تازیانه خشکسالی بر تن پرباران‌ترین استان کشور / مزارع تشنه، حاصل ظلم وزارت نیرو در حق لرستان و غفلت مسئولان از اجرای "الگوی کشت"

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از سفیرافلاک، این روزها تا چشم کار می کند زمین هایی خشک و ترک خورده دیده می شود، انگار نه انگار که روزگاری در این زمین ها صدای جاری رودخانه ها، ترنم زندگی را سر می دادند، آبزیانی که در لابه لای آب رودخانه ها، رقصان و پرنشاط حرکت می کردند و سرسبزی و طراوت در میان این زمین ها چشم نوازی می کرد.

اما حالا با کاهش نزولات جوی، زمین تشنگی را فریاد می زند، برخی از رودخانه هایی که خشک شده و برخی هم ناله کنان اگه چه بسیار ضعیف، اما زنده اند، در زیر تیغ آفتاب تابستان، عطش سوزان زمین، خشکسالی را به زبان بی زبانی روایت می کند.

در ورودی یکی از روستاهای استان، تانکر آب توقف کرده و دبه های بزرگ و کوچک در صف چیده شده اند، اینجا تابستان ها آب کم فشار و مدام قطع می شود.

کم کم به روستایی نزدیک می شویم که روزگاری از آن به عنوان قطعه ای از بهشت یاد می شد اما خشکسالی امانش را بریده، با ورود به روستا نه خبری از صدای خروشان رودهای پر آب است نه خبری از قنات هایی که زمانی، زلالی آبشان زبانزد بود اما حالا انگار بیابانی کوچک در دل این روستا نهفته شده است.

سایه خشکسالی بر بخش کشاورزی

حکایت خشکسالی تنها مختص یک نقطه و یک روستا نیست بلکه چتر نامهربان خشکسالی همه جا سایه افکنده است، تازیانه خشکالی بر تن رنجور زمین نشسته است، دریاچه ها خشک تر از همیشه، زمین ها تشنه تر از همیشه روزگار را سپری می کنند، حالا خاطرات روزهای سبز و پربارش به حسرتی عظیم در این سال های خشک بی آبی تبدیل شده است.

اما کمی آن طرف تر انگار همه چیز رنگ و بوی دیگری به خود می گیرد، زمین هایی سرسبز که غرق در آب شده اند، آری شالی برنج در میان این همه خشکسالی آن هم به صورت بسیار زیاد به گونه ای خودنمایی می کند که انگار اینجا خشکسالی وجود ندارد.

این در حالیست که نه تنها الگوی کشت رعایت نمی شود بلکه بی توجه به شرایط بی آبی، مزارعی غرق در آب شده و آن سوی دیگر، زمین ها تشنه آب هستند، برنج کاری در حالی پررونق است که از مدتها قبل بر ضرورت رعایت الگوی کشت و کاهش کشت محصولات آبدوست مانند برنج تاکید شده است.

کشت هایی به قیمت خشک شدن رودخانه

برداشت های غیر مجاز آب از رودخانه برای کشت برنج، بخت رودخانه های کم آب را سیاه کرده و دیگر رمقی برای این رودخانه ها باقی نمانده است، رودخانه هایی که در بی آبی دست و پا می زنند اما همچنان شاهد رواج کشت برنج هستند، برنج هایی که پرسود اما به قیمت جان رودخانه ها تمام می شود.

اگرچه لرستان از جمله استان های پر آب کشور است اما عدم تخصیص آب از یک سو و نبود زیر ساخت های لازم از جمله سدهای مورد نیاز برای نگهداری آب از سوی دیگر سبب شده تا این استان محتمل رنج های زیادی شود.

الگوی کشت طرحی است که فقط در کاغذها و نامه ها دست به دست می چرخد و عملا در حوزه کشاورزی اجرایی نشده است، با توجه به اینکه سالها از این طرح می گذرد اما آبی از این طرح در بخش کشاورزی گرم نشده و همچنان در این بحران بی آبی شاهد رونق کشت برنج در مزارع استان لرستان هستیم.

