنده این است که عملکرد نسبت به آن توقعی که داریم که برنامه توسعه باید مبنای حرکت کشور باشد یک مقدار پایین است. البته یک مقدار موانع ویژه‌ای هم داشت مثل داستان تشدید تحریم، خوب برنامه ششم توسعه در دوره‌ای نوشته شد که تحریم‌های سال 97 انجام نشده بود یک مقدار هم اثر داشت واقعا در دور شدن ما از اهداف برنامه اثر داشت.
برنامه هفتم در چه فضایی نوشته شده و نوشتن آن چقدر طول کشیده و برچه مبنا و اصول است؟
البته ما الان با یک سال و نیم تاخیر برنامه هفتم را داریم، برنامه هفتم باید سال 1400 مصوب می‌شد که 1401 می‌شد سال اول برنامه هفتم، ولی خوب به خاطر این که سال 1400، سال تغییر دولت بودو عملا امکان این که چنین اتفاقی بیفتد نبود، برنامه ششم یک سال تمدید شد و این شش ماه بعدی هم که به تاخیر افتادبه خاطر ابلاغ دیرهنگام سیاست‌های کلی از طرف مجمع تشخیص مصلحت بود که دولت عملا شهریور سال گذشته سیاست‌ها را دریافت کرد، چون باید بالاخره برنامه و بودجه سال اول با هم تناسبی پیدا می‌کردند به ناچار اول بودجه بررسی شد تا همین ایام هم برنامه را دریافت می‌کردیم.
برنامه هفتم با همه زمانی که گذاشته شده رویش و تلاشی که انجام شده، چه نکات مهمی دارد؟
در سیاست‌های کلی برنامه هفتم، تاکید بر این است که ما باید برویم به سمت پیشرفت همراه با عدالت و ظرفیت‌های بسیار بسیار خوبی در کشور است متاسفانه در این سال‌ها به خاطر موضوع تحریم و آن نارسایی‌هایی که در اقتصاد کشور بوده که تحریم آن‌ها را به ما بیشتر نشان می‌دهد باید واقعا برویم به سمت این که از این فضایی که کشور دارد چند سال پی در پی است که سرمایه گذاری ما منفی است، در بحث چالش‌های مهمی مثل چالش ناترازی انرژی داریم که عملا رسیده به همین داستان قطعی گاز و برق و مشکلاتی که واحد‌های تولیدی پیدا می‌کنند و ناترازی‌هایی که در صندوق‌های بازنشستگی پیدا کردیم و عملا این سال‌ها تشدید شده و یا چالش‌هایی که در مورد بحث بودجه دولت داریم، ناترازی‌هایی که در بودجه دولت داریم خودش را می‌آورد در بحث کسری بودجه و تورم زایی و...، یک موضوع خیلی مهم دربرنامه هفتم چاره این چالش‌های مهم است، مسئله بعدی بحث منابع ما است، الان نسل طلایی شاید جوان کشور دارند وارد عرصه فعالیت می‌شوند و متاسفانه آن طور که باید و شاید از داشته هایمان استفاده نکردیم، شغل مناسب تحصیل آن‌ها فراهم نشده یعنی یک منبع ما دارد هدر می‌رود که همین نیروی انسانی باشد، یا یک منبع دیگر ما منابع مختلف آب، انرژی و... آن طور که باید با بهره وری بالا از آن‌ها استفاده نمی‌شود، ما می‌توانیم با یک برنامه ریزی خوب، با یک برنامه مناسب منطبق بر واقعیت‌ها در همین برنامه هفتم توسعه یک جهش بزرگ را در اقتصاد کشور برنامه ریزی کنیم به شرط این که واقعی ببینیم و به شرط این که پایبند باشیم و این دو خیلی مهم است.
