تجلیل از پروفسور سید طاهر صباحی در شهر میلان

در کشور ایتالیا و بالاخص در بین جامعه ایرانیان فرهیخته مقیم ایتالیا، نام سید طاهر صباحی خوش می‌درخشد. به جرات می‌توان گفت که آثار و مجموعه ارزشمند فرش این محقق بزرگ از جایگاه بسیار ممتازی برخوردار است.

سید طاهر صباحی از پژوهشگران فرش است که تحقیقات بسیاری درخصوص قالی و زیرانداز‌ها در جهان و ایران انجام داده و صاحب بیش از ده‌ها عنوان کتاب در این زمینه است. صباحی همچنین مدیر مسئول مجله بین‌المللی گره است که تاکنون بیش از پنجاه شماره از آن به زبان‌های ایتالیایی و انگلیسی منتشر شده که چند سالی است به دلیل کهولت سن و مشغله کاری متاسفانه نشر این مجله ارزشمند متوقف شده است.

صباحی 30 تیر 1319 در تهران زاده شد و تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تهران به پایان رساند. وی به قصد ادامه تحصیل در رشته پزشکی رهسپار ایتالیا شد و ابتدا در دانشکده پزشکی تورین و سپس در دانشکده دارو سازی بولونیا تحصیلات خود را به پایان رساند. او همچنین صاحب مجموعه نفیسی از دست بافت‌های ارزشمند از اقصی نقاط جهان است.

وی در Youth University توکیو ژاپن؛ Tecnotre تورین ایتالیا و پژوهشکده میراث فرهنگی تهران تدریس کرده است. صباحی در حال حاضر عضو هیأت مدیره کنفرانس بین المللی فرش‌های شرقی I.C.O.C در لندن است. این نخبه ایرانی در سال 1984 به عنوان یکی از اعضای هیئت موسس بازرگانان فرش شرقی ایتالیا (Associazione Italiana Mercanti di Tappeti Orientali) شروع به فعالیت نموده و در سال 1986 نیز به عنوان رئیس کلوپ فرش شرقی (Club Amatori del Tappeto Orientale (CATO)) برگزیده می‌شود.

پروفسور صباحی با سال‌ها سابقه درخشان در عرصه پژوهش و فعالیت‌های فرهنگی در کمیسیون‌ها و انجمن‌های فرش کشور‌های اروپایی، از جمله کمیسیون ملی ارزیابی، اتحادیه مجموعه داران فرش، انجمن دوستداران فرش و هیات بین المللی فرش در ایتالیا و همچنین کمیسیون ویژه فرش در آلمان و اتریش، آثار و نوشته‌های بی نظیری را در جهت معرفی دست بافته‌های ایرانی و شرقی به عرصه فرش تقدیم داشته است.

وی در اسفند ماه سال 1385 کتاب " هنر قالیبافی در مشرق زمین" را در دو برنامه جداگانه در مرکز ملی فرش ایران و سازمان میراث فرهنگی رونمایی کرد. تجربیات و اندوخته‌های این پژوهشگر زبده و آثار وی در حال حاضر به عنوان منابع موثق علمی مورد استفاده پژوهشگران رشته فرش شناخته شده که نقش مؤثری در تعلیم و هر چه پر بار‌تر کردن دانسته‌های وی ایفا می‌کند.

مجموعه ارزشمند و گرانبهای وی که در شهر تورین واقع شده، همواره مورد بازدید علاقمندان و مخاطبان ایتالیایی و خارجی قرار می‌گیرد و یکی از غنی‌ترین مجموعه‌های فرش و زیرانداز ایرانی در اروپا به شمار می‌رود. سال گذشته سالنی در مجموعه موزه‌های آستان قدس رضوی و در مجاورت سالن استاد فرشچیان به نام سالن سید طاهر صباحی ثبت و با اهدا بیش از 300 تخته فرش نفیس و کمیاب ایرانی از مجموعه شخصی وی در آینده‌ای نزدیک افتتاح خواهد شد.

رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا در راستای تجلیل از شخصیت‌های ایرانی فاخر و فرهنگی مقیم ایتالیا، طرح اجرای یک برنامه فرهنگی متناسب در شأن و منزلت «پروفسور سید طاهر صباحی» را به نشانه پاسداشت خدمات ارزنده وی در دستور کار خود قرار داد و برنامه‌ای به مناسبت معرفی آخرین کتاب وی به نام شکار شاهان را در محل یکی از موزه‌های معتبر و معروف ایتالیا در شهر میلان برگزار کرد.

این مراسم با مشارکت انجمن بین‌المللی مدیترانه و شرق و موزه پولدی پتزولی میلان با سخنرانی محمد تقی امینی، رایزن فرهنگی ایران در ایتالیا، پروفسور صباحی نویسنده، محقق و پژوهشگر فرش دست بافت، پروفسور روسی، رئیس انجمن بین‌المللی مطالعات مدیترانه و شرق ISMEO، پروفسور کارلو چرتی، استاد تاریخ و تمدن شرق دانشگاه رم شهر رم و خانم مانولی Manoli رئیس روابط بین‌الملل موزه پولدی پتزولی انجام شد.

در ابتدای این نشست، خانم مانولی Manoli رئیس روابط بین‌الملل موزه پولدی پتزولی به معرفی تاریخ 150 ساله این موزه پرداخت و فرش شکار شاهان را به عنوان فاخرترین و ارزشمندترین اثر موزه معرفی کرد.

وی از پروفسور صباحی به خاطر سابقه همکاری با موزه در خصوص همکاری با موزه بخاطرگنجینه فرش‌های ایرانی در این مکان قدردانی کرد.

سخنران بعدی این نشست، پروفسور آدریانو روسی، رئیس انجمن بین‌المللی مطالعات مدیترانه و شرق ISMEO بود که ضمن تشکر از رایزنی فرهنگی کشورمان به معرفی فعالیت‌های انجمن، بالاخص در زمینه ماموریت‌های باستان‌شناسی شصت ساله انجمن در ایران پرداخت.

پروفسور روسی به آثار منتشر شده از سوی استاد صباحی پرداخت و اظهار داشت: کتب‌ها و آثار منتشر شده ایشان در زمینه معرفی و هنر قالی در ایتالیا که به صورت اختصاصی به معرفی فرش و زیرانداز ایرانی می‌پردازد، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

وی آمادگی انجمن بین‌المللی مطالعات مدیترانه و شرق را جهت ترجمه و انتشار برخی از آثار ایشان به زبان انگلیسی اعلام کرد.

محمدتقی امینی، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا سخنران بعدی این نشست بود که در آغاز سخنرانی خود، گفت: رایزنی فرهنگی یگانه متولی دیپلماسی فرهنگی ایران در ایتالیا است که در قالب فعالیت‌های متنوع فرهنگی و تحکیم صلح و دوستی دو ملت و دولت ایران و ایتالیا را تعقیب می‌کند.

وی افزود: تاریخ، گویای گذشته انسان‌ها و یکی از عناصر هویت آن است. اقوام و ملت‌هایی که از فرا گرفتن و عبرت آموختن از آن خودداری کنند از هویت خویش بیگانه خواهند ماند و ایران کشوری است با خاطراتی از گذشته‌های دور که تمام آن‌ها شاهدی بر هویت تاریخی آن هستند.

رایزن فرهنگی کشورمان در ایتالیا در ادامه به معرفی اجمالی پروفسور صباحی و سابقه 60 ساله ایشان به عنوان یکی از پژوهشگران معتبر فرش پرداخت و حضور این اندیشمند و محقق بزرگ ایرانی در ایتالیا که عمر خود را وقف جست‌وجو، پژوهش و نوشتن کرده است، مایه مباهات ایران و ایرانی دانست.