در حالی که قرار بود امسال تنها سه هزار هکتار در استان برنج کشت شود اما بالغ بر هشت هزار هکتار تاکنون کشت شده و این روند بی آبی را تشدید می کند.

کشت 8 هزار هکتار برنج در لرستان

جواد صالحیان معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی لرستان در گفتگو با خبرنگار سفیرافلاک اظهار داشت: امسال خشکسالی به بخش های مختلف کشاورزی خسارت وارد کرد که از مدتها قبل اعلام شد با توجه به کاهش بارندگی ها، انتظار می رود کشت محصولات آبدوست از جمله برنج امسال در استان به یک سوم کاهش یابد.

وی افزود: سال گذشته در استان 9 هزار و 700 هکتار برنج کشت شد و امسال انتظار این بود که فقط سه هزار هکتار کشت شود ولی متاسفانه حدود هشت هزار هکتار کشت شده و تنها نسبت به سال گذشته حدود هزار و 500 تا دو هزار هکتار کاهش یافته است.

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی لرستان تصریح کرد: البته امسال کشت محصولات آبدوست دیگر در استان بسیار کاهش یافته ولی متاسفانه کشت برنج به وفور دیده می شود که با توجه به سودآور بودن برنج، کشاورزان زیادی تمایل به کشت این محصول دارند.

صالحیان عنوان کرد: بیشتر برنج کاری ها در حاشیه رودخانه ها کشت شده که همین سبب خشک شدن رودخانه می شود البته با توجه به شرایط خشکسالی به کشاورزانی که اقدام به کشت برنج می کنند هیچگونه مشاورره و یا تسهیلاتی داده نمی شود.

ضرورت کاهش کشت برنج به 30 درصد

وی با اشاره به اینکه سال گذشته 27 هزار تن برنج سفید در استان برداشت شد، گفت: پارسال 45 هزار تن شلتوک برداشت شد که حدود 27 هزار تن برنج سفید تولید کرد و قیمت برنج های تولیدی سبب شده تا رغبت کشاورزان به جای کشت محصولات دیگر، به سمت برنج سوق داده شود.

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی لرستان بیان کرد: کاهش ذخایر آب های زیر زمینی مشکلی است که به دلیل خشکسالی با آن روبرو هستیم و برداشت های غیر مجاز و بی رویه سبب می شود تا حجم این ذخایر روز به روز کمتر شود.

صالحیان با اشاره به خشکه کاری برنج افزود: در راستای کاهش مصرف آب در کشت برنج، طرحی به نام خشکه کاری مطرح شد که در این طرح برنج تولیدی به روش خشکه کاری تولید می شود و در استان حدود سه سال است که موضوع مطالعه و بررسی کشت این نوع برنج در حال انجام است ولی به صورت عمومی اجرایی نشده است.

100 حلقه چاه مسدود می شود

داریوش حسن نژاد مدیر عامل آب منطقه ای لرستان در گفتگو با خبرنگار سفیرافلاک اظهار داشت: در استان هزار و 378 کنتور کشاورزی نصب شده که از این تعداد هزار و 243 کنتور هوشمند و 140 کنتور حجمی است که براساس آن، کشاورزان طبق سهمیه و میزان در نظر گرفته شده آب مصرف نمایند.

وی افزود: برای استفاده بهینه از چاه ها، بازدیدهای دوره ای انجام می شود و کشاورزانی که چاه های آب خود را مجهز به این کنتور می کنند، موظف هستند طبق حجم و اندازه تعریف شده مصرف کنند و در صورت اضافه برداشت، با قطعی مواجه خواهند شد.

مدیر عامل آب منطقه ای لرستان با اشاره به مسدود کردن چاه های غیر مجاز تصریح کرد: در کل استان 714 حلقه چاه آب غیر مجاز شناسایی شده که امسال در تلاش هستیم تا 100 حلقه چاه آب غیر مجاز مسدود شود چرا که اکثر چاه ها اضافه برداشت دارند و گاهی این اضافه برداشت تا دو برابر افزایش می یابد.