من برنامه ششم را خواندم و برنامه پنجم هم بخش‌هایی را مطالعه کرده بودم، خیلی خوب است وقتی می‌خوانیم لذت می‌بریم و می‌گوییم چقدر همه چیز خوب می‌شود، ولی امروز که صحبت می‌کنیم به قول شما می‌گوییم 30 درصد و می‌گوییم چه کاری بود که برنامه نوشتیم اگر آن برنامه‌ها را هم نمی‌نوشتیم و سند محفوظی بود کشور خودش اداره می‌شد، امروز آن سند را رونمایی می‌کردیم می‌گفتیم ما می‌خواستیم به یک چیز پنهانی که کسی هم نمی‌دانسته فکر می‌کنم 30 درصد محقق می‌شد شاید هم بیشتر بالاخره داریم حرکت می‌کنیم به جایی هم می‌رسیم، الان این برنامه هفتم به این نکته سرنوشتش دچار نشود که ما الان حرف‌های خوب می‌زنیم می‌گوییم رشد 8 درصدی در آن دیدیم، تورم تک رقمی دیدیم، ولی مثلا 5-10 سال دیگر بگوییم هیچ اتفاقی نیفتاد.
اگر واقعا به واقعیت‌های موجودمان توجه نکنیم وخیلی آرمانی ببینیم، واقعیت‌های موجود ما این است که تحریم کماکان باید براساس همین فضا برنامه ریزی کنیم حالا اگر این فضا نبود قطعا جهش ما بیشتر بود، نکته بعدی همین چالش‌هایی است که داریم باید چالش‌ها را ببینیم و برای آن چاره کنیم، خیلی از کشور‌ها با یک نظام برنامه ریزی منطقی نه این که همه چیز را برنامه ریزی کنند، این که شدنی نیست، ولی حاکمیت و به ویژه دولت در مورد آن امکاناتی که در اختیارش است که امکانات کمی هم نیست برنامه ریزی درست داشته باشد و هدایت گری مناسب کند، نکته‌ای که در مورد برنامه است انسجام در بخش‌های مختلف است، ما ممکن است که در مجلس قانون گذاری کنیم، ولی معمولا برای یک حوزه خاص برنامه ریزی می‌کنیم قانون گذاری ما متمرکز بر یک زمینه خاص است، برنامه برنامه جامع است یعنی هم آب را می‌بینید، هم انرژی، هم مالیات و هم سرمایه گذاری را می‌بیند این خیلی فرصت خوبی است، ما جنس مسائلمان این گونه است چه مسائلی که چالش شده، چه مسائلی که می‌خواهد پیشران باشد و جنس آن جامع است و همه چیز را بایدبا هم دید و فرصت خوبی است که اولا آرمانی نگاه نکنیم، واقعی ببینیم ثانیا داشته هایمان را در نظر بگیریم، داشته‌های ما خیلی خوب است مسئله معدن، مسئله نیروی انسانی ما، مسئله منابع انرژی، ظرفیت‌های گردشگری ما، هنر ما بسیار فرصت‌های خوبی است به این شرط که واقعا منطقی و واقعی ببینیم و از این فرصت استفاده کنیم، به نظر من برنامه هفتم یک فرصت تاریخی است که بتوانیم مسائلمان را با همدیگر ببینیم و پیش ببریم.
به نظر شما برنامه هفتم عملیاتی، اجرایی پنج سال دیگر با هم صحبت کنیم می‌گوییم که چقدر آن انجام شده است؟
الان نسخه‌ای که هنوز به دست مجلس نرسیده و هنوز در دولت درمراحل تصویب است و تا الان هم چندباری آن نسخه‌هایی که منتشر شد محدود و محرمانه، تغییراتی پیدا کرد هنوز ما نسخه‌ای نداریم که در مورد آن قضاوت کنیم، اما غیر از آن چیزی که دولت تحویل می‌دهد خود بررسی و تصویب آن در مجلس هم است ما خیلی اوقات در همان مثلا لوایح بودجه و... می‌بینیم که در مجلس تغییرات جدی پیدا می‌کند به شرط این که واقعا در مرحله تهیه و در مرحله تصویب آن شرایطی که خدمت شما گفتم لحاظ کنیم، واقعی ببینیم، داشته‌ها را خوب ببینیم، امکانات و توانایی‌ها را همه با هم ببینیم و با یک چارچوب منطقی واقعا این 5 سال آینده را شروع کنیم به نظر من می‌توانیم موفق باشیم.