وی اظهار داشت: این محقق بزرگ، سابقه درخشانی در عرصه پژوهش و فعالیت‌های فرهنگی در کمیسیون‌ها و انجمن‌ها و دوستداران فرش کشور‌های اروپایی دارد. آثار و نوشته‌های بی نظیری را در جهت معرفی دست بافته‌های ایرانی و شرقی در این عرصه تقدیم داشته است.

امینی عنوان کرد: در کتاب شکار شاهان، مؤلف به نیکی آن را «سفرنامه» خطاب کرده، سفر یکی از این سفیران خاموش، اما گویا، به هزار رنگ و نقش، یعنی قالی شکارگاه صفوی که در همین موزه (پولدی پتزولی) توسط استاد سید طاهر صباحی روایت شده است.

رایزن فرهنگی کشورمان در ایتالیا ضمن تجلیل این محقق بزرگ افزود: به پاسداشت بیش از شصت سال خدمت خالصانه و تحقیقات عالمانه استاد صباحی، در مقام یکی از نخبگان ایرانی مقیم ایتالیا که برای حفظ، معرفی و نمایاندن میراث غنی و پربار فرهنگ و تاریخ ایران زمین، جان شیفته‌اش را در این راه مصروف کرد، باعث مباهات ایران در میان ملل دیگر است.

وی قالی شکارگاه را به عنوان پلی ارتباطی بین ایران و ایتالیا دانست که آمیز‌ه‌ای از هنر و خلاقیت غیاث‌الدین جامی و یکی از مهمترین مظاهر هویت ایران در جهان در عصر صفوی است، ابراز امیدواری کرد که این برنامه بتواند آغاز خجسته‌ای جهت همکاری‌های فرهنگی آینده رایزنی فرهنگی با موزه پولدی پتزولی باشد.

سخنران بعدی این برنامه، پروفسور کارلو چرتی Carlo Cereti استاد تاریخ و تمدن شرق دانشگاه رم به صورت اجمالی به معرفی آثار فاخر فرهنگی و هنری ایرانی در ایتالیا اشاره کرد که نشان دهنده ارتباط نزدیک دو ملت از زمان‌های دور است.

چرتی که سابقه پنج سال رایزن فرهنگی ایتالیا در تهران را در کارنامه خود دارد، برای حضار از غنای فرهنگ و هنر کشور ایران سخن گفت و از رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی در خصوص اقدامات ارزنده‌ای که در راستای معرفی این تمدن غنی در ایتالیا انجام می‌دهد، قدردانی کرد.

آخرین سخنران این نشست، پروفسور سید طاهر صباحی بود که ضمن تشکر از رایزنی فرهنگی جهت برگزاری این برنامه به معرفی اثر خود و همچنین، قالی شکارگاه که در موزه نگهداری می‌شود، پرداخت.

وی مطرح کرد: کتاب شکار شاهان اختصاص به معرفی قدیمی‌ترین فرش ایرانی در ایتالیا دارد که متعلق به دولت ایتالیا بوده و در محل موزه پولدی پتزولی شهر میلان نگهداری می‌شود.

پروفسور صباحی در ادامه به تشریح کتاب خود و معرفی هنر قالی پرداخت و خاطر نشان کرد: این فرش که متعلق به دوره صفوی است، به نام فرش غیاث الدین جامی از سوی دولت ایتالیا به رسم امانت به موزه پولدی پتزولی جهت نگهداری و به نمایش گذاشتن تحویل داده شده است.

رئیس موزه ضمن تشکر از برگزاری چنین برنامه فاخر در محل موزه، ابراز امیدواری کرد که با همکاری دو دولت ایران و ایتالیا بتوان برای یکبار این فرش نفیس را به زادگاه آن ایران منتقل و در محل موزه فرش جمهوری اسلامی ایران به نمایش گذاشت.