خشک شدن رودخانه های لرستان

حسن نژاد با اشاره به اینکه افت متوسط آبخوان در استان طی یک ماه گذشته به 70 سانتیمتر رسیده است، گفت: کاهش نزولات جوی در سال آبی جاری باعث کاهش شدید منابع آب زیر زمینی و آبدهی رودخانه های استان شده است به طوری که بارشها درسال آبی 344 میلیمتر بوده که نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته 43 درصد و نسبت به متوسط 39 درصد کاهش داشته است.

وی اظهار داشت: دبی رودخانه های اصلی استان در خرداد ماه نسبت به پارسال 69 درصد و نسبت به متوسط دوره آماری 79 درصد کاهش داشته البته بسیاری از رودخانه ها از جمله مقاطعی از کشکان، سیلاخور، مادیان رود، کاکاشرف خشک شده اند به طوری رودخانه کشکان در محل پلدختر با دبی 4.2مترمکعب برثانیه نسبت به سال گذشته حدود 82درصد کاهش داشته است.

مدیر عامل آب منطقه ای لرستان خاطرنشان کرد: همچنین دبی چشمه های انتخابی استان در خرداد امسال نسبت به سال قبل، 58 درصد و نسبت به بلندمدت 54 درصد کاهش داشته که پیش بینی می شود با توجه به شرایط خشکسالی، این روند کاهشی در ماه های آینده بیشتر شود.

شیب تند کاهش حجم آب های زیر زمینی

حسن نژاد خاطرنشان کرد: متوسط افت تراز آبهای زیرزمینی استان در یک ماه گذشته 70 سانتیمتر شده و این موضوع بیانگر شیب تند کاهش حجم آب زیر زمینی است.

وی بیان کرد: همچنین دشت اشترینان با حدود 3.5 متر افت سطح آب و کسری مخزن حدود 10 میلیون متر مکعب، دشت بروجرد - دورود با حدود 2.3 متر افت و کسری مخزن حدود 44 میلیون متر مکعب بیشترین تغییرات سطح آب زیرزمینی را در خرداد داشته است.

کاهش 2 متری سطح آبهای زیرزمینی

مدیر عامل آب منطقه ای لرستان با اشاره به کاهش دو متری سطح آبهای زیر زمینی گفت: سطح آبهای زیرزمینی استان از 20 سال گذشته تا پایان سال آبی 98-99 به طور متوسط حدود دو متر افت داشته که نشان دهنده روند کاهشی منابع آب زیرزمینی در استان است.

حسن نژاد با اشاره به پلمب ایستگاه پمپاژ علی آباد الشتر گفت: با توجه به کاهش نزولات جوی و پایین آمدن 80 درصدی دبی رودخانه ها، کشاورزانی که دارای مجوز موتور تلمبه یا ایستگاه پمپاژ می باشند، جهت جلوگیری از ضایع شدن حقوق حقابه بران و توزیع عادلانه آب، موظف به رعایت الگوی کاشت عدم کاشت محصولات آبدوست می باشند که در غیر این صورت، نسبت به قطع برق، پلمب و در نهایت ابطال پروانه مجوز خاطی اقدام خواهد شد.

رعایت الگوی کشت در خشکسالی بسیار ضروری است

اسفندیار حسنی مقدم رئیس جهاد کشاورزی لرستان با تاکید بر اینکه کشاورزان از پمپاژ آب به اراضی دیم برای کشت محصولات آبدوست خودداری کنند، افزود: پمپاژ آب به اراضی دیم ممنوع است و کشاورزان مبادرت به کشت محصولات آبدوست نکنند چرا که امسال با خشکسالی روبرو هستیم.

