ترویج کتابخوانی باید نسبت به فروش در اولویت باشد

یک فعال حوزه کتاب گفت: نباید دنبال فروش کتاب باشیم بلکه باید دنبال کتاب خوان کردن آدم‌ها باشیم چون اگر کتابخوان نداشته باشیم زحمت نویسنده تلف می‌شود.

خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب _ الناز رحمت نژاد: فاطمه نجفی با تحصیلات کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی فعال حوزه کتاب در اهواز است. فعالیت‌های فرهنگی‌اش را از دوران دانش‌آموزی با انجمن اسلامی و دوران دانشجویی با بسیج دانشجویی شروع کرد.

نجفی فعالیتش در حوزه معرفی کتاب و ترویج کتابخوانی در فضای مجازی را از سال 1399 شروع کرد و سال 1401 به فکر تأسیس یک کافه کتاب در اهواز افتاد.

در فرصتی که دست داد با این فعال حوزه کتاب به گفت و گو پرداخته‌ایم که مشروح آن در ادامه می‌آید؛

* در ابتدای بحث از فعالیت هاتان در حوزه کتاب چه در فضای مجازی چه در فضای حقیقی بگویید! از چه سالی شروع کردید؟

کار کتاب در فضای مجازی را از سال 1399 شروع کردم. کتاب‌هایی که می‌خواندم عکسشان را می‌گرفتم، معرفی می‌نوشتم و منتشر می‌کردم. فعالیت در حوزه کتاب یا به اصطلاح بلاگر شدن در فضای مجازی روی کار من در فضای حقیقی خیلی تأثیر داشت. نزدیک به یک‌سال از تأسیس پیج من می‌گذشت و 9 کا فالور داشتم که با گذاشتن یک پست از سردار سلیمانی مسدود شد.

به دنبال بسته شدن پبجم دوستان و انتشارات‌هایی که من را می‌شناختند تماس گرفتند و گفتند پیج را مجدداً راه اندازی کن. وقتی دیدم چه قدر کارم تأثیر داشته و دنبال برگشتنم هستند، پیج جدید راه اندازی کردم. فروش کتاب اینترنتی داشتم و با بچه‌های پاتوق کتاب تهران کار می‌کردم.

نسبت به پیج‌های دیگر فروش مجازی بیشتری داشتم. با اینکه پیج 9 کایی من بسته شده بود و پیج جدیدم 2 هزار تا فالور داشت. مخاطب‌ها به کارهایی که معرفی می‌کردم اعتماد داشتند.

در اهواز کار کتاب خیلی کم انجام می‌شود. دوستانم گفتند نمی‌خواهی کاری کنی؟ دور هم جمع بشویم، گفت و گو داشته باشیم. دوست نداشتم فقط گفت و گو داشته باشیم. به خاطر همین به فکر تأسیس یک کافه کتاب دخترانه با محوریت کتاب و برگزاری‌های همایش دخترانه و تبیین چالش‌های دوره نوجوانی دختران افتادم. ایده ام را با مسئول حوزه هنری اهواز مطرح کردم که تمام کارهای کتاب ما رونمایی کتاب و نمایشگاه کتاب شده است. کافه کتاب دخترانه را راه اندازی کنیم؛ موافقت شد و سال 1401 علاوه بر فعالیت در حوزه کتاب در فضای مجازی کافه کتاب را هم راه‌اندازی کردم.

* کتاب‌هایی که می‌خوانید و معرفی می‌کنید در چه زمینه‌ای هستند؟ اسم هم ببرید.

کتاب‌هایی را معرفی می‌کنم که پیامی داشته و مفید باشند. کتاب سبک زندگی اسلامی و رمان دینی و مذهبی خیلی معرفی می‌کنم. کتاب‌های «نفس» و «بی نمازها خوشبخت‌ترند» از کتاب‌های پر فروشی بودند که من معرفی کرده بودم. کتاب‌هایی «مثل نهنگ نفس تازه می‌کنم» و «زنان عنکبوتی» که در حوزه زنان است از کتاب‌هایی است که خیلی دوست دارم و پیشنهاد مطالعه‌اش را می‌دهم.

* کتاب‌ها مناسب چه رده سنی هستند؟

متناسب رده سنی نوجوان و بزرگ سال و کودک هستند

* یک سوال مناسبتی؛ برای ماه محرم و صفر قصد معرفی چه کتاب‌هایی دارید؟

اتفاقاً در اعیاد و شهادت‌ها کتاب‌های مناسبتی معرفی می‌کنم. «همرزمان حسین» ده گفتار از حضرت آیت الله‌العظمی سید علی خامنه ای (مدظله‌العالی) در تحلیل مبارزات سیاسی امامان معصوم (علیهم‌السلام) و «گلوله‌های داغ» سفرنامه اربعین رضا کشمیری پیشنهاد من برای ماه محرم است.

* بابت خرید و مطالعه کتاب و بعد معرفی اش از کسی مشورت می‌گیرید؟ یعنی کسی هست محتوای شما را تأیید کند؟

برای انتخاب کتاب جهت مطالعه و بعد معرفی آن از کسی کمک نمی‌گیرم، صفحه نویسندگان، انتشارات‌ها و کتابفروشی ها را دنبال می‌کنم، چکیده معرفی کتاب‌هایی را که می‌گذارند مطالعه می‌کنم اگر برایم مفید و جذاب باشد، تهیه و مطالعه و بعد معرفی می‌کنم.

* با توجه به گرانی کتاب، کتاب می خرید و می‌خوانید یا نسخه پی دی اف تهیه می‌کنید؟

متأسفانه کتاب خیلی گران شده است. قیمت کتابی که سال 95 منتشر شده با سال 1400 و 1402 آن خیلی تفاوت دارد. برای مطالعه از پی دی اف کتاب، نسخه الکترونیکی و پادکست نمی‌توانم استفاده کنم. درست است تکنولوژی خوب است و در هزینه‌های کتاب صرفه جویی می‌شود اما من با آنها نمی‌توانم ارتباط برقرار کنم. دوست دارم کتاب را داشته باشم و ورق بزنم.

* به نظرتان گرانی کتاب در کاهش سرانه مطالعه تأثیری داشته است؟

آدم‌های کتابخوان معمولاً در ماه بودجه‌ای را کنار می‌گذارند و کتاب می خرند؛ این به نوعی روتین زندگی‌شان شده که کتاب بخرند و بخوانند. بااینکه کتاب گران است اما در نمایشگاه کتاب فروش خوبی داشت. پس آدم‌ها کتاب می‌خوانند. البته بهتر است به دنبال فروش کتاب نباشیم به دنبال کتاب خوان کردن آدم‌ها باشیم. رهبر معظم انقلاب در سخنرانی هایشان کتاب معرفی می‌کنند؛ این نشان دهنده این است که مطالعه کتاب چه قدر ارزش دارد. با این حال کتاب محجور است و به آن کم بها داده می‌شود به خصوص در استان‌های محروم.

* هر کتاب را چند روزه مطالعه می‌کنید؟ راستی زمان مطالعه یادداشت برداری هم می‌کنید؟

من بیشتر کتاب‌های داستانی و رمان دینی مطالعه می‌کنم که نیازی به یادداشت برداری ندارد و به صورت کلی خلاصه‌ای از داستان در ذهنم می‌ماند. اگر کتاب تاریخی یا پژوهشی مطالعه کنم از یادداشت برداری استفاده می‌کنم.

* خودتان کتاب هدیه می‌دهید؟ جه نوع کتابی را برای هدیه دادن انتخاب می‌کنید؟

با توجه به سلیقه و علاقه طرف مقابل به او کتاب هدیه می‌دهم و متأسفانه کتابخوان اطرافم کم است. در کافه کتاب زیاد کتاب هدیه دادیم.

* پیج شما با سایر پیج‌های کتاب اینستاگرام یا بلاگرهایی که آدم‌ها را به مصرف گرایی و تجمل گرایی دعوت می‌کنند چه تفاوتی دارد؟

تعامل من با مخاطب از طریق نوشتن است. معمولاً محتوای شخصی در پیج نمی‌گذارم و سعی دارم پیجم شادابی داشته باشد. از طرفی در معرفی کتاب‌هایم از برش‌های خیلی کوتاه و جذاب استفاده می‌کنم. کتاب‌هایی که در حال مطالعه آن‌ها هستم را هر جا بروم مثلاً دانشگاه، ایستگاه اتوبوس و مترو و حتی آرایشگاه با خودم می‌برم. بلاگرهای کتاب شبیه بلاگرهایی که در مردم را به مصرف گرایی و تجمل گرایی دعوت می‌کنند، شده‌اند. از طرفی تنوع محصولاتی که معرفی می‌کنند بالا رفته و از طرف دیگر ساده نیستند؛ سعی دارند موقع معرفی کتاب در بهترین خانه با بهترین و لوکس‌ترین لوازم خانگی باشند. با شیک‌ترین لباس به معرفی کتاب بپردازند؛ خب در این صورت دیگر کتاب محور نیست و بلاگرهای کتاب سعی کنند تجمل گرا نشوند.

* خودتان هم کتاب می‌نویسید؟

به نویسنده شدن فکر نمی‌کنم چون سنگری که دارم یعنی همان ترویج کتابخوانی و معرفی کتاب را خیلی دوست دارم. برای کتاب‌های فاخر مخاطبانی را باید تربیت کنیم که کتابخوان های قهاری بشوند. کتابخوان نداشته باشیم زحمت نویسنده تلف می‌شود. خستگی در تنش می‌ماند. دیدم نویسنده‌هایی را که با وجود اینکه کتابشان در جشنواره‌ها جایزه آورده اما مخاطب نداشته و پرخوان نبوده است

* و حرف آخر؟

بلاگرهای کتاب می‌توانند کتاب‌های فاخر را معرفی و پرخوان کنند. بچه‌هایی که کار کتاب انجام می‌دهند رها نشوند و مسئولین به این عزیزان بها بدهند. این‌ها کار بزرگی انجام می‌دهند. اگر کتابخوانی رواج پیدا کند و مخاطبان بتوانند کتاب زرد را از غیر زرد تشخیص بدهند مشکلات جامعه حل می‌شود.