وی افزود: لازم است که آب منطقه‌ای تخصیص آب و گرفتن حقابه را برای کشاورزان لحاظ کند که بر مبنای الگوی کشت فعالیت نمایند، علاوه بر این ضروری است تا استفاده درست از آب، رعایت حقابه و توجه به آب مورد نیاز پایین دست مد نظر کشاورزان استان قرار گیرد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان تصریح کرد: امسال به دلیل کاهش بارندگی، نیاز است کشت به سمت محصولاتی رود که نیاز کمتری به آب دارند که توصیه می شود کشت گیاهان دارویی، زعفران و محصولات باغی مانند بادام، انجیر دیم، انگور و گل محمدی در دستور کار کشاورزان قرار گیرد چرا که این محصولات علاوه بر نیاز کمتر به آب، میزان بهره وری و تولید بالایی دارند.

وی با بیان اینکه محور توسعه استان کشاورزی و دامپروری است، گفت: با توجه به کمبود آب و خشکسالی‌ها، ضروری است که کشت گلخانه مد نظر قرار گیرد و در این نوع از کشت، حدود 90 درصد کاهش مصرف آب را به همراه دارد.

این در حالیست که متاسفانه عدم استقبال کشاورزان از الگوی کشت سبب شده تا نه تنها این الگو رعایت نشود بلکه برداشت بی رویه از آب رودخانه ها برای کشت برنج، رمق آب های زیرزمینی و رودخانه ها را بگیرد.

تخصیص آب از مهمترین مطالبات مردم لرستان

مهرداد ویسکرمی نماینده مردم خرم آباد در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار سفیرافلاک گفت: متاسفانه سیاست های آبی کشور در سال های اخیر تحت تاثیر جریان ناعادلانه ای قرار گرفته که نتیجه آن سبب شده تا یکی از مشکلات اصلی استان، آب باشد چرا که به دلیل شیب موجود، بعد از بارندگی آب های ناشی از بارندگی قابل ذخیره نیست.

وی با اشاره به تکمیل سدهای نیمه کاره استان افزود: تخصیص سدهایی مانند مخمل کوه ضروری است البته این سد باید ماده 56 شود که زودتر ساخته شود و کوتاهی هایی که در این سالها صورت گرفته سبب شده تا مشکلات در حوزه آب روی هم انباشته شود.

نماینده مردم خرم آباد در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: در دولت جدید حتما این موضوع که یکی از مطالبات مهم مردم استان است، پیگیری می شود و در بحث بودجه استانی نیز، سدهایی که مطالعه آنها انجام شد باید اقداماتی صورت گیرد.

ویسکرمی با تاکید بر پروژه های آبخیزداری در راستای تقویت آب های زیرزمینی گفت: آبخیزداری در این حوزه سبب می شود که ذخایر زیر زمینی تقویت شود، علاوه بر این نیز روند تخصیص سدها باید افزایش یابد تا سدهای نیمه کاره استان تکمیل شود.

وی بیان کرد: ساخت و تکمیل سدها با ظرفیت مورد نظر و افزایش حجم مخزن ها به صورت جد در دستور کار است و این مطالبه دنبال می شود.

55 روستا با تانکر آبرسانی می شود

حمیدرضا کرم وند مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب لرستان در گفتگو با خبرنگار سفیرافلاک عنوان کرد: با گرم شدن هوا، برخی از روستاها با مشکل کم آبی روبرو شده که با تانکر آبرسانی می شوند به طوری که هم اکنون بین 43 تا 55 روستا توسط تانکر آبرسانی می شود.

وی افزود: در استان دو هزار و 900 روستا وجود دارد که از این تعداد هزار و 550 روستا تحت پوشش خدمات شبکه آب و فاضلاب قرار دارند اما تلاش می شود تا به این روستاهایی که تحت پوشش نیستند نیز خدمات مورد نیاز ارائه شود.

کرم وند با تاکید بر صرفه جویی در مصرف آب تصریح کرد: با توجه به کاهش بارندگی ها و گرمای تابستان ضروری است تا همه نسبت به رعایت بهینه آب اقدام نمایند تا در این راستا مشکلی رخ ندهد.

انتهای پیام /